طلاق خلعی چیست و چه شرایطی دارد؟

آیا درباره طلاق خلعی چیزی شنیده‌اید؟ در قانون مدنی برای طلاق از جهات گوناگون، انواع و اقسام مختلفی در نظر گرفته شده است. طلاق خلع یا طلاق خلعی نوعی طلاق توافقی محسوب می‌شود که خود زیرمجموعه قسمی دیگر از طلاق به نام طلاق بائن است. در ادامه این مطلب از دپارتمان مشاوره حقوقی مجله دکتر بهشتیان به بررسی طلاق خلعی و شرایط آن می پردازیم.

خلع در لغت به معنای «جدا کردن و کندن» است و از آنجا که در طلاق میان زن و مرد جدایی اتفاق می افتد، برخی مواقع این جدایی با داشتن شرایط خاصی، طلاق خلع نامیده می‌شود. مطالعه این مطلب از دپارتمان مشاوره حقوقی مجله دکتر بهشتیان به شما کمک خواهد کرد تا اطلاعات ارزشمندی در مورد این نوع طلاق کسب کنید.

طلاق خلعی چیست؟

طلاق خلعی یک نوع طلاق توافقی در فقه و حقوق اسلامی است. ماده ۱۱۴۶ قانون مدنی درباره این نوع طلاق چنین بیان کرده است: «در طلاق خلع زن به دلیل نفرتی که از شوهر دارد حاضر است در مقابل مالی که به شوهر می‌دهد از او طلاق بگیرد، میزان این مال می‌تواند عین مهریه، معادل مهریه، کمتر یا بیشتر از آن باشد.»

عِوَض یا فدیه و رجوع به ما بذل

مالی که زن در طلاق خلعی به شوهر می‌دهد عِوَض یا فدیه نامیده می‌شود. زن در مدت عده می‌تواند از بخشش مالی که به شوهرش داده منصرف شود و عِوَض را طلب کند. در واقع او حق رجوع به عِوَض را دارد که در اصطلاح به این عمل «رجوع به ما بذل» گفته می‌شود. در این صورت شوهر نیز حق رجوع و بازگشت به زن را دارد. اگر زن رجوع به مابذل کند و برای دریافت مهریه اش درخواست ارائه نماید، طلاق بائن خلعی به طلاق رجعی تبدیل می‌شود.

طلاق بائن خلع

همان طور که در بالا گفته شد طلاق خلعی زیرمجموعه طلاق بائن است و طلاق بائن به این معناست که پس از طلاق، مرد حق بازگشت به سوی زن و آغاز زندگی مشترک دوباره با او را ندارد؛ مگر این که زن در مدت عده پشیمان شود و مالی را که به مرد داده، پس بگیرد. در این حالت مرد حق رجوع به همسر و ادامه زندگی مشترک با او را خواهد داشت.

تفاوت طلاق بائن خلع با طلاق بائن مبارات

طلاق خلع و طلاق مبارات هر دو از انواع طلاق بائن محسوب می‌شوند. در طلاق بائن خلعی فقط زن از شوهر خود کراهت و نفرت دارد، ولی در طلاق مبارات نفرت و بی علاقگی از سوی هر دو طرف است. به علاوه در طلاق مبارات فدیه یا مالی که زن به شوهر خود می‌پردازد نباید از میزان مهریه بیشتر باشد، در صورتی که در طلاق خلع این مال می‌تواند بیشتر از مبلغ مهریه باشد.

مدت عده

طبق ماده ۱۱۵۱ قانون مدنی مدت زمان عده در طلاق خلع سه طُهر یعنی سه دوره پاک شدن از عادت ‌ماهیانه است و در مورد زنانی که به دلیل بیماری یا علل دیگر جز یائسگی، عادت‌ ماهیانه منظمی ندارند یا عادت ‌ماهیانه نمی‌شوند، سه ماه است. برای زن یائسه مدت عده وجود ندارد. در مورد بانوان باردار، مدت عده طلاق خلع تا پایان حاملگی است. بهتر است بدانید که به زن در طلاق بائن خلعی در مدت عده نفقه تعلق نمی‌گیرد.

