هفته ۳۴ بارداری: علائم و مراقبت های لازم

در این مقاله از دپارتمان زنان و مادران مجله سلامت دکتر بهشتیان به نکات و علايم مربوط به هفته ۳۴ بارداری می پردازیم.

نکات کلیدی در هفته ۳۴ بارداری

• در هفته های آخر، علائم بارداری به اوج می رسد. پس مراقبت خستگی شدید (مثل خستگی سه ماه اول)، ورم قوزک پا و احساس فشار باشید. ممکن است به خاطر وزن و موقعیت جنین دچار بواسیر، تکرر ادرار (و گاهی بی اختیاری) و احساس درد و ناراحتی در ناحیۀ لگن شوید.
• در این مرحله، میزان مایع آمنیوتیک به بالاترین حد می رسد و جای جنین تنگ می شود. منظور اینکه: به شدت احساس سنگین بودن می کنید.
• به شمردن تعداد لگدهای بچه ادامه دهید و حواستان به انقباضات برکستون هیکس باشد. هر وقت شدت انقباضات بیشتر و فاصلۀ بین آن ها کمتر شد، با پزشک تماس بگیرید تا احتمال زایمان زودرس رد شود.
• در این زمان، جنین سروشکل آدمیزاد پیدا می کند و شبیه نوزاد می شود! طی شش هفتۀ آینده، تپل تر خواهد شد. اکثر نوزادانی که در هفتۀ ۳۴ به دنیا می آیند، سالم هستند و فقط به مراقبت احتیاج دارند و لازم است مدتی در NICU بمانند.

در هفتۀ ۳۴، جنین صدای شما را می شنود و به حرف هایتان گوش می دهد. حتی از شنیدن لالایی لذت می برد. برخی از متخصصان معتقدند نوزاد بعد از تولد صدای مادر و آهنگ های دوران بارداری را تشخیص می دهد و با شنیدن آهنگ های آشنا آرام می شود. لازم نیست حتماً خوش صدا باشید چون حتی اگر فالش بخوانید، برای جنین مهم نیست!

جنین در هفته ۳۴ بارداری

ظاهر جنین مثل نوزاد شده، فقط کمی لاغرتر است. در این زمان، فقط یک سری کارهای جزئی و پایانی باقی مانده که باید تمام شود.

وزن و اندازۀ جنین در هفته سی و چهارم

در هفتۀ ۳۴، جنین هم اندازۀ کدو حلوایی است. کمتر از دو ماه به زایمان مانده. در این زمان، جنین ۲ کیلو وزن دارد و قد او به ۴۵ سانتی متر می رسد.

جنین در هفته سی و چهارم چه شکلی است؟

ناخن ها رشد می کند، پوست صاف می شود و وزن بدن بالا می رود. به زودی سروشکل نهایی بچه را می بینید!

۳۴ هفته یعنی چند ماه؟

در هفتۀ ۳۴، کم و بیش هشت ماه از بارداری گذشته و فقط شش هفته تا مادر شدن فاصله دارید!

سونوگرافی در هفته ۳۴ بارداری

به احتمال زیاد، این هفته نوبت دکتر دارید چون در سه ماه آخر، هر دو هفته باید به متخصص مراجعه کنید. بنا به تشخیص پزشک، تست بیوفیزیکال پروفایل در این هفته انجام می شود که شامل سونوگرافی و تست بدون استرس است. در تست بدون استرس، به مدت ۲۰ دقیقه ضربان قلب جنین را اندازه می گیرند. نتیجۀ این دو آزمایش توانایی بچه در واکنش به استرس را نشان می دهد.

از تعطیلی هفتۀ بعد لذت ببرید چون از هفتۀ ۳۶، هر هفته نوبت دکتر دارید. تست استرپ گروه B شامل نمونه برداری از واژن و مقعد است که حول و حوش هفتۀ ۳۶ انجام می شود. جواب آزمایشِ ده الی سی درصد از خانم های بارداری در این تست مثبت می شود. باکتری استرپ گروه B برای بچه خطرناک است و موقع زایمان منتقل می شود. اگر جواب آزمایش شما مثبت شد، نگران نباشید چون فقط باید موقع زایمان آنتی بیوتیک بخورید. انتظار کشیدن داخل مطب سخت و حوصله سر بر است، پس همراه خودتان کتاب ببرید.

