انواع مازوخیسم و علائم آن

فرد مازوخیست از درد کشیدن به شکل‌های مختلف لذت می‌برد. که می تواند شامل درد کشیدن در رابطه جنسی باشد یا در موقعیت‌هایی اشاره داشته باشد که طی آن فرد به دنبال کارهایی می‌رود که ناراحتی، درد یا پریشانی‌اش را به دنبال داشته باشد. در ادامه این مطلب از دپارتمان روابط عاطفی و ازدواج مجله دکتر بهشتیان با مازوخیسم و انواع آن بیشتر آشنا می شویم.

مازوخیسم جنسی مربوط به اختلال BDSM می شود، که مخفف روش‌های جنسی است که شامل اسارت، تسلط، تسلیم و سادومازوخیسم (آزارگری و آزارخواهی) می‌شود. یک مازوخیست جنسی از درد کشیدن، عدم پذیرش یا تحقیر در رابطه جنسی لذت می‌برد.

انواع مازوخیسم

در حالی‌ که در اغلب اوقات، با شنیدن عبارت مازوخیسم، مازوخیسم جنسی در ذهن تداعی می‌شود، اما باید یادآور شویم که شکل‌های غیرجنسی مازوخیسمی هم وجود دارد.

زیگموند فروید، روانکاو، برای مازوخیسم سه حالت را توضیح می‌دهد:

• مازوخیسم جنسی
• مازوخیسم زنانه (روانی)
• مازوخیسم اخلاقی

همچنین برخی پژوهشگران به نوع چهارمی از مازوخیسم، با عنوان مازوخیسم انطباقی، هم اشاره می کنند:

مازوخیسم جنسی:  افراد مبتلا به مازوخیسم جنسی از درد کشیدن در حین رابطه جنسی،  لذت می‌برند.

مازوخیسم روانی: این حالت، نوع غیرجنسی مازوخیسم است که شامل داشتن تجربیات لذت‌بخش از دردهای روانی است. چنین دردی را ممکن است خود فرد یا فرد دیگری ایجاد کند.

مازوخیسم اخلاقی: این نوع مازوخیسم شامل تحمل رنج برای کاهش احساس گناه است. که شامل رفتارهای خود تنبیهی می‌شود و نشان‌ دهنده‌ی نوعی احساس گناه است، اما در عین حال می‌تواند شامل رفتارهای از خود گذشتگی، جامعه‌ پسند یا بشردوستانه شود که به نفع بقیه است.

مطلب پیشنهادی: تعداد دفعات نرمال رابطه جنسی: تحقیقات چه می گوید؟

مازوخیسم انطباقی: این نوع مازوخیسم لذت بردن از دردها یا ناراحتی‌های موقتی است، که در نهایت به خوشنودی و کامروایی منجر می‌شود. مثلاً ممکن است فردی، خوردن خوراکی مورد‌علاقه‌اش را برای بعد بگذارد، زیرا از عذاب حاصل از انتظار لذت می‌برد.

پژوهش های انجام شده در سال ۲۰۱۸، نشان داد  که این اختلال مرتبط با مهار رضایت (یعنی مازوخیسم انطباقی) سالم‌ترین نوع مازوخیسم است. در این بررسی نشان داده شد که حس تعارض در مورد مازوخیسم یا داشتن احساس گناه، شرم یا غم به‌ سبب لذت بردن از درد، ناسالم‌ترین حالت و بیشترین عامل پریشانی روانی است. چنین تعارض‌هایی به ویژگی‌های اختلالات شخصیتی و افسردگی مرتبط می‌شوند.

اختلال شخصیت خود ویرانگری چیست؟

در طول دهه‌ی هشتاد میلادی، ویژگی‌های اختلالِ شخصیتیِ خود‌ویرانگری، به‌عنوان یک اختلال روانی بالقوه، در دستورالعمل آماری و تشخیصی اضافه شد. در حالی که اختلال مازوخیسم جنسی، به‌عنوان یک اختلال روانی دسته‌بندی می‌شد، اما درنهایت مازوخیسم احساسی، به راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی (DSM) اضافه نشد.

