تله های زندگی (۱۸ طرحواره ناسازگار) + تست طرحواره آنلاین+ معرفی فیلم

تله های زندگی یا همان طرحواره ها به ما دیکته می کنند که چطور فکر، رفتار و احساس کنیم. به عبارت دیگر زندگی ما در بزرگسالی تحت تاثیر دوران کودکی ما قرار می گیرد. وقتی یک تله مشخص در ما فعال می شود ما احساسی مشابه آنچه در دوران کودکی داشتیم را تجربه کرده و بر اساس آن با موقعیت جدید رفتار می کنیم.

بر اساس نظریه یانگ ۱۸ تله زندگی وجود دارد که با توجه به تجربیات دوران کودکی ممکن است افراد در یک یا چند مورد از این تله ها گرفتار شوند.

در ادامه این مطلب از دپارتمان سلامت روان مجله سلامت دکتر بهشتیان با ۱۸ تله زندگی بیشتر آشنا خواهید شد.

تکمیل تست تله زندگی (طرحواره ناسازگار) نسخه کامل

۱- تله اطاعت ( طرحواره اطاعت)

تله اطلاعت در شما فعال است اگر:

نیاز دارید عزیزان، دوستان، همکاران یا حتی غریبه‌ها‌ را خوشنود کنید. چون همیشه می‌خواهید با دیگران مهربان باشید و و آنها از شما راضی باشند. حتی با کارهایی بی­ اهمیت دیگران هم موافقت می‌کنید. ممکن است مستقل عمل کردن در کارهای کوچک و بزرگ برایتان دشوار باشد. به دیگران اجازه می‌دهید کم و بیش شما را کنترل کنند چون نمی‌خواهید بحثی پیش آید که طرف مقابلتان را ناراحت کند.

نظرتان را به روشنی بیان نمی‌کنید چون احساس می‌کنید چندان اهمیتی ندارد. برای اینکه تعارضی پیش نیاید، خشم­ تان را پنهان می‌کنید. اما سرکوب خشم تان سبب انباشته شدن آنها درون شما می شود و بعدا به شکل‌ها‌ی مختلفی بروز کند: مثلا یا منفعلانه، مثل انتقام­های کوچک، غیبت کردن، کند عمل کردن، غر زدن؛ و یا به شکل انفجارهای بزرگی که از شما انتظار نمی­رود!

خشم ممکن است به تمایل به قیام کردن و نافرمانی کردن از کسانی که آن‌ها را مسلط بر خود می‌دانید (مثل مدیر، همسر) تبدیل شود. همچنین، جذب کسانی می‌شوید که بر شما تسلط پیدا می‌کنند، و در مورد شیوه رفتار و احساس تان برای شما تصمیم می‌گیرند.

معرفی فیلم با شخصیت دارای طرحواره اطلاعت

یاسمین آبی (Blue Jasmine)

این فیلم داستان یاسمین (با بازی کیت بلانشت) را روایت می‌کند، زنی که پس از از دست دادن تمام دارایی‌ها و زندگی اشرافی خود به دلیل فساد مالی همسرش، به سان فرانسیسکو می‌رود تا با خواهرش زندگی کند. یاسمین تلاش می‌کند زندگی خود را بازسازی کند، اما با مشکلات روانی و عاطفی بسیاری مواجه است.

شخصیت با طرحواره اطاعت

• یاسمین (با بازی کیت بلانشت):
  • ویژگی‌ها: یاسمین در طول زندگی خود نیازها و خواسته‌هایش را به نفع دیگران، به ویژه همسرش، سرکوب کرده است. او همیشه سعی کرده است تا با مطیع بودن و پیروی از خواسته‌های دیگران، تأیید و محبت آن‌ها را جلب کند.
  • طرحواره اطاعت: یاسمین به دلیل تجربیات گذشته‌اش، همیشه احساس کرده که باید نیازها و خواسته‌های خود را قربانی کند تا مورد محبت و تأیید دیگران قرار گیرد. این طرحواره اطاعت منجر به مشکلات روانی و عاطفی بسیاری برای او شده و در نهایت زندگی‌اش را تحت تأثیر قرار داده است.

۲- تله بازداری هیجانی (طرحواره بازداری هیجانی )

تله بازداری هیجانی در شما فعال است اگر:

 نمی‌توانید احساسات و هیجانات خود را به صورت خودجوش بیان کنید. اینکه بگویید دیگران را دوست دارید و برایشان ارزش قائل هستید برایتان دشوار است.

عقیده دارید که بهتر است ‌هیجانات تان را پنهان کنید، و خودتان را (به خصوص زمانی که در جمع هستید) کنترل کنید. احتمالا پر از خشم و رنجی هستید که تاکنون آزادانه بیان نکرده اید. احساس می‌کنید مثل بمبی هستید که هر لحظه ممکن است منفجر شود، و به همین دلیل سعی می‌کنید احساسات تان را کنترل کنید. به طور کلی، شما به استدلال و منطق بیش از ‌هیجانات و احساسات اعتماد دارید.

معرفی فیلم با شخصیت دارای تله بازداری هیجانی

درخشش (Shine)

• کارگردان: اسکات هیکس
• سال تولید: ۱۹۹۶
• بازیگران: جفری راش، نوآ تیلور، لین ردگریو، جان گیلگود

این فیلم داستان زندگی واقعی دیوید هلفگات، پیانیست نابغه استرالیایی را روایت می‌کند که در کودکی و نوجوانی تحت فشارهای شدید پدر سخت‌گیر خود قرار داشته است. این فشارها و محیط خانوادگی سخت‌گیرانه منجر به مشکلات روانی و عاطفی برای دیوید می‌شود.

شخصیت با طرحواره بازداری هیجانی

• دیوید هلفگات (با بازی جفری راش):
  • ویژگی‌ها: دیوید در دوران کودکی و نوجوانی تحت فشار شدید پدر خود برای رسیدن به کمال در نوازندگی پیانو قرار داشته است. این فشارها و محیط خانوادگی سخت‌گیرانه باعث شده که دیوید احساسات خود را سرکوب کند و نتواند به درستی آن‌ها را ابراز کند.
  • طرحواره بازداری هیجانی: دیوید به دلیل تجربه‌های منفی خود در دوران کودکی، احساسات و هیجانات خود را سرکوب می‌کند و در مواجهه با مشکلات روانی و عاطفی، به نظر سرد و غیرقابل دسترس می‌آید. این طرحواره بازداری هیجانی به وضوح در رفتارها و واکنش‌های دیوید به چالش‌های زندگی‌اش دیده می‌شود.

۳- تله شکست (طرحواره شکست)

تله شکست در شما فعال است اگر:

به نظرتان برخی مهارت‌ها‌ و توانایی‌ها‌ی ضروری را ندارید و به همین دلیل احساس می‌کنید محکوم به شکست هستید. به خاطر ترس از شکست یاد گرفته ­اید از چالش‌ها‌ی یا کارهای دشوار اجتناب کنید. عقیده دارید که به اندازه کافی نمی‌دانید یا نمی‌توانید کاری را انجام دهید، و به همین دلیل کارها را جدی نمی‌گیرید.