مراحل

برای ارائه درخواست طلاق خلع، زن می‌بایست ابتدا طرح دعوی نماید و برای این کار باید مراحلی طی شود:

• ثبت نام در سامانه ثنا
• مراجعه به دفتر خدمات الکترونیک قضایی و ارائه دادخواست طلاق همراه با ذکر موضوع کراهت و نفرت زن از شوهر در فرم دادخواست
• حضور در دادگاه و بیان دلایل نفرت و بی علاقگی به شوهر
• بخشش مهریه یا مبلغی کمتر یا بیشتر از آن.
  • البته در صورت پذیرش دلایل نفرت از سوی قاضی و رضایت و توافق همسر به دریافت مال تعیین شده
• صدور گواهی عدم امکان سازش
• اعتبار دادنامه صادر شده برای اجرای صیغه طلاق تا سه ماه پس از قطعیت حکم

زوجین برای تسریع در روند کار خود، در صورت تمایل می‌توانند از وکیل برای طی مراحل طلاق بائن خلعی استفاده نمایند.

هزینه طلاق خلعی

پرداخت هزینه هر نوع طلاقی بر عهده طرفی است که درخواست طلاق را ثبت کرده باشد. از آن جا که در طلاق بائن خلعی نفرت و کراهت زن از شوهر موجب این امر شده و در حقیقت زن خواهان طلاق است. بنابراین او باید هزینه‌های طلاق را پرداخت نماید. هزینه‌های طلاق می‌توانند شامل هزینه تنظیم و ثبت درخواست، هزینه جلسات مشاوره قبل از طلاق، هزینه دادرسی و هزینه دفتر ازدواج و طلاق برای خواندن صیغه طلاق باشند. در صورت گرفتن وکیل، هزینه‌های آن نیز باید در نظر گرفته شود.

جمع بندی

در این مطلب از دپارتمان مشاوره حقوقی دکتر بهشتیان، اطلاعاتی را پیرامون طلاق خلعی و ویژگی‌های آن ارائه کردیم. به علاوه درباره مراحل طرح دعوی طلاق توضیح دادیم و به نقشی پرداختیم که وکیل و مشاور حقوقی در این مسیر ایفا می‌کند. شما می‌توانید در صورت تمایل نظرات، سؤالات و تجربیات خود را درباره این نوع از طلاق با ما به اشتراک بگذارید.

سؤالات متداول

• آیا در طلاق خلع امکان بازگشت زوجین وجود دارد؟

در طلاق خلعی که یک نوع طلاق بائن محسوب می‌شود، مرد حق بازگشت به سوی زن و آغاز زندگی مشترک دوباره با او را ندارد. مگر این که زن در مدت عده پشیمان شود و مالی را که به مرد داده، پس بگیرد. در این حالت مرد حق رجوع به همسر و ادامه زندگی مشترک با او را خواهد داشت.

• بر اساس قانون مدت عده طلاق بائن خلعی چقدر است؟

طبق ماده ۱۱۵۱ قانون مدنی مدت زمان عده در طلاق خلع سه طُهر یعنی سه دوره پاک شدن از عادت ‌ماهیانه است و در مورد زنانی که به دلیل بیماری یا علل دیگر جز یائسگی، چرخه قاعدگی منظمی ندارند یا عادت‌ ماهیانه نمی‌شوند، سه ماه است. برای زن یائسه مدت عده وجود ندارد. در مورد بانوان باردار، مدت عده طلاق خلع تا پایان حاملگی است.

• برای تحقق طلاق بائن خلعی وجود چه شرایطی الزامی است؟

تنفر و کراهت زوجه نسبت به زوج خود، به گونه ای که ادامه زندگی با او دشوار باشد و موجب کوتاهی در انجام تکالیف شرعی و قانونی گردد.

دادن مالی از سوی زن به شوهر که میزان این مال می‌تواند عین مهریه، معادل مهریه، کمتر یا بیشتر از آن باشد.

• پرداخت هزینه‌ها در طلاق خلعی بر عهده مرد است یا زن؟

پرداخت هزینه‌ها بر عهده زن است. پرداخت هزینه هر نوع طلاقی بر عهده طرفی است که درخواست طلاق را داده باشد. از آن جا که در طلاق بائن خلعی نفرت و کراهت زن از شوهر موجب این امر شده و در حقیقت زن خواهان طلاق است، بنابراین او باید هزینه‌های طلاق را پرداخت نماید.

• آیا در طلاق بائن خلعی در زمان عده به زن نفقه تعلق می گیرد؟

خیر. در این نوع طلاق زن حق برخورداری از نفقه را به هیچ عنوان ندارد.