۵ باور غلط رایج درباره بیش فعالی

متأسفانه باورهای غلط زیادی درباره بیش فعالی وجود دارد. به خاطر همین باورهای غلط فرد مبتلا درک نشده و به حال خود رها می شود. در این مطلب از دپارتمان کودک مجله دکتر بهشتیان درباره ۵ باور غلط رایج درباره بیش فعالی آشنا خواهید شد.

قصه ونسا را بشنوید. او دوران دبیرستان و کالج را با درگیری گذراند و طی آن سال ها نمی توانست اطلاعاتی را  که ساعت ها صرف یادگیری آنها کرده بود به خاطر بیاورد و دائماً با فکرکردن به کارهایی که می بایست انجام دهد، مضطرب بود. تا اینکه از روانپزشکی در کالج کمک گرفت و بیش فعالیش تشخیص داده شد و فهمید که چرا چنین اتفاقاتی برایش می‌افتد.

به طور قطع، اگر عارضه ونسا زودتر تشخیص داده می ‌شد، ممکن بود مدرسه ابزار مناسب تری را برای کمک در اختیارش بگذارد.

طبق آمار معاهده ملی بیماری های روانی (NAMI)، حدود ۹ درصد بچه ها و ۴ درصد بزرگسالان بیش فعالی دارند. احتمالاً شما هم در اطرافیانتان  با چنین افرادی برخورد داشته اید.

۱. دخترها بیش فعال نیستند.

به طور کلی، دختران جوان احتمالاً مانند پسران جوان بیقرار نمی شوند یا در مقایسه با پسران، مشکلات رفتاری خود را بروز نمی دهند. بنابراین افراد، اغلب بیش فعالی را در دختران تشخیص نمی دهند و درنتیجه، دختران به احتمال کمتر سوژه قابل اطمینانی برای ارزیابی بیش فعالی به شمار می روند.

اشکال وارده بر این باور غلط این است که چون دختران بیش فعال اغلب درمان نمی شوند، این اختلال پیشرفت می کند و مشکلات با وضع روحی نابسامان، اضطراب، شخصیت ضداجتماعی و نیز همزمانی با دیگر اختلالات در بزرگسالی افزایش می یابد. به همین دلیل است که توانایی تشخیص بیش فعالی در دختران و حمایت کردن از آنها بسیار مهم است.

۲. نقش ضعیف والدین موجب بیش فعالی (ADHD) می شود.

برخی از بیماران بزرگسال، والدینشان را هم به جلسه با پزشک خود می آورند. طی این جلسات، اغلب می توان دریافت که والدین درباره اینکه کاش به کودکشان بیشتر کمک کرده بودند تا موفق شود و بتواند علایم بیماریش را کنترل کند احساس گناه می کنند.

این مسئله بیشتر از این باور غلط نشئت می گیرد که «والدین ضعیف» باعث بیش فعالی می شوند، اما حقیقت ماجرا این گونه نیست؛ اگرچه ساختار شخصیتی برای شخص بیش فعال مهم است، اما تنبیه مداوم او برای نشانه هایی مانند نسنجیده حرف زدن، بیقراری، ناآرامی، یا تحریک پذیری در دراز مدت بسیار مخرب تر است.

در هر صورت، به دلیل اینکه بسیاری این نوع رفتار را به عنوان اینکه این کودک به درستی تربیت نشده یا به درستی با او رفتار نشده است قلمداد می کنند، معمولاً والدین این گونه قضاوت می شوند که قادر به کنترل فرزندشان نبوده اند. به این دلیل است که بیشتر مداخلات حرفه ای نظیر روان درمانی و دارودرمانی لازم است.

۳. افراد ADHD تنبل هستند.

بسیاری از بیمارانم که بیش فعالی دارند معتقدند که اغلب به تنبلی متهم می شوند که باعث می شود آن گونه که دیگران انتظار دارند ثمربخش و باانگیزه نباشند. درنتیجه، این مسئله عاملی برای احساس گناه در آنهاست.