خودتان را با دیگران مقایسه می‌کنید و تصور می‌کنید یک بازنده ­اید، به اندازه دیگران استعداد ندارید، و دیگران از شما برترند. احساس می‌کنید دیگران از شما موفق ­تر هستند، و دستاوردهای خودتان را نمی‌بینید (چون تصور می‌کنید همیشه کسی هست که بهتر و موفق­تر از شماست).

اثر این تله در محیط کار خیلی زیاد نمایان می‌شود. مثلا، ممکن است از پیشرفت در کار خود، انجام کارهای چالش­ برانگیز، تعهد دادن یا خلاق بودن اجتناب کنید. گاهی برای جبران کردن احساس شکست سعی می‌کنید عالی و بی نقص عمل کنید. هر بار که شکست می‌خورید، باور بازنده بودن در شما تقویت می‌شود.

معرفی فیلم با شخصیت دارای طرحواره شکست

“شلاق” (Whiplash)

• کارگردان: دیمین شزل
• سال تولید: ۲۰۱۴
• بازیگران: مایلز تلر، جی. کی. سیمونز

شخصیت با طرحواره شکست

• اندرو نیمن (با بازی مایلز تلر):
  • ویژگی‌ها: اندرو به شدت تحت فشار قرار دارد تا به بهترین درامر تبدیل شود و به طور مداوم با ترس از شکست و ناکامی دست و پنجه نرم می‌کند. او تلاش می‌کند تا انتظارات بسیار بالای مربی‌اش را برآورده کند و به سطحی از کمال برسد.
  • طرحواره شکست: اندرو به دلیل فشارهای زیاد و انتظارات بالای مربی‌اش، همواره احساس می‌کند که نمی‌تواند به اهداف و آرزوهایش دست یابد. این طرحواره شکست باعث می‌شود که او به شدت به دنبال کمال‌گرایی و اثبات خود باشد، حتی اگر به قیمت سلامت جسمی و روانی‌اش تمام شود.

۴- تله رهاشدگی 

تله رهاشدگی در شما فعال است اگر:

احساس می‌کنید عزیزانتان می‌میرند یا شما را ترک می‌کنند. از تنها ماندن ترس دارید و احتمالا به اطرافیانتان می‌چسبید، اما همزمان آن‌ها را از خودتان می رانید زیرا ترس شدیدتان مانند یک پیشگویی خود-کام­بخش عمل می‌کند. و ناخواسته رفتارهایی می کنید که باعث قطع شده روابط تان می شود.

ترس از رها شدن، اعتماد به نفس شما را کاهش می‌دهد، و به شکل تمایل به کنترل کردن دیگران، حسادت، و احساس مالکیت بروز می‌کند. جروبحث­های عادی یک رابطه شما را به شدت می‌ترساند و اطمینان می‌یابید که این رابطه پایدار نخواهد ماند.

در تفسیر نیت دیگران به راحتی دچار سوء برداشت می‌شوید؛ مثلا وقتی کسی به پیامک یا تماس شما پاسخ نمی‌دهد، بسیار آشفته شده و فکر می‌کنید از عمد چنین کرده است. حتی اگر رابطه پایداری داشته باشید باز هم تصور می‌کنید که این ثبات موقتی است و رابطه در معرض فروپاشی قرار دارد. وقتی نا امید می‌شود، دوست­ تان را تهدید به جدایی می‌کنید، انگار می‌خواهید ثبات رابطه­ تان را بسنجید. هر بار که یک رابطه را از دست می‌دهید، بیشتر باور می‌کنید که هیچ رابطه پایداری نخواهید یافت.

معرفی فیلم با شخصیت دارای طرحواره رهاشدگی 

“درخشش ابدی یک ذهن پاک” (Eternal Sunshine of the Spotless Mind)

• کارگردان: میشل گوندری
• سال تولید: ۲۰۰۴
• بازیگران: جیم کری، کیت وینسلت، کریستن دانست، مارک رافلو

این فیلم داستان جوئل باریش (با بازی جیم کری) و کلمنتاین کروچنسکی (با بازی کیت وینسلت) را روایت می‌کند که پس از پایان رابطه‌شان تصمیم می‌گیرند خاطرات یکدیگر را از ذهن خود پاک کنند. در طول فرآیند پاکسازی خاطرات، جوئل متوجه می‌شود که هنوز به کلمنتاین علاقه دارد و نمی‌خواهد او را فراموش کند.

شخصیت با طرحواره رهاشدگی

• جوئل باریش (با بازی جیم کری):
  • ویژگی‌ها: جوئل به وضوح از ترک شدن و تنها ماندن می‌ترسد. او به سختی می‌تواند با پایان رابطه‌اش با کلمنتاین کنار بیاید و تصمیم می‌گیرد خاطرات او را پاک کند، اما در طول این فرآیند متوجه می‌شود که نمی‌تواند از او جدا شود و نمی‌خواهد او را از دست بدهد.
  • طرحواره رهاشدگی: جوئل در طول فیلم با ترس‌ها و احساسات خود در مورد ترک شدن و تنها ماندن مواجه می‌شود. این ترس‌ها نشان‌دهنده طرحواره رهاشدگی او هستند که بر روابط و تصمیمات او تأثیر می‌گذارند.

۵- تله تاییدطلبی (طرحواره تایید طلبی)

تله تاییدطلبی در شما فعال است اگر:

برایتان مهم است که همه، حتی غریبه‌ها‌، دوست تان داشته باشند و تمام تلاشتان را می‌کنید تا دیگران را خشنود کنید. گاهی از کسی که دوستش ندارید هم انتظار دارید شما را دوست داشته باشد. وقتی تصمیمی می‌گیرید به این فکر می‌کنید که آیا والدین، نامزد یا دوستانتان این تصمیم را می‌پذیرند یا خیر.

می‌ترسید کاری را به تنهایی انجام دهید چون نگرانید دیگران شما را مواخذه یا از شما انتقاد کنند. وقتی در جمعی قرار دارید سعی می‌کنید دیگران را راضی نگه دارید، و بسته به اینکه آن‌ها از چه جور آدمی خوششان بیاید، خودتان را به همان شکل تبدیل می‌کنید.

امیدوارید که دیگران از شما خوششان بیاید و به همین دلیل از بحث کردن یا مخالفت کردن با آن‌ها اجتناب می‌کنید. ترس از رهاشدن شما را از بیان نظرتان منصرف می­کند؛ البته گاهی هم شدیدا با دیگران مخالف می‌کنید تا ببینید چقدر شما را می‌پذیرند. سبک پوشش شما خیلی محافظه­ کارانه و به شیوه­ای کاملا پذیرفته شده است زیرا نمی‌خواهید با دیگران تفاوتی داشته باشید تا دیگران شما را بیگانه نپندارند.

برای اینکه دیگران تحسین­ تان کنند به سختی تلاش می‌کنید. گاهی برای کسب رضایت و تایید دیگران به دنبال موفقیت، موقعیت اجتماعی، ثروت و زیبایی هستید. برایتان دشوار است که خودتان را به خاطر آنچه که هستید تحسین کنید، و نظر دیگران را معیار تایید خود می‌دانید.

