۱۵ نشانه عزت نفس بالا و پایین
اکثر افراد مفاهیم عزت نفس ، اعتماد به نفس ، کمرویی ، خجالتی بودن و اضطراب اجتماعی را به جای هم به کار می برند.در ادامه این مطلب از دپارتمان سلامت روان مجله سلامت دکتر بهشتیان با عزت نفس و نشانه هایی برای بالا یا پایین بودن آن آشنا می شویم.
علی رغم شباهت های این مفاهیم ، هر کدام تعریف مشخصی دارند و برای افزایش و ارتقای هر کدام روش های مختلف و متفاوتی باید استفاده شود.
روش افزایش عزت نفس با روش های حل مشکل کمرویی و اضطراب اجتماعی متفاوت است به همین دلیل تشخیص اینکه مشکل ما در کدامیک از این زمینه هاست از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
به همین دلیل تصمیم گرفتم در چند مقاله درباره هر یک از این مفاهیم و روش های ارتقای آنها صحبت کنم.
اما عزت نفس واقعا چیست؟ از کجا نشات می گیرد؟ چه تاثیری روی زندگی ما دارد؟ علایم حرمت نفس بالا و پایین چیست؟
مطلب پیشنهادی: اضطراب سخنرانی : نشانه ها و ۱۵ توصیه برای غلبه بر آن
عزت نفس چیست؟
در روانشناسی، کلمه ی عزت نفس یا همان حرمت نفس برای توصیف احساس خود ارزشمندی کلی یا ارزشی که شخص برای خودش قایل است استفاده می شود. به عبارت دیگر، حرمت نفس یعنی چقدر برای خودتان ارزش قائلید و خودتان را دوست دارید.
عزت نفس به معنی آن است چه فکری درباره خودتان می کنید. مثلا ظاهر ، باور ها، احساسات و رفتار های خودتان را چطور ارزیابی می کنید.
داشتن حرمت نفس بالا یا همان احساس خود ارزشمندی یا احترام به خود ، می تواند نقش بزرگی در موفقیت ما در زندگی داشته باشد. حرمت نفس کم می تواند منجر به احساس افسردگی ، ناتوانی در استفاده از توانایی ها ، تصمیمات نادرست و روابط ناسالم و مخرب شود.
حرمت نفس بسیار بالا هم مثل حالتی که در افراد خودشیفته دیده می شود، می تواند برای دیگران دافعه ی زیادی داشته باشد و به روابط بین فردی ما آسیب جدی بزند.
ایده آل آن است که ما عزت نفس بالا ، سالم و دیدگاه واقع بینانه ای نسبت به خودمان داشته باشیم.
چرا عزت نفس مهم است؟
عزت نفس سالم می تواند نقش بسیار مهمی در موفقیت و انگیزش شما در زندگی داشته باشد. حرمت نفس پایین می تواند مانع موفقیت شما در تحصیل یا کار شود زیرا شما باور ندارید که می توانید موفق شوید.
داشتن حرمت نفس سالم، می تواند به شما کمک کند موفقیت بیشتری کسب کنید زیرا زندگی را با دیدی مثبت و باور به اینکه می توانید به اهدافتان برسید سپری می کنید.
مطلب پیشنهادی: دوره عملی افزایش اعتماد به نفس
عزت نفس جزو نیازهای اساسی و ذاتی هر انسان
آبراهم مازلو معتقد است همه ما انسان ها ۶ نیاز اساسی داریم که آنها را در هرمی که به سلسله مراتب نیازهای مازلو معروف شده ارایه کرده است. یکی از این ۶ نیاز اساسی نیاز به عزت نفس است.
مزلو معتقد است که انسان ها هم به احساس ارزشمندی از نظر دیگران و هم ارزشمندی درونی نیاز دارند. ترکیب این دو در مجموع حرمت نفس ما را می سازد.
عواملی که روی عزت نفس تاثیر می گذارند
همانطور که می توانید حدس بزنید عوامل متعددی روی حرمت نفس تاثیر می گذارند.
ژنتیک
عوامل ژنتیکی که به شکل گیری ویژگی های کلی شخصیت ما منجر می شوند، می توانند روی حرمت نفس ما هم اثرگذار باشند.
