نفقه چیست و چطور محاسبه می شود؟
به طور کلی، با ازدواج زوجین، حقوق و تکالیفی بر عهده هر یک از طرفین خواهد بود. هر یک از زوجین تکالیف و وظایفی را باید طبق تعهدی که نسبت به یکدیگر دارند، به جا آورند. یکی از مهم‌ترین تکالیفی که بر عهده مرد است و جزو حقوق مهم زن به حساب می‌آید، نفقه است که در ادامه این مطلب از دپارتمان مشاوره حقوقی مجله دکتر بهشتیان به طریقه محاسبه آن می پردازیم.
نفقه چیست و شامل چه مواردی می‌شود؟
طبق ماده ۱۱۰۷ قانون مدنی و شرعی، نفقه به تمامی نیازهای لازم و ضروری زن برای ادامه زندگی را نفقه می‌گویند؛ که به‌طور کلی، شامل خوراک، پوشاک، مسکن، درمان، اثاثیه و خدمه در صورت توافق طرفین و اختیار زن، می‌شود. در واقع مردی که خانمی را به عقد دائم خود درمی‌آورد باید هزینه‌های موارد ذکر شده را پرداخت نماید و آن را به عنوان یک تکلیف برعهده دارد.
به عبارتی نفقه همان خرج و مخارج مورد نیاز زن می‌باشد که بر عهده همسر وی است و باید ادا شود.
نفقه تنها مختص همسر نمی‌شود. پدر نفقه فرزندان را نیز بر عهده خواهد داشت و باید هزینه‌های لازم و موردنیاز مادر و فرزندان را پرداخت نماید.
میزان نفقه زن باید چقدر باشد؟
میزان نفقه را زوجین می‌توانند به توافق برسند و طبق توافق خود آن را تعیین کنند. اگر به هر دلیلی زوجین نتوانند بر روی میزان نفقه توافق کنند، مسئول و کارشناس مربوطه آن را تعیین می‌کند.
اما باید این موضوع را در نظر بگیرید که میزان نفقه برای تمامی خانم‌ها یکسان نخواهد بود و با توجه به جایگاه و میزان تحصیل و مواردی از این قبیل، میزان نفقه یک خانم با خانم دیگر متفاوت خواهد بود. به همین دلیل مبلغ مشخصی برای نفقه برای تمامی زنان مشخص نشده است. و تعیین میزان حداقل و حداکثری نفقه یا بر عهده زوجین یا بر عهده کارشناس مربوطه خواهد بود.
میزان نفقه فرزندان چقدر می‌باشد؟
همانطور که پیش‌تر ذکر کردیم، علاوه بر همسر نفقه فرزندان نیز بر عهده پدر خانواده خواهد بود. پدر خانواده موظف است برای فرزندان زیر سن بلوغ و بالای سن بلوغ به شرط نداشتن شغل مناسب و توانایی مالی، نفقه پرداخت کند و هزینه‌های آنها را پرداخت نماید. میزان معینی برای نفقه فرزندان وجود ندارد و براساس قوانین و شرایط مختلفی که وجود دارد کارشناس مربوطه، می‌تواند نفقه دختر و پسر خانواده رو تعیین نماید.
نفقه فرزندان بعد از طلاق به چه صورت خواهد بود؟
بعد از جدایی و طلاق پدر و مادر، نفقه فرزندان با توجه به شرایط و ضوابط توسط پدر پرداخت خواهد شد. که این مورد برای فرزند دختر و پسر متفاوت است.
نفقه فرزند دختر تا قبل از ازدواج بر عهده پدر خواهد بود و پدر خانواده موظف است تا قبل از ازدواج دخترش، تمامی نیازهای وی را تامین کند.
اما برای فرزند پسر این شرایط متفاوت است؛ نفقه فرزند پسر تنها تا سن ۱۸ سالگی بر عهده پدر خواهد بود. پدر خانواده تا زمانی که پسرش به ادامه تحصیل بپردازد و توانایی مالی برای تامین مخارج خود نداشته باشد، باید نفقه او را پرداخت نماید. به غیر از شرایط مذکور، پدر وژیفه‌ای در قبال پرداخت هزینه‌های فرزندان نخواهد داشت. اگر پدر در این زمان در قید حیات نباشد، نفقه فرزندان بر عهده اجداد پدری خواهد بود.
آیا نفقه به خانم در زمان قهر بودن تعلق می‌گیرد؟
دعوا و مشاجره در خانواده‌ها بسیار اتفاق می‌افتد. اگر زن در دوران قهر به سر ببرد و در منزل همسر خود حضور نداشته باشد تکلیف نفقه در این دوران چیست؟
اگر زنی به دلایل مختلف، در دوران قهر به سر ببرد می‌تواند با مراجعه به مراجع قضایی از همسر خود درخواست نفقه کند. اما این به شرطی اجرا می‌شود که همسر وی رای عدم تمکین را دریافت نکرده باشد. عدم تمکین به معنای آن است که زن به وظایف و تکالیف متقابل خود پایبند نبوده است، در این صورت همسر وی می‌تواند به دلیل عدم تمکین از پرداخت نفقه طبق قانون اجتناب کند.
باید بدانید زوجین نسبت به یکدیگر وظایف متقابل دارند و باید به آن عمل کنند. در صورت اجتناب از انجام اعمال از سوی هر یک از زوجین، رای عدم تمکین از سوی مرد و رای دریافت نفقه از سوی زن اجرا خواهد شد.
تعیین نفقه توسط کارشناس رسمی دادگستری محاسبه می گردد که حتی نفقه معوقه زن هم قابل مطالبه است