معرفی فیلم با شخصیت دارای طرحواره تایید طلبی 

“بردمن” (Birdman)

• کارگردان: آلخاندرو گونسالس اینیاریتو
• سال تولید: ۲۰۱۴
• بازیگران: مایکل کیتون، اما استون، ادوارد نورتون

این فیلم داستان ریگان تامسون (با بازی مایکل کیتون)، یک بازیگر سابق که به خاطر بازی در نقش یک ابرقهرمان به نام “بردمن” به شهرت رسیده است، را روایت می‌کند. او اکنون تلاش می‌کند با اجرای یک نمایش تئاتر در برادوی، اعتبار و تأیید خود را دوباره به دست آورد.

شخصیت با طرحواره تأیید طلبی

• ریگان تامسون (با بازی مایکل کیتون):
  • ویژگی‌ها: ریگان به شدت به دنبال تأیید و پذیرش دیگران است و تلاش می‌کند تا با اجرای یک نمایش تئاتر در برادوی، اعتبار از دست رفته خود را بازپس گیرد. او به طور مداوم با شک و تردید درباره ارزش خود و تلاش برای جلب توجه و تحسین دیگران دست و پنجه نرم می‌کند.
  • طرحواره تأیید طلبی: ریگان به دلیل نیاز شدید به تأیید و پذیرش، همواره تلاش می‌کند تا خود را با انتظارات و خواسته‌های دیگران هماهنگ کند. این طرحواره باعث می‌شود که او نیازها و خواسته‌های شخصی خود را نادیده بگیرد و به طور مداوم به دنبال جلب تأیید و تحسین دیگران باشد.

۶- تله بی اعتمادی بدرفتاری (طرحواره بدرفتاری)

تله بی اعتمادی در شما فعال است اگر:

نگرانید که مبادا به شکلی مورد آسیب، خیانت، خشونت، سوءاستفاده یا بدرفتاری دیگران قرار بگیرید. معمولا احساس امنیت و اطمینان نمی‌کنید، و همیشه تهدیدهایی در روابط­تان می‌بینید. اعتماد کردن به دیگران برایتان دشوار است. به نیت دیگران شک دارید و احساس می‌کنید می‌خواهند فریبتان دهند.

به کسی اجازه نمی‌دهید به شما نزدیک شود، و خودتان هم جرات نمی‌کنید در روابط­تان گشوده باشید. مراقب هستید و اطرافیانتان را می‌سنجید تا ببینید چقدر قابل اعتماد هستند. با این وجود جذب کسانی می‌شوید که با شما بدرفتاری می‌کنند و به آن‌ها اجازه می‌دهید شما را تهدید کنند.

تجربیات هیجانی تکراری در مورد استثمار شدن تان توسط دیگران، سبب تقویت این تله زندگی می‌شود. این مساله اعتماد به نفس شما را کاهش می‌دهد و بیرون آمدن از یک رابطه تهدیدآمیز همراه با بدرفتاری را برایتان دشوار می‌کند.

معرفی فیلم با شخصیت دارای طرحواره بی اعتمادی – بدرفتاری

“بچه رزماری” (Rosemary’s Baby)

• کارگردان: رومن پولانسکی
• سال تولید: ۱۹۶۸
• بازیگران: میا فارو، جان کاساوتیس، روث گوردون

این فیلم داستان رزماری وودهاوس (با بازی میا فارو)، زنی جوان که به همراه همسرش گای (با بازی جان کاساوتیس) به آپارتمانی جدید در نیویورک نقل مکان می‌کند، را روایت می‌کند. پس از مدتی، رزماری باردار می‌شود، اما به تدریج به نیت‌های واقعی اطرافیانش، از جمله همسرش، مشکوک می‌شود. او احساس می‌کند که همسرش و همسایه‌هایش نقشه‌ای شیطانی برای او و فرزندش دارند.

شخصیت با طرحواره بی‌اعتمادی/بدرفتاری

• رزماری وودهاوس (با بازی میا فارو):
  • ویژگی‌ها: رزماری به تدریج به اطرافیانش، از جمله همسرش و همسایه‌هایش، بی‌اعتماد می‌شود. او باور دارد که این افراد قصد دارند به او و فرزندش آسیب برسانند. این احساس بی‌اعتمادی به تدریج به اضطراب و وحشت شدید منجر می‌شود.
  • طرحواره بی‌اعتمادی/بدرفتاری: رزماری به دلیل تجربیات و احساسات خود در طول بارداری و روابطش با اطرافیان، به شدت بی‌اعتماد شده و معتقد است که دیگران قصد دارند به او آسیب برسانند. این طرحواره باعث می‌شود که او به طور مداوم در حالت وحشت و نگرانی باشد و نتواند به دیگران اعتماد کند.

۷- تله آمیختگی 

تله آمیختگی در شما فعال است اگر:

به قدری با والدین یا نامزدتان آمیخته شده­اید که احساس می‌کنید خودتان را نمی‌شناسید. مخالفت کردن با نظر والدین/نامزدتان برایتان دشوار است و معولا با آن‌ها موافقت می‌کنید. احساس می‌کنید والدین/نامزدتان درون شما زندگی می‌کنند، انگار که خودتان زندگی مستقلی ندارید.

نمی‌دانید چه می‌خواهید، چه چیزی نیاز دارید، یا در مورد خودتان چه احساسی دارید زیرا همه وجودتان با دیگران آمیخته است. اگرچیزی از والدین/نامزدتان پنهان کنید، احساس گناه می‌کنید زیرا تصور می‌کنید دارید به آن‌ها خیانت می‌کنید یا آسیب می‌رسانید. نمی‌توانید به اندازه کافی از والدین­تان مسقل شوید.

معرفی فیلم با شخصیت دارای طرحواره آمیختگی 

“روانی” (Psycho)

• کارگردان: آلفرد هیچکاک
• سال تولید: ۱۹۶۰
• بازیگران: آنتونی پرکینز، جنت لی، ورا مایلز

این فیلم داستان نورمن بیتس (با بازی آنتونی پرکینز)، مدیر یک متل کوچک و منزوی را روایت می‌کند که با مادرش زندگی می‌کند. نورمن به شدت تحت تأثیر و کنترل مادرش است و رابطه‌ای ناسالم و آمیخته با او دارد. این رابطه پیچیده و بیمارگونه به تدریج به آشکار شدن رازهای تاریک و تکان‌دهنده‌ای منجر می‌شود.