تجربیات دوران کودکی
تجربیات دوران کودکی و بازخوردی که از اطرافیان خود می گیریم نقش مهمی در شکل گیری حرمت نفس ما دارد. نظری که والدین و سایر نزدیکان درباره ما دارند به مرور تبدیل به باور ما درباره خودمان می شود و پایه های حرمت نفس ما را شکل می دهد.
تحقیقات نشان می دهد افرادی که در کودکی دائما توسط مراقبان، خانواده و دوستان خود نقد و سرزنش شده اند، معمولا در بزرگسالی حرمت نفس پایینی دارند.
علاوه بر ژنتیک و تجربیات کودکی، سن، بیماری های شدید، معلولیت ها یا محدودیت های جسمی ، وضعیت تحصیلی و شغلی هم می تواند روی حرمت نفس ما اثر گذار باشند.
مطلب پیشنهادی: از خود متنفرم: ۸ راه برای مقابله با خود بیزاری
نشانه های عزت نفس سالم
برخی از علایمی که به شما نشان می دهد حرمت نفس بالا و سالمی دارید عبارتند از:
- دوست داشتن خود
- توانایی نه گفتن
- داشتن دیدگاه مثبت نسبت به خود
- قابلیت دیدن نقاط قوت و ضعف خود و پذیرش آن ها
- تجربیات و اتفاقات منفی دیدگاه کلی شما را نسبت به خودتان تحت تاثیر قرار نمی دهد
- توانایی ابراز نیازهای خود در موقعیت های مختلف
نشانه های عزت نفس پایین
برخی از علایمی که به شما نشان می دهد حرمت نفس پایینی دارید عبارتند از :
- دیدگاه منفی نسبت به خود
- کمبود اعتماد به نفس در موقعیت های اجتماعی
- ناتوانی در ابراز نیاز ها
- تمرکز روی نقاط ضعف خود
- خود انتقاد گری زیاد
- احساس شرم و اضطراب زیاد
- تاثیر پذیری زیاد از بازخوردها و نظرات منفی دیگران درباره خودتان
- ترس شدید از شکست
خلاصه و جمع بندی
در این مطلب سعی کردم به طور خلاصه درباره تعریف عزت نفس و علایم پایین و بالا بودن آن صحبت کنم در مطالب بعدی درباره روش های افزایش عزت نفس صحبت کرده ام.
سوالات متداول
- نشانه عزت نفس بالا چیست؟
افراد با عزت نفس بالا خود را باور دارند، از اشتباهات درس میگیرند و به تواناییهای خود اعتماد دارند. - نشانه عزت نفس پایین چیست؟
افراد با عزت نفس پایین اغلب خود را دست کم میگیرند، از انتقاد میترسند و نیاز به تأیید دیگران دارند. - آیا عزت نفس بالا با اعتماد به نفس ارتباط دارد؟
بله، عزت نفس بالا معمولاً با اعتماد به نفس قوی و نگرش مثبت به خود همراه است. - آیا عزت نفس پایین بر روابط تأثیر میگذارد؟
بله، ممکن است باعث وابستگی عاطفی، ترس از طرد شدن و مشکل در برقراری ارتباط سالم شود. - چگونه عزت نفس بالا در تصمیمگیری تأثیر میگذارد؟
افراد با عزت نفس بالا تصمیمهای آگاهانه میگیرند و از انتخابهای خود دفاع میکنند. - آیا عزت نفس پایین میتواند بهبود یابد؟
بله، با خودآگاهی، تمرین و حمایت مناسب، عزت نفس پایین قابل بهبود است. - نقش موفقیت در عزت نفس چیست؟
موفقیت میتواند عزت نفس را تقویت کند، اما عزت نفس واقعی از درون فرد نشأت میگیرد، نه فقط از دستاوردهای بیرونی.