آیا در هفته ۳۴ بارداری، رشد جنین کامل شده؟

تقریباً! جنین در هفتۀ ۳۴ می تواند بشنود، ببیند، بخوابد، نفس بکشد و غیره. در ضمن، مدام در حال تکان خوردن است و انگار می داند چیزی به زایمان نمانده!

علائم بارداری در هفته سی و چهارم

از اینجا به بعد، علائم بارداری کاملاً تکراری است. از جمله:

تار شدن دید

هورمون ها، افزایش حجم مایعات بدن و بی خوابی دست به دست هم می دهند و ممکن است دید شما را تار کنند. گاهی این وضعیت طبیعی و موقتی است اما اگر با ورم، سردرد و افزایش وزن سریع و ناگهانی همراه باشد، علامت پره اکلامپسی است. پس فوراً به متخصص زنان و زایمان اطلاع دهید.

خستگی

تحمل اضافه وزن کار سختی است (اگر دوقلو باردار باشید که بدتر). تازه شب ها خواب ندارید!

یبوست

یبوست در هفتۀ ۳۴ طبیعی است و به رنج و عذاب مادر اضافه می کند. از پیاده روی، خوردن فیبر (سبزیجات) و نوشیدن آب غافل نشوید.

بواسیر

چه چرخۀ بی رحمی! یبوست عمل دفع را با مشکل رو به رو می کند و جنین به مقعد فشار می آورد. در نتیجه، بواسیر از راه می رسد. برای تسکین این علامت آزاردهنده، مشکل یبوست را حل کنید و حالت های مختلف نشستن و بلند شدن را امتحان کنید تا فشار از روی مقعد برداشته شود.

ورم پا و قوزک

هر وقت فرصت دست داد، بنشینید و پاها را دراز کنید تا ورم پا بخوابد.

فشار روی شکم

بچه برای زایمان آماده می شود و پایین می آید. به همین دلیل، در ناحیۀ لگن احساس فشار می کنید و حتی دچار تکرر ادرار می شوید.

انقباضات برکستون هیکس

احساس گرفتگی و دل درد در هفتۀ ۳۴ کاملاً طبیعی است. به احتمال زیاد، بدن خودش را برای زایمان آماده می کند. اما درد لگن در این هفته یکی از نشانه های زایمان زودرس است. از دیگر نشانه های زایمان زودرس می توان به انقباضات منظم و پشت هم، خونریزی واژن و کمردرد اشاره کرد. در صورت مشاهدۀ این علامت ها، فوراً با متخصص تماس بگیرید.

آیا زایمان در هفتۀ سی و چهارم بی خطر است؟

دیگر چیزی نمانده اما جنین در هفتۀ ۳۴ هنوز نارس است (در هفتۀ ۳۷، رشد جنین کامل می شود). البته شانس سالم و قوی بودن بچه در هفتۀ ۳۴ بالاست. با این حال، لازم است مدتی در بیمارستان بماند تا خیال همه راحت شود.

شرایط مادر در هفته ۳۴ بارداری

معمولاً احساس تشویش و بی قراری در مادرانی که دوقلو باردار هستند بیداد می کند. در واقع احساس اضطراب یکی از علائم فیزیولوژیکی است که نشان می دهد زایمان نزدیک است. برای این مادرها، شمارش معکوس رسماً شروع شده چون در اکثر موارد، زایمان دوقلوها در هفتۀ ۳۶ انجام می شود.

«اگر احساس لانه گزینی به سراغتان آمده، با آغوش باز آن را بپذیرید! تمیزکاری، مرتب کاری و طراحی دکور از جمله معدود مواردی است که در دوران بارداری تحت کنترل شماست. حتی می توانید از این طریق از استرس و اضطراب کم کنید. تهیۀ فهرست از کارهای واقعی که از عهدۀ شما بر می آید باعث می شود احساس آمادگی پیدا کنید. بعد از نوشتن کارها، از بقیه هم کمک بگیرید و بعضی کارها را به عهدۀ دیگران بگذارید!»