افراد بیش فعال برای انجام کارها به سازماندهی و یادآوری بیشتری نیاز دارند ـ بخصوص فعالیت هایی که مستلزم تلاش فکری مداوم است، اما از آنجایی که علائم بیش فعالی خود را به شکل عدم علاقه، بی نظمی، و نبود انگیزه نشان می دهند، مگر اینکه به فعالیتی مربوط باشد که شخص واقعاً از انجامش لذت می برد، این نشانه ها با تنبلی اشتباه گرفته می شوند.

به هر حال، واقعیت این است که افراد بیش فعال واقعاً می خواهند که موفق شوند، اما برای شروع و کامل کردن کاری که دیگران آن را ساده می پندارند ممکن است به تقلای زیادی مجبور باشند.

برای فرد بیش فعال حتی مرتب کردن یا پاسخ دادن به ایمیل می تواند دلهره آور باشد، زیرا به انرژی مداوم ذهنی نیاز دارد.

این باور غلط ممکن است بسیار مضر باشد؛ زیرا این قضاوت ها فرد را با حسّ شکست مواجه می کند، به طوری که می تواند او را تا حدّ ضعف عزت نفس و عدم اعتمادبه نفس برای پرداختن به کارهای سخت در زندگی پیش ببرد.

۴. بیش فعال بودن «آنقدر هم جدی نیست»

اگرچه بیش فعالی مرگبار نیست، اما می تواند برای زندگی فرد پیامدهای جدی داشته باشد. در مقایسه با کلّ جمعیت، افراد بیش فعال احتمالاً اضطراب و ناهنجاری استفاده از اجسام و ناهنجاری روحی را دارند. درضمن، تجربه ای رایج در بیماران دارای بیش فعالی این است که از مسئولیت های کاری خود عقب می افتند، و دائماً ازسوی کارفرما تحت نظارت و کنترل هستند. به این معنا که این افراد در ترس دائم از دست دادن شغلشان هستند و اینکه قادر به حفظ وضعیت مالی شان نیستند، که باعث می شود در زندگی شخصی خود به رنج و زحمت بیفتند.

افراد دارای بیش فعالی برای اتمام کارهایشان به وقت بیشتری نیاز دارند تا در کارشان موفق شوند. متأسفانه، اگرچه این نوع ازکمک های محیطی در مکان های آموزشی فراهم استـ وقت بیشتر برای فکرکردن در امتحان یا اتاق های ساکت امتحان ـ اما کارفرمایان ممکن است تمایلی به ارائه این نوع کمک ها در محل کار نداشته باشند.

۵. ADHD یک ناهنجاری پزشکی واقعی نیست.

مطابق با تحقیقات، تفاوت هایی بین مغز افراد بیش فعال و افراد سالم دیده می‌شود. علاوه بر این، عملکرد مواد شیمیایی نظیر دپامین، نورآدرنالین، و گلوتامات در مغز افراد بیش فعال و سالم متفاوت است.

بخشی از مغز که در بیش فعالی درگیر است، نقشی مهم در عملکردهای اجرایی نظیر برنامه ریزی، سازماندهی و شروع کردن کارها دارد. منبع موثق مطالعات دوقلوها حاکی از آن است که بیش فعالی دارای عاملی ژنتیکی است، به طوری که در دوقلوهای همسان، اگر یکی از قل ها بیش فعال باشد، آن دیگری هم به احتمال زیاد بیش فعال است.

خلاصه و جمع بندی 

افراد بیش فعال اغلب غیرمنصفانه قضاوت و برچسب زده می شوند. دیگر اینکه، این افراد اغلب متوجه می شوند که کمک هایی محیطی برای موفق شدن آنها وجود ندارد، مثلاًبیماریشان زود تشخیص داده نمی شود. دیگر اینکه با افرادی در جامعه مواجه می شوند که باور دارند بیش فعالی حتی جزء شرایط خاص هم به حساب نمی آید.

 اگر بخواهیم درباره این شرایط به افراد آگاهی دهیم و برای افراد این گروه (بیش فعالها)، چیزهایی را که لازم دارند فراهم کنیم تا در همه جنبه های زندگی موفق شوند. ابتدا باید درباره خرافه هایی که حول بیش فعالی وجود دارند روشنگری کنیم.