شخصیت با طرحواره آمیختگی

• نورمن بیتس (با بازی آنتونی پرکینز):
  • ویژگی‌ها: نورمن بیتس فردی است که به شدت درگیر رابطه‌ای بیمارگونه و آمیخته با مادرش است. او نمی‌تواند مرزهای سالم و مستقلانه‌ای بین خود و مادرش برقرار کند و هویت و استقلال شخصی خود را از دست داده است. این رابطه آمیخته به شدت بر رفتارها و تصمیمات او تأثیر می‌گذارد.
  • طرحواره آمیختگی: نورمن به دلیل تجربیات گذشته و رابطه بسیار نزدیک و کنترل‌کننده با مادرش، نمی‌تواند هویت و استقلال شخصی خود را حفظ کند. این طرحواره آمیختگی باعث می‌شود که او به طور مداوم تحت تأثیر مادرش باشد و نتواند تصمیمات مستقلانه‌ای بگیرد، که در نهایت به رفتارهای بیمارگونه و جنایت‌گونه منجر می‌شود.

۸- تله بزرگ منشی (طرحواره استحقاق بزرگ منشی )

تله بزرگ منشی در شما فعال است اگر:

خودتان را شخص خاصی می‌پندارید و خط قرمزها را رد می‌کنید. نیازهای خودتان برایتان مهم­تر از نیازهای سایرین هستند. طلبکارید، دیگران را کنترل می‌کنید، و می‌خواهید هرجوری که دوست دارید رفتار کنید. مقاومت کردن در برابر چیزهایی که می‌خواهید برایتان دشوار است. می‌خواهید مطمئن باشید به چیزی که می‌خواهید و هر زمان که می‌خواهید دست می‌یابید و شیوه رسیدن به خواسته­تان برایتان مهم نیست.

خیلی زود حوصله­ تان سر می‌رود؛ تصور می‌کنید نباید کارهای روتین انجام ندهید، و نباید اجباری در کار کردن برای شما وجود داشته باشد. ممکن است قوانین و مقررات را نادیده بگیرید (مثلا قوانین را به سادگی دور می زنید) زیرا تصور می‌کنید استحقاق این کار را دارید. چون احساسی را که این تله زندگی به شما می‌دهد دوست دارید، برخلاف نزدیکان­تان، رفتارتان را مشکل­ آفرین نمی‌دانید. اما احتمالا دیر یا زود این رفتار خودخواهانه شما را گرفتار خواهد کرد.

دوست دارید وارد رابطه ­ای شوید که بتوانید بر طرف مقابل تسلط داشته باشید و با او بدرفتاری کنید. تله زندگی استحقاق در بسیاری از موارد خلاء ناشی از یک تله زندگی دیگر-معمولا نقص و شرم، محرومیت هیجانی، انزوای اجتماعی یا اطاعت-را جبران می‌کند.

معرفی فیلم با شخصیت دارای طرحواره بزرگ منشی

گرگ وال استریت (The Wolf of Wall Street)

این فیلم بر اساس زندگی واقعی جردن بلفورت، یک دلال سهام وال استریت است که با استفاده از شیوه‌های غیرقانونی و فریبنده به ثروت و شهرت زیادی می‌رسد. فیلم به بررسی زندگی پر زرق و برق و جنجالی او و سقوط نهایی‌اش می‌پردازد.

شخصیت با طرحواره بزرگ‌منشی و خودشیفتگی

• جردن بلفورت (با بازی لئوناردو دی‌کاپریو):
  • ویژگی‌ها: جردن بلفورت فردی به شدت خودشیفته و با احساس بزرگ‌منشی است. او معتقد است که برتر از دیگران است و به همین دلیل به دنبال کسب ثروت و قدرت به هر قیمتی است. او نیاز مداوم به تحسین و تأیید دیگران دارد و این نیاز را از طریق نمایش ثروت و موفقیت‌های خود برآورده می‌کند.
  • طرحواره بزرگ‌منشی و خودشیفتگی: جردن بلفورت به دلیل تجربیات گذشته‌اش، به ویژه در زمینه موفقیت‌های مالی و حرفه‌ای، به شدت به این باور رسیده است که برتر از دیگران است و نیاز به تأیید و تحسین دائمی دارد. این طرحواره باعث می‌شود که او رفتارهای ناپسند و غیرقانونی انجام دهد تا همچنان در مرکز توجه و تحسین دیگران باشد.

۹- تله بدبینی 

تله بدبینی در شما فعال است اگر:

شما بدبین هستید و به چیزهای منفی بیش از چیزهای مثبت توجه می‌کنید. رویدادها یا موقعیت‌ها‌ی احتمالی آینده به شدت شما را نگران می‌کنند. تصور می‌کنید اگر کاری خوب پیش می‌رود، موقتی است و به زودی همه چیز بهم می‌ریزد. اگر اتفاق خوبی برایتان بیفتد انتظار دارید بعد از آن دچار دردسر شوید. می‌ترسید تصمیم اشتباهی بگیرید که به بحران یا فاجعه ختم شود. نگرانید اشتباه کنید و به همین دلیل تا جای ممکن محتاطانه عمل می‌کنید.

معرفی فیلم با شخصیت دارای طرحواره بدبینی

باشگاه مشت زنی (Fight Club)

این فیلم داستان یک کارمند بی‌نام (با بازی ادوارد نورتون) را روایت می‌کند که از زندگی روزمره و بی‌روح خود خسته شده است و با ایجاد یک باشگاه مبارزه زیرزمینی، به دنبال راهی برای رهایی از این وضعیت می‌گردد. او با شخصیتی به نام تایلر دردن (با بازی برد پیت) آشنا می‌شود که زندگی او را به کلی تغییر می‌دهد.

شخصیت با طرحواره بدبینی

• راوی (با بازی ادوارد نورتون):
  • ویژگی‌ها: راوی (که نامش در فیلم ذکر نمی‌شود) به شدت بدبین و ناامید از زندگی است. او احساس می‌کند که زندگی‌اش بی‌معنی و بی‌هدف است و از همه چیز ناراضی است. نگرش منفی او نسبت به زندگی و آینده به وضوح در رفتارها و تفکراتش نمایان است.
  • طرحواره بدبینی: راوی به دلیل تجربیات گذشته‌اش، به ویژه در محیط کاری و زندگی شخصی، به شدت بدبین شده است و انتظار دارد که اتفاقات بدی رخ دهد. این طرحواره بدبینی منجر به نگرش منفی و رفتارهای خودتخریبی در او شده است.

۱۰- تله تنبیه (طرحواره تنبیه )

تله تنبیه در شما فعال است اگر:

خیلی به خودتان سخت می‌گیرید و اگر کار نادرستی انجام دهید خودتان را تنبیه می‌کنید. غالبا از دست خودتان عصبانی هستید و به خاطر اشتباهاتتان از خودتان انتقاد می‌کنید. ممکن است از رفتارتان شرمنده شوید یا احساس گناه کنید. اگر ضعیف، حساس یا نیازمند کمک باشید از خودتان عصبانی می‌شوید.

اگر اتفاق بدی برایتان بیفتد، تصور می‌کنید حق­تان بوده است و استحقاق همدلی یا شفقت دیگران را ندارید. دوست دارید دیگران را هم تنبیه کنید (مثلا اگر فرزندتان کار نادرستی کند گوشش را می­پیچانید). بخشیدن خودتان و دیگران برایتان دشوار است و به راحتی عذرخواهی آن­ها را نمی‌پذیرید.