مازوخیست در مقابل سادیست

در حالی که اغلب اوقات سادیسم و مازوخیسم به هم مرتبط هستند، اما معانی متفاوتی دارند.

فرد سادیستی کسی است که از آزار دیگران و انجام رفتارهای جنسی بی‌رحمانه لذت می‌برد. همچنین این کلمه می تواند برای افرادی به کار برده شود که از بدجنسی و انجام کارهای آزاردهنده لذت می‌برند.

از طرف دیگر فرد مبتلا به این اختلال از تجربه‌ی انکار، تحقیر یا درد فیزیکی لذت می‌برد.

چگونه متوجه شویم که فردی مبتلا به مازوخیسم است؟

تنها روشی که می‌توان فهمید فرد مازوخیست است، این است که خودش صادقانه و مستقیم به شما بگوید که از آزار دادن دیگران لذت می‌برد.

البته می‌توانید با توجه به برخی رفتارهای این افراد، علائم مازوخیسم بودن را در آن‌ها تشخیص دهید.

برخی نشانه‌های احتمالی این اختلال عبارت‌اند از:

فرد مازوخیستی به دنبال موقعیت‌هایی است که ازخودگذشتگی کند: این افراد ممکن است خود را در موقعیت‌های قرار دهند که مجبور باشند نیازهای دیگران را در اولویت نیازهای خود قرار دهند، که این شرایط ممکن است باعث تجربه‌ی احساس رنج در خود فرد شود.

مطلب پیشنهادی: اختلال دگرجنس پوشی چیست و چه تفاوتی با ترنس دارد؟

این افراد هنگام مواجهه با موقعیت‌های دشوار یا دردناک از دیگران درخواست کمک نمی‌کنند: فرد مازوخیستی هنگام مواجهه با موقعیت دشوار یا دردناک، ممکن است به‌جای کمک خواستن از دیگران، تصمیم بگیرد که خودش این درد را تحمل کند.

برقراری رابطه با افراد سلطه‌گر یا خودشیفته: افراد مبتلا به این اختلال ممکن است با افرادی وارد رابطه شوند که خودشیفته هستند و فقط به خودشان توجه می‌کنند. پارتنر این افراد ممکن است آن‌ها را تحقیر کنند و در آن‌ها احساس شرم ایجاد کنند یا آن‌ها را نادیده بگیرند.

نبود قاطعیت: در اغلب اوقات، مازوخیست‌ها خود را با مسائل تطبیق می‌دهند و افراد سلطه‌پذیری هستند. هنگامی که افراد از آن‌ها سوءاستفاده کنند، به‌ندرت در مقابل این رفتار می‌ایستند و از خود دفاع می‌کنند.

کمال‌گرایی: افراد کمال‌گرا در اغلب اوقات، خود و دیگران را در یک استاندارد ناممکن قرار می‌دهند. هنگامی که آن‌ها نتوانند این انتظارات خودتحمیل‌شده‌شان را برآورده کنند، ممکن است به‌خاطر این ناکامی از تنبیه خودشان لذت ببرند.

آن‌ها خودمراقبتی ندارند و از چیزهای کوچک لذت نمی‌برند و مفهوم شادی‌های روزانه را نمی‌دانند: در اغلب اوقات، انکار خود یا اهمیت ندادن به خود یکی از علائم مازوخیسم است. یک فرد مازوخیستی ممکن است نیاز‌های خود را تا حد درد نادیده بگیرد، یا لذت می‌برد از اینکه دست رد بزند به چیزهایی که علاقه دارد. در واقع این افراد از ناراحت کردن خودشان لذت می‌برند.

