تفاوت روانشناس و مشاور چیست؟ به کدامیک مراجعه کنم؟
اکثر افراد در زبان عامیانه واژه های روانشناس و مشاور را به جای هم به کار می برند. در صورتی که این دو، رشته های تحصیلی مجزایی هستند و با هم تفاوت دارند. در این مطلب سعی دارم به طور مختصر و مفید به این سؤال پاسخ دهم که «تفاوت روانشناس و مشاور چیست؟» در ادامه این مطلب از دپارتمان سلامت روان مجله سلامت دکتر بهشتیان به مقایسه مشاور و روانشناس می پردازیم.
مشاور کیست؟
کار مشاور، استفاده از فنون علم روانشناسی برای کمک به افراد در انتخابها و تصمیم گیری های آنها در مراحل مختلف زندگی از جمله تحصیل (مشاورۀ تحصیلی)، کار (مشاورۀ شغلی) و ازدواج (مشاورۀ خانواده) است. وظیفۀ وی، حل مشکلات و چالش های پیچیدۀ روانی مراجع نیست بلکه بیشتر به پیشگیری و بهبود زندگی افراد سالم کمک میکند و به آنها در راستای نیازهایشان مشاوره می دهد.
بنابراین در صورتی که مراجعی به اختلال روانی (مانند اضطراب، افسردگی و …) مبتلا باشد مشاور نمی تواند به وی کمک کند و باید اختلال او توسط روانشناس و یا در صورت نیاز روانپزشک درمان شود. مشاور می تواند به دانش آموزی که نیاز به برنامه ریزی تحصیلی دارد، مشاورۀ تحصیلی دهد یا به دانشجویی که نمی داند چه رشته و شغلی را انتخاب کند، مشاورۀ شغلی دهد و همچنین می تواند به زوجی که با هم مشکل و اختلاف دارند مشاورۀ ازدواج دهد. اما در صورتی که مراجع اختلال روانی داشته باشد باید او را به روانشناس یا روانپزشک ارجاع دهد.
تفاوت روانشناس و مشاور
- مراجعین مشاورها غالباً مشکلات جدی در زندگی خود ندارند و بیشتر به دنبال حل مسألۀ سادۀ خود یا گرفتن راهنمایی هستند.
- مشاور بیشتر به مراجع کمک میکند انتخابهای مناسبی داشته باشد اما اگر مراجع در گذشته انتخابهای اشتباه متعددی داشته است نیازمند تحلیل دقیق تر و ریشه یابی مسأله توسط روانشناس است.
- مشاور کمتر به گذشته و ریشه یابی مسائل می پردازد.
- مشاور نمی تواند اختلالات روانشناختی را درمان کند و این کار بیشتر در حیطۀ شغلی روانشناس و روانپزشک است.
- عمدتاً مراجعان دو کلمه روانشناس و مشاور را به جای هم به کار می برند و بیشتر آنها چه به روانشناس مراجعه کنند چه به مشاور میگویند: «پیش مشاور می روم.» حتی گاهی خود روانشناسان و مشاوران هم این دو کلمه را به جای هم به کار می برند.
به روانشناس مراجعه کنم یا مشاور؟
به طور خلاصه باید گفت اگر به راهنمایی و مشاوره دربارۀ یک موضوع مشخص _ بدون وجود مشکلات جدی در حال حاضر و گذشتۀ خود _ نیاز دارید، می توانید از مشاور کمک بگیرید. اما اگر مشکلی دارید که تا حدی جدی است و یا در گذشته هم کم و بیش وجود داشته و یا چندین مسأله و مشکل مختلف دارید، بهتر است به روانشناس مراجعه کنید.
به عبارت دیگر اگر زندگی عادی شما تحت تأثیر مشکل یا مشکلاتی قرار گرفته بهتر است به روانشناس مراجعه کنید اما اگر در روند زندگی عادی شما مشکلی وجود ندارد و فقط به دنبال حل یک مسألۀ جزئی هستید، مشاور می تواند به شما کمک کند.
جمع بندی و سخن پایانی
در این مطلب سعی کردم به طور مختصر به این سؤال پاسخ دهم که تفاوت روانشناس و مشاور چیست؟ و همانطور که گفته شد روانشناس در حل مشکلات جدی تر و اختلالات روانشناختی و مشاور در کمک به فرد در تصمیم گیری تبحر بیشتری دارد. البته هر دو رشته با هم همپوشی دارند و دروس مشترک زیادی در طول تحصیل دارند.
همپوشی این دو رشته به خصوص در کشور ما بیشتر به چشم می آید و فعالیت ها و پذیرش مراجع از طرف آن ها تفاوت زیادی با هم ندارد. دو عنوان مشاور و روانشناس هم معمولاً به جای هم به کار برده می شوند! (هر چند چنین کاربردی غیر حرفه ای و غیر علمی است).