خيلی خوب بود مرسی
با سلام و خسته نباشید . من و همکارم در یک اتاق هستیم . ولی احساس من اینه که رئیسمون همکارم رو به من ترجیح میده یا با اینکه من مدیر دفتر و همکارم منشی هست . فکر میکنم اون رو بیشتر از من دوست داره . در صورتی هر دومون از نظر کاری در یک سطح هستیم و من از نظر روابط عمومی و برخورد با ارباب رجوع در سطحی بالاتر هستم . ضمنا همکارم بیش از حد خود شیفته هست . کاملا از برخوردهاش مشخصه که میخواد به من بگه تو آدم نیستی . هم از نظر سن و سابقه از من کمتر هست منم واقعا کفری میشم از این رفتارش .وقتی میرم مرخصی همه کارهای من میمونه به رئیس هم گفتم این قضیه رو ولی هیچی بهش نمیگه در صورتی که به خاطر حساسیت کارمون بهش گفتم کار نباید بمونه واس اصلا گوش نمیکنه
سلام . مشگل بنده این است که نمیتوانم در جمع سخنرانی کنم . با توجه به نوع کار و مدرکم نیاز اساسی دارم و حتما باید بتوانم سخنرانی کنم ولی متاسفانه نمینوانم که این موجب شده نتوانم در کارم پیشرفت کنم . لطفا راهکار رفع مشکل بفرمایید .ممنونم
سلام و درود بر شما دوست عزیز
مشکل سخنرانی در جمع ناشی از دو مشکل اضطراب اجتماعی و عزت نفس می تونه باشه.
اگه شدت مشکل شما بالا هست بهتره که به روانشناس مراجعه کنید تا مسالتون ریشه یابی و حل بشه. اما اگه شدت مشکلتون زیاد نیست راهکارهای توصیه شده در سایت را انجام بدید.
یعنی این چیز تاثیر بدی داره
من مثلا احساس میکنم متو دوست ندارنکلا نمی دونم چطوریم اعتماد به نفس ندارم
سلام میشه مشکلمو حل کنید. من هم خجالتی هستم هم عزت نفس پایینی دارم و این که همه کار هایی که میگید بکنید من نمیتونم بکنم نمیتونم جمع حضور پیدا کنم تا عزت نفس داشته باشم نمیتونم نمیشه😭😭😭😭😭😢😢😢😢😢😢😢
دنیارو ب بیخیالی بگیر بزار هیچی برات مهم نباشه
خیلی عالی بود. ممنونم
سنم۱۴هست مامان و بابام طلاق گرفتن،دور از خواهر وداداشمم اونا پیش بابامن ومن پیش مامانم..
ازهمون بچگی خانوادم هیچ توجهی به من نداشتن همیشه سرزنش میشدم بابام هیچ اخلاق خوبی نداشت خواهر کوچیکمو بیشتر ازمن دوست داره برای خواهرم لبتاپ و آیپد وهرچیکه خواهرم میگفت میخرید اجازه نمیداد حتی به لبتاپ دست بزنم!الان احساس عزت نفس پایینی دارم وهمه اینا برمیگرده به ترس و دوران بچگی!!
خلاصه هرپدریکه این نوشته رومیخونه میتونه برای دخترش بهترین مرد دنیا باشه هیچوقت دل دخترشو نشکونه وباعث سرزنشش نشه…..😞
سلام ،من خوندم حرفاتو فراموش نکن ک ب همچین پدری میتونه استارت موفقیت های بزرگ و اثبات باشه .میتونی انقدر رو خودت وشخصیتت کار کنی ک ی روز همین آدما مجبور باشن ب پات بیوفتن….
اینا تجربه های خودمه میتونی امتحانش کنی
فراموش نکن ک در مقابل هیچ آدمی کم نیار خصوصا آقایون ابلهی ک فقط بلدند زنان و دخترانشون رو اذیت کنند و بس…
سلام شما اهل کجا هستین؟الان کجا زندگی میکنید؟
سلام شکیبا جان
حق داری هر کسی جای تو باشه آسیب میبینه
دیدم و پدرهایی که بین بچه هاشون فرق میذارن رو
اگر شرایطشو داری حتما حتما برو پیش روانشانس نذار این مشکل بزرگتر بشه
تو نمیتونی پدرتو تغییر بدی ولی میتونی روی خودت کار کنی تا رفتار بقیه برات مهم نباشه و در آینده مستقل و با اعتماد به نفس باشی
سلام . اغلب کارآفرینان بزرگ وضعیت پدرشون اصلا خوب نبوده و یا اصلا پدر نداشتند . بنظرم از این تهدید یک فرصت بسازید . بگردید درون خودتون ببینید چه ویژگیهایی دارید که میتونید روش کار کنید؟ کمی درباره کارآفرینان بزرگ مطالعه کنید . انشاالله خدا کمکتون میکنه .