معرفی فیلم با شخصیت دارای طرحواره تنبیه 

“مربی کارتر” (Coach Carter)

• کارگردان: توماس کارتر
• سال تولید: ۲۰۰۵
• بازیگران: ساموئل ال. جکسون، راب براون، ریک گونزالس

این فیلم بر اساس داستان واقعی کن کارتر (با بازی ساموئل ال. جکسون)، مربی بسکتبالی است که به شدت به انضباط و تنبیه اعتقاد دارد. او تیم بسکتبال یک دبیرستان محلی را به عهده می‌گیرد و با اعمال قوانین سخت‌گیرانه و تنبیه‌های شدید، سعی در بهبود عملکرد تیم و تغییر نگرش بازیکنان دارد.

شخصیت با طرحواره تنبیه

• کن کارتر (با بازی ساموئل ال. جکسون):
  • ویژگی‌ها: کن کارتر یک مربی بسیار سخت‌گیر و انضباطی است که به شدت بر دانش‌آموزانش فشار می‌آورد و آن‌ها را به خاطر کوچک‌ترین تخلفات و اشتباهات تنبیه می‌کند. او اعتقاد دارد که تنها از طریق تنبیه و انضباط سخت‌گیرانه می‌توان به موفقیت و پیشرفت دست یافت.
  • طرحواره تنبیه: کارتر به دلیل تجربیات گذشته و باورهای سخت‌گیرانه‌اش، به شدت به تنبیه و انضباط اعتقاد دارد. این طرحواره تنبیه باعث می‌شود که او به طور مداوم بازیکنانش را تحت فشار قرار دهد و آن‌ها را به خاطر اشتباهاتشان تنبیه کند، حتی اگر این رفتارها باعث ناراحتی و ناخوشایندی بازیکنان شود. با این حال، او نیز به تدریج یاد می‌گیرد که باید تعادل مناسبی بین انضباط و حمایت عاطفی برقرار کند.

البته فیلم شخصیت معلم فیلم ویپلاش هم دقیقا این خصوصیت را دارد.

۱۱- تله وابستگی 

تله وابستگی در شما فعال است اگر:

احساس می‌کنید نمی‌توانید از خودتان مراقبت کنید. به قضاوت­هایتان اعتماد ندارید، و نیاز دارید دیگران از شما حمایت یا مراقبت کنند. به خانواده یا دوستانتان متکی هستید (در واقع به عنوان یک فرد بالغ، نمی‌توانید به تنهایی از پس کارهایتان برآیید). احتمالا با والدین­تان ارتباط نزدیکی دارید و آن‌ها قویا بر زندگی شما تاثیر می‌گذارند.

در تصمیم­ گیری دچار مشکل می‌شوید و از دیگران می‌خواهید شما را راهنمایی کنند. مدام نظرتان را تغییر می‌دهید در نهایت هم به هیچ یک از تصمیم‌ها‌یتان اطمینان ندارید. احتمالا از مسئولیت­پذیری، خلاقیت، و موقعیت‌ها‌ی چالش­برانگیز اجتناب می‌کنید. اگر بیش از توانایی مورد انتظارتان به شما مسئولیت بسپارند دچار احساس اضطراب و ناامیدی می‌شوید. تنها راهی که برای زنده ماندن به ذهن­تان می‌رسد این است که یک همسر قوی داشته باشید، که البته او هم احساس وابستگی شما را بیشتر می‌کند.

معرفی فیلم با شخصیت دارای طرحواره وابستگی

“فارست گامپ” (Forrest Gump)

• کارگردان: رابرت زمکیس
• سال تولید: ۱۹۹۴
• بازیگران: تام هنکس، رابین رایت، گری سینایس، سالی فیلد

این فیلم داستان زندگی فارست گامپ (با بازی تام هنکس)، مردی با ضریب هوشی پایین اما با قلبی بزرگ، را روایت می‌کند که به طور تصادفی در بسیاری از رویدادهای مهم تاریخی آمریکا شرکت می‌کند. او به دلیل محدودیت‌های ذهنی و فیزیکی خود، به شدت به مادرش و بعدها به جنی، دوست دوران کودکی‌اش، وابسته است.

شخصیت با طرحواره وابستگی

• فارست گامپ (با بازی تام هنکس):
  • ویژگی‌ها: فارست گامپ به دلیل ضریب هوشی پایین و محدودیت‌های ذهنی و فیزیکی‌اش، به شدت به مادرش و بعدها به جنی وابسته است. او بسیاری از تصمیمات و اقدامات مهم زندگی‌اش را با کمک و حمایت آن‌ها انجام می‌دهد.
  • طرحواره وابستگی: فارست به دلیل محدودیت‌های ذهنی و فیزیکی‌اش، احساس می‌کند که بدون کمک و حمایت مادرش و جنی نمی‌تواند زندگی کند. این طرحواره وابستگی باعث شده که او نتواند استقلال لازم را کسب کند و به طور مداوم به حمایت و همراهی دیگران نیاز داشته باشد.

۱۲- تله خویشتن ­داری ناکافی (طرحواره خویشتن داری ناکافی )

تله خوشتن داری ناکافی در شما فعال است اگر:

شما تکانشی عمل می‌کنید و زندگی­تان تحت کنترل همین تکانه­های هیجانی است. تمرکز کردن به مدت طولانی برایتان دشوار است زیرا ذهن­تان مدام تکانه تولید می‌کند و دوست دارید به کار دیگری مشغول شوید. به سختی ذهن و هیجانات خود را کنترل می­کنید. چون غالبا به پیامد رفتارتان فکر نمی‌کنید دچار مشکل می‌شوید.

با افراد قانونمند مشکل دارید. زندگیتان کم و بیش آشفته است. نمی‌توانید خشمتان را به شیوه­ای صحیح بروز دهید و در نهایت، با خشم شدید یا سایر رفتارهای نامناسب واکنش نشان می دهید. فقدان خود نظمی و مرزبندی به راحتی شما را به سوی انواع اعتیاد می‌کشاند: اعتیاد به الکل، سیگار، ولع خوردن، رابطه جنسی، اینترنت، و سایر رفتارهای مشکل آفرین. با اشتیاق شدیدی شروع به انجام کار می‌کنید اما به زودی آن را رها می‌کنید، به طوری که ممکن است چندین کار ناتمام داشته باشید. بارها به اهداف شغلی خودتان نرسیده اید و معمولا تکانشی و بدون فکر عمل می کنید. اگر با یک شخص منظم که با بی­نظمی شما مخالف است وارد ارتباط شوید ممکن است احساس ناراحتی کنید.

معرفی فیلم با شخصیت دارای طرحواره خویشتن داری ناکافی 

۱۳- تله آسیب­ پذیری (طرحواره آسیب پذیری )

تله اسیب پذیری در شما فعال است اگر:

غالبا می‌ترسید و احساس ناامنی می‌کنید. به شدت نگرانید که مبادا به مشکلات مالی، تصادفی یا سلامتی دچار شوید. دوست دارید همسر قدرتمندی داشته باشید که از شما در مقابل خطرات محافظت کند. از حملات اضطراب یا پانیک رنج می‌برید؛ کم و بیش مضطرب هستید و همین نمی‌گذارد از زندگی لذت ببرید.