خودگویی منفی: انتقاد از خود به‌صورت مداوم و خودگویی منفی می‌تواند برخی اوقات نشان‌دهنده‌ی مازوخیسم باشد. یک مازوخیستی هیچ تلاشی برای تغییر یا از بین بردن این خودگویی‌های آزاردهنده نمی‌کند.

خودتخریبی: افراد مازوخیسم تمایل دارند تا فرصت‌ها را برای موفقیت‌هایشان از بین ببرند. در حالی که برخی اوقات این حالت می‌تواند با ترس از موفقیت مرتبط باشد، اما برخی از این افراد از شکست خودشان لذت می برند. یک فرد مازوخیستی هنگامی که اوضاع خیلی خوب است، ممکن است روشی برای تخریب خود پیدا کند تا بتواند احساس ناامیدی یا بدبختی را تجربه کند.

چرا خودتخریبی اتفاق می‌افتد؟

چه عواملی باعث می‌شود که فرد مازوخیستی شود؟

هنوز علل دقیق این اختلال کاملاً مشخص نشده است. انواع مختلف مازوخیسم ممکن است علل متفاوتی داشته باشند. به هر حال به تحقیقات بیشتری نیاز است.

مازوخیسم غیر جنسی

در حالی که سادیسم و مازوخیسم از یکدیگر متمایز هستند، اما برخی از پژوهش‌ها به این موضوع پی‌برده‌اند، افرادی که از آسیب زدن به خودشان یا آزار دیدن از جانب دیگران لذت می‌برند، بیشتر احتمال دارد که از دیدن ناراحتی یا درد دیگران لذت ببرند.

طی بررسی منتشر شده در ژورنال شخصیت در سال ۲۰۲۰، معلوم شد که بین مازوخیسم غیرجنسی و ویژگی شخصیتی ضد اجتماعی ارتباطی وجود دارد.

در این پژوهش معلوم شد افراد مبتلا به این اختلال از خوردن غذاهای پر ادویه، ماساژ‌های دردناک و شنیدن جوک‌های زننده لذت می‌برند. همچنین این افرادی ویژگی‌های ضد اجتماعی زیادی دارند، یعنی همان ویژگی‌هایی که پژوهشگران به آن‌ها سادیسم روزمره می‌گویند، که به اختلالات روانی غیرقابل تشخیص در معاینات بالینی و سطح پایین‌تری از صداقت و تواضع اشاره‌ کرده‌اند.

مطلب پیشنهادی: فتیش چیست و چه زمانی یک اختلال است؟

مازوخیسم جنسی

در حالی که علاقه‌مندی و اقدام به مازوخیسم جنسی و شیوه‌های BDSM، قبلاً با عواملی چون تروما در دوران کودکی یا تثبیت جنسی ناسالم مرتبط می‌شد، اما پژوهش‌ها نشان می‌دهند که چنین نیست.

طی یک بررسی در سال ۲۰۲۰، معلوم شد که هیچ ارتباطی بین این موارد وجود ندارد. همچنین پژوهشگران پیشنهاد دادند که چنین تمایلاتی نشان‌دهنده‌ی گسترش علایق جنسی است و نه تثبیت جنسی.

طی بررسی منتشر شده در ژورنال پژوهش‌های جنسیتی، شرکت‌کنندگان گزارش دادند که آن‌ها علاقه‌ای ذاتی به مازوخیسم و اطاعتی داشتند که برای اولین بار در سنین کودکی تجربه کرده بودند.

همچنین این پژوهش یافته است که عوامل دیگری با علاقه‌مندی به مازوخیسم مرتبط است، که این موارد عبارت‌اند از:

تبادل قدرت: شرکت‌کنندگان گزارش دادند که از قدرت دادن به دیگران و بار از جانب آن‌ها لذت می‌بردند.

درد: شرکت‌کنندگان پیشنهاد دادند که درد خوب می‌تواند لذت‌بخش باشد.