رنه گاف، روانشناس بالینی و مدیر مرکز سلامت روان در سینسیناتی، اوهایو

شکل و اندازۀ شکم در هفته ۳۴ بارداری

در هفتۀ ۳۴، شکم حالت افتاده پیدا می کند چون جنین به سمت لگن پایین می آید. در نتیجه، راحت تر نفس می کشید چون جا برای ریه ها باز می شود. آخیش! (البته سر بعضی از بچه ها تا روز زایمان پایین نمی افتد.) از طرفی، با پایین افتادن سر بچه، فشار روی مثانه بیشتر می شود؛ پس خودتان را برای تکرر ادرار آماده کنید.

در هفتۀ ۳۴، ارتفاع رحم (از بالای رحم تا استخوان شرمگاهی) ۳۲ الی ۳۶ سانتی متر است. کم و زیاد بودن این عدد نشان می دهد که وزن بچه از حالت میانگین کمتر یا بیشتر است یا در حالت بریچ قرار دارد یا میزان مایع آمنیوتیک غیر عادی است. اگر ارتفاع رحم غیر عادی باشد، پزشک در هفتۀ ۳۴ سونوگرافی انجام می دهد تا علت را مشخص کند.

جالب است بدانید مایع آمنیوتیک در هفتۀ ۳۴ تا ۳۶ به بالاترین حد می رسد. پس از این هفته به بعد، در اندازۀ شکم تغییر احساس نمی کنید چون حجم مایع کم می شود تا جنین به رشد خود ادامه دهد و جا برای حرکت داشته باشد. با این حال، چون جای بچه دنج و راحت است، متوجه تغییر در میزان حرکت می شوید.

به شمردن تعداد لگدها ادامه دهید. دو بار در روز تایمر بگذارید تا ببینید چقدر طول می کشد تا بچه ده بار تکان بخورد. (باید یک ساعت یا کمتر باشد.) هرگونه تغییر را به پزشک اطلاع دهید.

چند نکته برای هفته ۳۴ بارداری

دل تو دلتان نیست که زودتر بچه را ببینید و برای زایمان آماده اید اما هنوز چند هفتۀ دیگر مانده. صبور باشید و با رعایت نکات زیر، سلامتی خود را در اولویت قرار دهید.

به نمک نه بگویید

سروکله زدن با ورم پا به اندازۀ کافی سخت هست پس با نمک پاشیدن روی غذا شرایط را بدتر نکنید چون نمک باعث حفظ مایعات در بدن می شود. حواستان به غذاهای آماده باشد و تا جای ممکن، غذاهای کم نمک بخورید.

آب بنوشید، آب، آب، آب

از دست رفتن آب بدن یکی از مهم ترین عواملی است که در بروز انقباضات برکستون هیکس نقش دارد. پس بیشتر آب بنوشید. در ضمن، نوشیدن آب به تسکین و جلوگیری از یبوست کمک می کند.

جلوگیری از بواسیر

بواسیر بد دردی است اما با رعایت چند نکتۀ ساده می توانید شرایط را برای خود بهتر کنید. حمام نشسته با آب گرم، استفاده از پد نارون کوهی و راه رفتن به شما کمک می کند (چون با نشستن به رگ ها فشار وارد می شود). یبوست هم در بروز بواسیر موثر است، پس هر چه در توان دارید انجام دهید تا عمل دفع به موقع و راحت انجام شود.

استراحت و خواب کافی

غروب که شد، ذهن و بدنتان را برای خواب آماده کنید تا کل شب را بهتر بخوابید. برای تسکین درد و کوفتگی، از حرکات کششی و یوگا غافل نشوید. حداقل سه ساعت قبل از خواب غذا بخورید تا غذا به موقع هضم شود و تا دیروقت پای تلویزیون یا موبایل نمانید چون نور صفحه ساعت بدن را به هم می ریزد و جلوی خواب را می گیرد. به جای تلویزیون و گوشی، چند صفحه کتاب بخوانید تا خوابتان ببرد.

«من تصمیم گرفتم هدیه ها رو جلوی دوست و آشنا باز نکنم. بالاخره هر کی می دونست چی گرفته. فقط دلم می خواست از مهمونی و از بودن در کنار عزیزانم لذت ببرم.»

لیندزی ل. مادر دو فرزند