گاهی برای رهایی از اضطراب به اعتیاد پناه می‌برید. به شدت تلاش می‌کنید احساس امنیت کنید؛ به همین علت از کارهای احتمالا خطرناک مثل سوار آسانسور شدن، رانندگی، سفر کردن، سرمایه­گذاری، یا ترفیع شغلی اجتناب می‌کنید.

به همان چیزهای قدیمی که برایتان آشنا و ایمن هستند می‌چسبید و تمایلی به تجربه کردن چیزهای جدید ندارید. ترس زندگی شما و عزیزانتان را که مجبورند با ترس شما کنار بیاییند محدود کرده است. نگرانی و اجتناب همیشگی از کارهای چالش­برانگیز، احساس آسیب­ پذیری را در شما  تقویت می‌کند.

معرفی فیلم با شخصیت دارای تله آسیب پذیری

“بهتر از این نمی‌شه” (As Good as It Gets)

• کارگردان: جیمز ال. بروکس
• سال تولید: ۱۹۹۷
• بازیگران: جک نیکلسون، هلن هانت، گرگ کینر

این فیلم داستان ملویین یودال (با بازی جک نیکلسون)، نویسنده‌ای موفق اما منزوی و مبتلا به اختلال وسواسی-جبری (OCD) را روایت می‌کند. او به شدت از تماس با دیگران و محیط پیرامونش هراس دارد و زندگی‌اش به شدت تحت تأثیر این ترس‌ها قرار گرفته است. ملویین به تدریج با کمک یک پیشخدمت مهربان (با بازی هلن هانت) و همسایه هنرمندش (با بازی گرگ کینر)، شروع به تغییر و بهبود می‌کند.

شخصیت با طرحواره آسیب‌پذیری

• ملویین یودال (با بازی جک نیکلسون):
  • ویژگی‌ها: ملویین یودال به دلیل اختلال وسواسی-جبری خود، به شدت از ورود به محیط‌هایی که تصور می‌کند آلوده یا خطرناک هستند، هراس دارد. او به طور مداوم نگران سلامتی و ایمنی خود است و رفتارهای وسواسی متعددی را برای مقابله با این ترس‌ها انجام می‌دهد.
  • طرحواره آسیب‌پذیری: ملویین به دلیل تجربیات منفی گذشته و اختلال وسواسی-جبری، به شدت احساس می‌کند که در معرض خطرات جدی و ناگهانی قرار دارد. این طرحواره آسیب‌پذیری باعث شده که او به طور مداوم دچار اضطراب و نگرانی شدید درباره سلامتی و ایمنی خود باشد و این احساسات منفی به طور قابل توجهی زندگی روزمره او را مختل کرده‌اند.

۱۴- تله محرومیت هیجانی (طرحواره محرومیت هیجانی )

تله بازداری هیجانی در شما فعال است اگر:

احساس می‌کنید هیچ کس نمی‌خواهد یا نمی‌تواند نیازهای شما را تامین و از شما مراقبت کند. غالبا تصور می‌کنید دیگران واقعا به شما گوش نمی‌دهند و شما را درک نمی‌کنند. از روابط عاشقانه اجتناب می‌کنید، روابط­تان کوتاه مدت است، و یا برای محافظت از خودتان با کسی که فاصله زیادی با شما دارد و در دسترستان نیست وارد رابطه می‌شوید.

معرفی فیلم با شخصیت دارای تله محرومیت هیجانی

ویل هانتینگ نابغه (Good Will Hunting)

• کارگردان: گاس ون سنت
• سال تولید: ۱۹۹۷
• بازیگران: مت دیمون، رابین ویلیامز، بن افلک، مینی درایور

این فیلم داستان ویل هانتینگ (با بازی مت دیمون)، یک جوان نابغه با استعدادهای فوق‌العاده در ریاضیات را روایت می‌کند که به عنوان نظافتچی در مؤسسه فناوری ماساچوست (MIT) کار می‌کند. او دارای مشکلات عاطفی و روانی عمیقی است که مانع از استفاده کامل از استعدادهایش می‌شود. ویل پس از درگیری با قانون، مجبور می‌شود به جلسات مشاوره روان‌شناختی با دکتر شان مگوایر (با بازی رابین ویلیامز) برود.

شخصیت با طرحواره محرومیت هیجانی

• ویل هانتینگ (با بازی مت دیمون):
  • ویژگی‌ها: ویل یک نابغه خودآموخته است که با وجود استعدادهای بی‌نظیرش، از لحاظ عاطفی و روانی به شدت آسیب دیده است. او در دوران کودکی و نوجوانی خود تجربیات سخت و تروماهای زیادی را تحمل کرده است که منجر به احساس عدم اعتماد و محرومیت عاطفی در او شده است.
  • طرحواره محرومیت هیجانی: ویل احساس می‌کند که هیچ‌کس نمی‌تواند به او محبت و توجه لازم را بدهد و به همین دلیل از برقراری روابط عاطفی عمیق خودداری می‌کند. او به طور مداوم از دیگران فاصله می‌گیرد و هر گونه نزدیکی عاطفی را با رفتارهای تدافعی و تهاجمی دفع می‌کند. جلسات مشاوره با دکتر شان مگوایر به او کمک می‌کند تا با این احساسات و طرحواره‌های عاطفی خود مواجه شود و به تدریج بهبودی پیدا کند.

۱۵- تله ایثار (طرحواره ایثار و قربانی )

تله ایثار در شما فعال است اگر:

به قدری به نیازهای دیگران توجه می‌کنید که نیازهای خودتان به راحتی کنار گذاشته می‌شوند. اگر اول نیازهای خودتان را تامین کنید دچار احساس گناه می‌شوید. شما نیازهای خود را فدای دیگران می‌ کنید، زیرا بعدا نمی‌خواهید از اینکه به اندازه کافی به نیازهای دیگران توجه نکرده اید احساس گناه کنید.

شما داوطلبانه از نیازهای خودتان چشم می‌پوشید زیرا برای نیازهای دیگران بیش از نیازهای خودتان ارزش قائلید. شما انسانی هستید که با دیگران همدلی می‌کنید و نمی‌خواهید دیگران در کنار شما احساس ناراحتی کنند. قوی هستید و مسئولیت زیادی می‌پذیرید و به خوبی از دیگران حمایت می‌کنید. درک کردن و شفقت­ورزی با دیگران برایتان کار راحتی است. معمولا به مشکلات دیگران گوش می‌دهید اما خیلی کم درمورد مشکلات خودتان با آن‌ها صحبت می‌کنید.

معرفی فیلم با شخصیت دارای طرحواره ایثار و قربانی شدید

“فهرست شیندلر” (Schindler’s List)

• کارگردان: استیون اسپیلبرگ
• سال تولید: ۱۹۹۳
• بازیگران: لیام نیسون، بن کینگزلی، رالف فاینس

این فیلم بر اساس داستان واقعی اسکار شیندلر، تاجر آلمانی، ساخته شده است که در طول جنگ جهانی دوم جان بیش از هزار یهودی را با استخدام آن‌ها در کارخانه‌اش نجات داد. فیلم به بررسی تحولات شخصیتی شیندلر و فداکاری‌های او برای نجات جان این افراد می‌پردازد.