در انتها در صورتی که نیازمند به کمک حرفه ای هستید برای آن که بتوانید به فرد مناسبی مراجعه کنید، در انتخاب خود به تفاوت روانشناس و مشاور و تفاوت روانشناس و روانپزشک توجه کنید و پیشنهاد می کنم مقالۀ «ویژگی های یک روانشناس خوب» را مطالعه نیز فرمایید. در صورتی که درباره این مطلب سؤالی داشتید می توانید در بخش کامنت های همین مقاله مطرح کنید.
سلام.
امیدوارم سلامت باشید.
برخی مواردی که در باره تفاوت روانشناس و مشاور نوشته اید ، دقیق و درست نیستند.
سلام حال شما
من کارشناسی علوم تربیتی دارم، و ارشد روانشناسی بالینی میخونم، ایا من باید مدرک دکتری هم بگیرم برای اخذ مجوز مطب؟ یا مرتبط محسوب میشم
سلام مابرادرمان توی کمپ میخواهی بدونیمبعد از سه ماه بیاریمش از نظر روانی جایز هست یا نه مصرف شیشه هروین داشت
من نمیدونم باید برم روانشناسی یا مشاوره؟
سلام اقای دکتر. من کارشناسی ارشد باستان شناسی دارم ولی چون این رشته بازار کاری نداره، میخوام روانشناسی یا علوم تربیتی بخونم به نظر شما من تو کدوم یکی از این رشته ها میتونم موفق تر باشم باتوجه به اینکه زمینه ندارم
سلام وقت بخیر
من کارشناسی پرستاری خودم اما بسیار علاقه مندم به روانشناسی و مطالعه ازاد دراین زمینه داشتم و توانایی و علاقه رو درخودم میبینم
میتونم با مدرک ارشد و دکترای روانشناسی مجوز روان درمانگری بگیرم یا باید کارشناسیش رو هم داشته باشم
ممنون میشم اگه کسی جواب رو میدونه لطف کنه پاسخ بده
بله میتونین، باید دو مقطع پشت سرهم دارای مدرک مرتبط باشید
یا کارشناسی و ارشد ، یا ارشد و دکترا
گرفتن کارشناسی و ارشد راحت تر از ارشد و دکتراس
مثلا کارشناسی رو با هزینه کم تو پیام نور بخونین ک نیاز نیس حضوری هم برید و همزمان ارشد رو تو سراسری، و دروس عمومی کارشناسی قبلی رو اگه ۵ سال نگذشته ازش تطبیق بدین ک براتون یه ترم کمتر حساب میشه
ولی اگه بتونین تو ارشد جزو ۱۰ درصد معدل دانشگاه باشید و بدون کنکور برید دکترا عالی میشه و قطعا اعتبار دکترای این رشته بیشتره
سلام وقت بخير
من روانشناسى و مشاورى رو خيلى دوست دارم ولى نميدونم كدوم بهتره براى تحصيل ميشه بهم كمک كنيد
سلام آقای دکتر
من درحال حاضر کارشناسی علوم تربیتی دارم.اگه ارشد و دکترام رو روانشناسی بالینی بخونم،میتونم مجوز مطب رو بگیرم؟ و اینکه این دادن مجوز،حتمی هستش؟
یکی هم بنظرتون آینده شغلی مشاوره بهتره یا روانشناسی بالینی؟
خیلی خوشحال میشم به سه سوالم جواب بدید.
سلام دوست عزیز
شما به نتیجه رسیدید کدوم بهتره؟ میشه بفرمایید لطفا
سلام
طبق قانون حال حاضر برای صدور مجوز مطب روانشناس شما باید حداقل دو مقطع این رشته رو خونده باشید. (لیسانس و ارشد یا ارشد و دکترا) پس جواب سوال اولتون میشه بله. در مورد سوال دوم که حتمی هست یا نه، ببینید قوانین این حوزه خیلی ثبات زیادی نداره خصوصا اینکه داریم در مورد ۶ سال دیگه صحبت میکنیم، ولی بسیار بعیده که این قانون تغییر کنه(تقریبا غیرممکنه) پس خیالتون راحت باشه.
قبل از سوال سومتون: کار مشاوره و روانشناسی هرکدوم نیازمند روحیات و اخلاقیات خاص خودش هست. قبل از تغییر رشته به هرکدوم از ایندو حتما به شکل کامل بررسی کنید که آیا میتونید در اون حوزه کار کنید.