هوشیاری تغییریافته: برخی از شرکت‌کنندگان گزارش دادند که حالت مازوخیسم به آن‌ها اجازه می‌دهد تا وضعیت تغییر‌یافته‌ای از هوشیاری آرام و مراقبه را تجربه کنند.

پژوهش‌های انجام‌شده درباره‌ی درد

پژوهشگران در حوزه‌ی درد بررسی کردند که چگونه افراد مازوخیستی درد را پردازش و تجربه می‌کنند، و بعد از بررسی پیشنهاد دادند که این یافته‌ها ممکن است برای ارزیابی و درمان درد مفید باشد. پژوهش حاکی از این است که انگیزه، زمینه و احساسات می‌توانند روی چگونگی پردازش و درک محرک‌های دردناک افراد مازوخیستی تأثیر داشته باشند.

مقابله با ویژگی‌های مازوخیستی

مازوخیست بودن، همیشه هم چیز بدی نیست. لذت بردن از انواع درد در زمینه‌های خاص موضوع نامتعارفی نیست (از قبیل لذت بردن از تماشای فیلم های غمناک) و حتی می‌تواند نشان‌دهنده‌ی سلامت فرد باشد (از قبیل تلفیق مازوخیسم جنسی در یک رابطه توافقی و مثبت به لحاظ جنسی).

اما اگر گرایش‌های مازوخیستی باعث پریشانی یا آسیب شود و احتمالاً منجر به رفتارهای پر مخاطره شود، لازم است تا به دنبال کمک باشیم و روش‌های اثربخشی را برای مواجهه با آن پیدا کنیم.

صحبت با یک متخصص

اگر ویژگی‌های مازوخیستی در فردی ایجاد مشکل کند، صحبت با یک متخصص سلامت روانی می‌تواند مفید باشد. یک درمانگر می‌تواند به شما کمک کند که چرا به دنبال درد هستید.

انواع درمان‌ها می‌توانند در این زمینه مفید باشند، از جمله‌ی این درمان‌ها می‌توان به درمان  شناختی‌ـ‌رفتاری (CBT)، رفتار درمانی دیالکتیکی (DBT)، درمان روانکاوی اشاره کرد.

راهکارهای تمرین آرامش

به دنبال روش‌هایی باشید که بتوانید با آن‌ها اضطراب‌هایی را کنترل کنید که شما را سمت لذت بردن‌های مازوخیسمی می‌برد. روش‌های آرامش‌بخش می‌تواند برای مدیریت اضطراب و استرس مفید باشند. این روش ها عبارت‌اند از:

• رایحه درمانی
• نفس عمیق
• مدیتیشن
• مراقبه
• ایجاد آرامش تدریجی در عضلات
• تجسم
• یوگا

مقابله با احساسات منفی

گرایش‌های این اختلال ممکن است هنگام مقابله با احساسات منفی، خود را بروز دهند و خود را به‌صورت داشتن احساسات بد در مورد خود یا درماندگی نشان دهد.

بهتر است روش‌هایی را پیدا کنیم تا به شیوه‌های بهتری پریشانی را تحمل کنیم و هنگام مواجهه با احساسات منفی بهتر است تا پذیرش احساسی را تمرین کنیم.

گسترش مکانیزم‌های سالم مقابله‌ای

شاید اگر چگونگی روش‌های مقابله را ندانید، بیشتر تمایل به رفتارهای مازوخیستی داشته باشید. یادگیری برخی مکانیزم های سالم‌تر مقابله‌ای به شما این گزینه را می‌دهد که سالم‌تر و پویاتر عمل کنید.

مهارت‌های مثبت مقابله‌ای می‌توانند شامل جست‌وجوی حمایت‌های اجتماعی، یادداشت برداری، پرت کردن حواس خود، ورزش کردن، مدیتیشن، گوش دادن به موزیک و غیره باشد‌.