شخصیت با طرحواره ایثار و قربانی شدید

• اسکار شیندلر (با بازی لیام نیسون):
  • ویژگی‌ها: اسکار شیندلر در ابتدا به عنوان یک تاجر فرصت‌طلب و خودخواه معرفی می‌شود، اما به تدریج با مشاهده ظلم و ستم نازی‌ها به یهودیان، دچار تحول شخصیتی می‌شود. او تصمیم می‌گیرد که برای نجات جان یهودیان از هیچ‌گونه فداکاری و قربانی فروگذار نکند.
  • طرحواره ایثار و قربانی شدید: شیندلر تمام دارایی و منابع خود را برای نجات جان یهودیان قربانی می‌کند. او نیازها و خواسته‌های شخصی خود را نادیده می‌گیرد و حتی با خطرات جدی مواجه می‌شود تا جان این افراد را نجات دهد. این طرحواره ایثار و قربانی شدید به وضوح در رفتارها و تصمیمات شیندلر در طول فیلم مشاهده می‌شود.

۱۶- تله انزوای اجتماعی (طرحواره انزوای اجتماعی )

تله انزواری اجتماعی در شما فعال است اگر:

غالبا در موقعیت‌ها‌ی اجتماعی دچار احساس اضطراب می‌شوید و به همین دلیل از شرکت در چنین موقعیت‌ها‌یی اجتناب می‌کنید. احساس می‌کنید شبیه دیگران نیستید، و از در جمع بودن ناراحت می‌شوید.

از بودن در کنار افراد جدید عصبی می‌شوید و واقعا نمی‌دانید باید در مورد چه چیزی با آن‌ها صحبت کنید. همچنین، دچار اضطراب می‌شوید و نگران هستید که در مورد شما چطور فکر می‌کنند. وقتی مضطرب هستید نمی‌توانید از مهارت‌ها‌ی اجتماعی­ تان بهره گیرید و به همین دلیل دچار احساس انزوا و ناامنی می‌شوید. ممکن است به قدری به دوری کردن از موقعیت‌ها‌ی اجتماع خو گرفته باشید که این کار برایتان طبیعی شده باشد-البته در درونتان احساس می‌کنید که به ارتباط نزدیک­تر با دیگران نیاز دارید.

در گروه تظاهر می‌کنید شبیه دیگران هستید و دوست دارید تصویر خوبی از خودتان ارائه دهید. به مشاغلی علاقه دارید که نیاز چندانی به تعامل با دیگران ندارند. در کنار کسانی که با آن‌ها رابطه نزدیکی دارید راحت­تر و آرام­تر هستید، و بیشتر شبیه خود واقعی­تان می‌شوید.

“راننده تاکسی” (Taxi Driver)

• کارگردان: مارتین اسکورسیزی
• سال تولید: ۱۹۷۶
• بازیگران: رابرت دنیرو، جودی فاستر، سیبیل شفرد

این فیلم داستان تراویس بیکل (با بازی رابرت دنیرو)، یک سرباز سابق جنگ ویتنام که به عنوان راننده تاکسی شبانه در نیویورک سیتی کار می‌کند، را روایت می‌کند. تراویس به شدت تنها و منزوی است و از جامعه اطرافش احساس انزجار می‌کند. او به مرور زمان به یک فرد ضد اجتماعی و خشن تبدیل می‌شود.

معرفی فیلم با شخصیت دارای طرحواره انزوای اجتماعی

شخصیت با طرحواره انزوای اجتماعی

• تراویس بیکل (با بازی رابرت دنیرو):
  • ویژگی‌ها: تراویس بیکل یک فرد به شدت منزوی و تنها است که از جامعه و اطرافیانش احساس جداافتادگی می‌کند. او به سختی با دیگران ارتباط برقرار می‌کند و بیشتر وقت خود را به تنهایی در تاکسی خود می‌گذراند. نگرش منفی او نسبت به جامعه و احساس انزوای شدید، رفتارهای ضد اجتماعی و خشونت‌آمیز او را تشدید می‌کند.
  • طرحواره انزوای اجتماعی: تراویس به دلیل تجربیات منفی گذشته‌اش و ناتوانی در برقراری روابط اجتماعی معنادار، احساس می‌کند که با دیگران متفاوت است و نمی‌تواند به جامعه بپیوندد. این طرحواره انزوای اجتماعی منجر به رفتارهای ضد اجتماعی و خشونت‌آمیز در او شده است.

۱۷- تله معیارهای سرسختانه 

تله معیارهای سرسختانه یا کمال گرایی در شما فعال است اگر:

از خودتان انتظارات زیادی دارید و غالبا استانداردهایی را که برای خودتان در نظر گرفته اید منطقی می‌دانید. احساس می‌کنید همیشه باید مشغول انجام کاری باشید، به نتیجه برسید، کارآمد باشید، و همه چیز را در جای خودش نگه دارید. اگر به چیزهای که می‌خواهید نرسید نمی‌توانید از خودتان راضی باشید.

هیچ چیز به نظرتان کافی نیست و همیشه کاری هست که باید انجام دهید. احساس بی­کفایتی، شکست، حقارت، و شرمساری تقریبا همیشه با شماست و اگر به خواسته‌ها‌یتان نرسید فورا فعال می‌شود. علایم مختلف استرس و اضطراب بدنی را تجربه می کنید. مثل بی­خوابی، خستگی، فشار خون بالا، زخم معده یا حملات پانیک. استراحت کردن و لذت بردن از زندگی برایتان سخت است.

از دست خودتان و دیگران به راحتی عصبانی و ناکام می‌شوید. زندگی کردن برای شما به معنای عمل کردن است و عقیده دارید که این کار در نهایت پاداش بزرگی برایتان به همراه دارد: آزادی یا تعالی. اما بعد از هر دستاوردی دچار احساس پوچی می‌شوید و احساس می‌کنید باید با کار یا چالش دیگری خودتان را مشغول کنید. اگر تصمیم بگیرید کاری را انجام دهید، احتمالا موفق خواهید شد اما نمی‌توانید دست از کار بکشید و از موفقیت خود لذت ببرید. گاهی آنقدر پرمشغله می‌شوید که استراحت کردن و توجه به دوستان و عزیزانتان را فراموش می‌کنید.

معرفی فیلم با شخصیت دارای معیارهای سرسختانه

“ویپلش” (Whiplash)

• کارگردان: دیمین شزل
• سال تولید: ۲۰۱۴
• بازیگران: مایلز تلر، جی. کی. سیمونز

این فیلم داستان اندرو نیمن (با بازی مایلز تلر)، یک درامر جوان و با استعداد را روایت می‌کند که به یک کنسرواتوار موسیقی معتبر می‌پیوندد و تحت تعلیم ترنس فلچر (با بازی جی. کی. سیمونز)، یک مربی سخت‌گیر و بی‌رحم قرار می‌گیرد. فلچر با روش‌های آموزشی بسیار سخت‌گیرانه و گاهی اوقات بی‌رحمانه، اندرو را به چالش می‌کشد تا به کمال برسد.