برای سوال سوم: بستگی به خودتون داره. ما مشاور کنکور (مشاور تحصیلی) یا مشاور شغلی داریم از صدتا روانشناس درآمد بهتری داره. به خودتون بستگی داره. با این حال به طور متوسط با توجه به سختتر بودن شغل روانشناسان درآمد عمومی روانشناسی و بازار کارش بهتر از مشاوره هست. با این حال اگر بتونید یک مشاور خوب باشید خیلی سریعتر و راحتتر و بیشتر از روانشناسی میتونید درآمد داشته باشید.(خصوصا اینکه کارشناسی علوم تربیتی خوندید و میتونید مشاور تحصیلی خوبی بشید).
توصیه من به شما اینه که حالا که دارین تغییر رشته میدید حتما بیشتر تحقیق کنید.
سلام و خدا قوت
من اعتماد به نفس کافی ندارم و این باعث شده که در بیشتر مواقع به خواسته هام نرسم و خیلی مواقع نتونم در جامعه ارتباط درستی برقرار کنم با دیدن فرصت تخفیفی در سایت ویرا برگ مشتاق شدم که به یک مشاور مراجعه کنم اما راستش از رفتن به پیش مشاور هم ترس دارم نمیدونم آیا مشاور میتونه کمکی به من بکنه یا نه؟ احساس میکنم نمی تونم مثل بقیه باشم و تو جامعه راحت حرفهام رو بزنم.ممنون میشم کمکم کنید. با سپاس
سلام استاد بهشتیان عرض سلام و خدا قوت خدمت شما
سوال داشتم که بنده به عنوان یه دانشجو رشته مشاوره وراهنمایی می تونم کارشناسی ارشد رو روانشناسی بالینی بخونم ؟
سوال دوم اینکه آیا رشته مشاوره تا مقطع دکترا هست یا نه ؟
سوال سوم آیا بین لیسانس مشاوره و روانشناشی تفاوت زیادی هست؟
استاد لطف زیادی می کنید به هر سه سوال من پاسخ بدید . ممنون از بزرگواری شما
و سوال دوم اینکه خود هیپنوتیزمی که به صورت غیر حضوری آموزش میدید ایا کاملا مشابه حالتی هست که کس دیگه فرد رو هیپنوتیزم میکنه؟ و آیا امکان اموزش هیپنوتیزم برای افراد غیر شاغل در حوزه روانشناسی توسط شما وجود دارد؟
با سپاس فراون
درود بر شما دوست عزیز آموزش خود هیپنوتیزم در سایت بر اساس ساختار آموزش خود هیپنوتیزم هست و امکان آموزش هیپنوتیزم برای افراد غیر روانشناس هم وجود داره فقط مدرک پایان دوره برای این دوستان صادر نمی شه.
جناب دکتر با سلام و احترام.
من و همسرم روحیات و کلا شخصیت متفاوتی داریم. و همین باعث اختلاف شده. میخوام مشکلات شخصیتی نظیر کمبود اعتماد بنفس احساس خود کم بینی، عصبیت و نظیر ان حل بشه با تشخیص شما در هر کدام از ما که باشد و زندگیمون بهتر بشه. برای مشاوره میخوام خدمت برسم. اما نمی دونم ابتدا هرکدام تنها خدمت برسیم و بعد با هم یا به چه شکلی؟
درود بر شما دوست عزیز، بهتره در یک جلسه بررسی دقیق تری روی مشکلات شما داشته باشم تا بتونم دقیق تر بگم چه روندی را بهتره با هم داشته باشیم.
و اینکه خیلی بین خوندن روانشناسی بالینی و مشاوره دو دل هستم.نمیدونم کدوم بهتره.
و یکی هم چند سال طول میکشه اگه بخوایم ارشد و دکترا رو تموم کنیم در این رشته؟
خیلی متشکرم
سلام آقای دکتر بهشتیان
من در حال حاضر در رشته کارشناسی مشاوره مشغول به تحصیل هستم. و شدیدا علاقه مند هستم در آینده وقتی دکترا گرفتم مطب بزنم با این وجود کامنت های شما رو خوندم که با دکترای مشاوره نمیشه مطب زد. حال قصد دارم بعد گرفتن کارشناسی مشاوره تغییر رشته داده و در کنکور روانشناسی به رشته روانشناسی کارشناسی ارشد بخونم سوال من اینه آیا میشه ارشد روانشناسی خوند؟؟؟؟؟اگه ممکنه جواب بدین خیلی واسم مهمه ممنون مچکرم
سلام وقت بخیر، با مدرک ارشد و دکتری روانشناسی عمومی میشه مطب زد یا فقط با مدرک بالینی مجوز مطب داده میشه؟
سلام خسته نباشید ببخشید من الان دارم رشته روانشناسی میخونم ولی خیلی دوست دارم ارشد روانشناسی هم شرکت کنم ولی اطلاعات زیادی ندارم باید کل کتابهای این چهار سال همه رو بخونی برا کنکور ارشدممنون از شما