شخصیت با طرحواره معیارهای سرسختانه و کمال‌گرایی شدید

• اندرو نیمن (با بازی مایلز تلر):
  • ویژگی‌ها: اندرو نیمن یک درامر پرشور و با استعداد است که به طور مداوم به دنبال رسیدن به کمال در نوازندگی‌اش است. او به شدت تحت تأثیر انتظارات بالای خود و محیط آموزشی سخت‌گیرانه فلچر قرار دارد و تلاش می‌کند تا به استانداردهای غیرواقعی و بی‌نقص دست یابد.
  • طرحواره معیارهای سرسختانه و کمال‌گرایی شدید: اندرو به دلیل انتظارات بالای خود و تحت تأثیر روش‌های سخت‌گیرانه فلچر، به طور مداوم احساس می‌کند که باید بهتر و کامل‌تر باشد. این طرحواره باعث می‌شود که او فشار زیادی بر خود وارد کند و حتی سلامت جسمی و روانی خود را به خطر بیندازد تا به این استانداردها برسد.

۱۸- تله نقص و شرم (طرحواره نقص و شرم )

تله نقص و شرم در شما فعال است اگر:

به شدت احساس بی­ارزشی می‌کنید زیرا تصور می‌کنید پر از عیب و نقص هستید. با لحنی خوارکننده در مورد خودتان صحبت می‌کنید، از خودتان انتقاد می‌کنید، و گاهی بسیار عصبانی می‌شوید. احساس می‌کنید چیز انزجارکننده­ای در شما وجود دارد که باید آن را از دیگران پنهان کنید. مشکلات و اشتباهاتتان را می‌پوشانید و برای اینکه شرمسار نشوید در موردشان با کسی صحبت نمی‌کنید.

احساسات و افکار واقعی­تان را بیان نمی‌کنید زیرا نمی‌خواهید دیگران شما را فردی حساس و نیازمند ببینند. از خودتان یک چهره غیرواقعی ارائه می‌دهید و در عین حال از آشکار شدن چهره واقعی­تان وحشت دارید. نسبت به انتقاد کردن حساس هستید و اگر کسی از شما انتقاد کند عصبانی می‌شوید. گاهی با ایراد گرفتن از دیگران-از جمله همسر و فرزندانتان- احساس حقارت خود را جبران می‌کنید. معمولا جذب کسانی می‌شوید که از شما انتقاد، و احساس بی­ارزشی را در شما زنده می‌کنند.

معرفی فیلم با شخصیت دارای تله نقص و شرم

فیلم شگفت‌انگیز بودن (The Perks of Being a Wallflower)

• کارگردان: استیون چبوسکی
• سال تولید: ۲۰۱۲
• بازیگران: لوگان لرمن، اما واتسون، ازرا میلر

این فیلم داستان چارلی، نوجوانی خجالتی و منزوی را روایت می‌کند که با مشکلات روانی و عاطفی دست و پنجه نرم می‌کند. چارلی با دوستان جدیدش، سم و پاتریک، آشنا می‌شود و این دوستی‌ها به او کمک می‌کنند تا با گذشته‌ی دردناک و احساسات پیچیده‌اش کنار بیاید.

شخصیت با طرحواره نقص و شرم

• چارلی (با بازی لوگان لرمن):
  • ویژگی‌ها: چارلی یک نوجوان است که به دلیل تجربیات تلخ دوران کودکی و نوجوانی خود، از جمله سوءاستفاده جنسی و مرگ عزیزانش، احساس نقص و شرم می‌کند. او به شدت خجالتی و منزوی است و باور دارد که به خاطر این نقص‌ها توسط دیگران پذیرفته نخواهد شد.
  • طرحواره نقص و شرم: چارلی به دلیل تجربیات منفی گذشته‌اش، همواره احساس می‌کند که دارای نقص‌هایی است که دیگران نمی‌توانند آن‌ها را بپذیرند. این احساس نقص و شرم باعث شده که او از برقراری روابط اجتماعی خودداری کند و خود را از دیگران جدا نگه دارد. با این حال، دوستی با سم و پاتریک به او کمک می‌کند تا به تدریج با این احساسات منفی کنار بیاید و خود را بپذیرد.

سوالات متداول

1. تله‌های زندگی چیست؟
   تله‌های زندگی یا طرحواره‌های ناسازگار، الگوهای تکراری از فکر، احساس و رفتار هستند که در کودکی یا نوجوانی شکل گرفته و در بزرگسالی نیز ادامه پیدا می‌کنند. این طرحواره‌ها بر نحوه تصمیم‌گیری و واکنش‌های ما تأثیر می‌گذارند.
2. چند نوع تله زندگی وجود دارد؟
   بر اساس نظریه جفری یانگ، ۱۸ تله زندگی وجود دارد که شامل تله‌هایی مانند رهاشدگی، تأییدطلبی، شکست، اطاعت، بازداری هیجانی و غیره است.
3. تله رهاشدگی چگونه بر رفتار تأثیر می‌گذارد؟
   در تله رهاشدگی، فرد از ترک شدن یا تنها ماندن به شدت می‌ترسد و ممکن است به اطرافیان خود بچسبد یا رفتارهایی انجام دهد که ناخواسته باعث از بین رفتن روابطش شود.
4. آیا تله‌های زندگی قابل تغییر هستند؟
   بله، با آگاهی از طرحواره‌های ناسازگار و انجام روان‌درمانی (مانند طرحواره‌درمانی)، می‌توان این تله‌ها را شناسایی و اصلاح کرد.
5. کدام فیلم‌ها شخصیت‌هایی با تله‌های زندگی را به تصویر می‌کشند؟
   فیلم‌هایی مانند Blue Jasmine برای تله اطاعت، Eternal Sunshine of the Spotless Mind برای تله رهاشدگی، و Whiplash برای تله معیارهای سرسختانه مثال‌های خوبی هستند.
6. چگونه می‌توان یک تله زندگی را شناسایی کرد؟
   با تکمیل تست‌های آنلاین طرحواره (مانند تست موجود در سایت دکتر بهشتیان) یا مراجعه به یک روانشناس متخصص می‌توان تله‌های فعال را شناسایی کرد.
7. تله معیارهای سرسختانه چه تأثیری دارد؟
   این تله باعث کمال‌گرایی افراطی، استرس بالا، بی‌خوابی و ناتوانی در لذت بردن از زندگی می‌شود. فرد همواره به دنبال دستیابی به استانداردهای غیرواقعی است.
8. چطور می‌توان تست تله‌های زندگی را انجام داد؟
   تست کامل تله‌های زندگی به صورت آنلاین در سایت دکتر بهشتیان قابل انجام است. این تست شامل ۲۳۲ سؤال و حدود ۶۰ دقیقه زمان نیاز دارد

تکمیل تست تله زندگی (طرحواره ناسازگار) نسخه کامل