چطور مهارت های شناختی فرزندم را بالا ببرم؟

مغز کودک به محیطی نیاز دارد که بتواند محرک های لازم برای رشد را برایش فراهم کند. کودک از طریق کارها و فعالیت های روزانه و کنجکاوی خود را برای کشف محیط ارضا می کند. بچه ها کنجکاوی زیادی دارند که به آنها برای شناخت دنیا کمک می کند. در ادامه این مطلب از دپارتمان کودک و نوجوان مجله سلامت دکتر بهشتیان با روش های بالا بردن مهارت های شناختی کودکان آشنا می شویم.

والدین وظیفه دارند محیطی سالم و جذاب برای کودک فراهم کنند که او بتواند مهارت های شناختی اش را رشد دهد. از آنجایی که بچه ها با بازی کردن یاد می گیرند، والدین می توانند با بازی ها و اسباب بازی های مختلف، مهارت های ذهنی و شناختی کودک را تقویت کنند.

راه های تقویت مهارت های شناختی کودکان

مهارت های شناختی، فعالیت های اصلی مغز کودک است که به او امکان تفکر، استدلال، یادگیری، حرف زدن و استفاده از حافظه اش را می دهد. در ادامه راه های تقویت این مهارت ها در کودکان را بررسی می کنیم.

محیط صمیمی و پر از عشق بر رشد شناختی کودک تاثیر می گذارد.

محیطی که کودک توجه لازم فیزیکی و کلامی دریافت کند، بهترین محیط برای تقویت مهارت های هیجانی کودک است و ارتباط عاطفی قوی بین فرزند و والدین ایجاد می کند. چنین محیطی، اعتماد به نفس کودک را افزایش می دهد و باعث می شود کودک به جای هدر دادن وقت برای جلب تایید و عشق و تحسین، وقتش را صرف کشف محیط و رشد شناختی اش بکند. همچنین با بوسیدن، بغل کردن و در حالت کلی لمس کودک با محبت و عشق، کودک یاد می گیرد احساساتش را بروز بدهد و از زبان بدن برای ارتباط گرفتن با دیگران استفاده کند.

ورزش کردن باعث رشد فکری و ذهنی کودک می شود.

ورزش برای رشد مغز و تفکر شناختی بسیار مهم است. از طریق ورزش و فعالیت بدنی، اکسیژن بیشتری به مغز می رسد که باعث رشد مغز می شود. علاوه بر این، با تقویت مهارت های حرکتی کودک، ارتباط عصبی بین نورون های مغز بهتر می شود و در نتیجه پاسخ های عصبی مغز سریع تر می شود. رفتن به پارک و طبیعت یکی از راه هایی است که کمک می کند کودک هوای تازه و اکسیژن بیشتری دریافت کند و محیط برای فعالیت فیزیکی او آماده باشد. شنا یکی از ورزش هایی است که تمام ماهیچه های بدن در آن درگیر می شوند و می تواند کمک زیادی به کودک بکند.

خواب خوب شبانه، تاثیر مثبتی بر توانایی های شناختی کودکان دارد.

خواب باعث می شود مغز استراحت کند و به اصطلاح دوباره شارژ شود. وقتی می خوابیم، مغز اطلاعاتی را که در طول روز جمع کرده است، پردازش می کند.  کودکان به ۸ تا ۱۰ ساعت خواب شبانه خوب و با کیفیت نیاز داند تا انرژی از دست رفته در طول روز را جبران کنند. والدین باید از زمان قبل از ساعت خواب، برای یادآوری دوباره اتفاقات مثبت و خوب آن روز و ابراز محبت کلامی و بدنی استفاده کنند. این کار باعث تقویت خلاقیت و قوه تخیل کودک می شود.

غذای سالم به بهبود عملکرد شناختی کمک می کند.

کودک برای رشد مغز به غذای سالم و کافی نیاز دارد. والدین باید رژیم غذایی متناسب، متنوع و سالم برای کودک فراهم کنند که مواد غذایی سالم و تازه، گوشت و مواد لبنی داشته باشد. غذاهای پر پروتئین برای رشد مغز و وزن گرفتن آن ضروری هستند. همچنین روغن امگا ۳ که در ماهی، آجیل ها و تخم مرغ وجود دارد، به تمرکز بهتر، یادگیری بیشتر و تفکر منطقی کمک می کند.

سرگرمی عامل کلیدی رشد شناختی کودک است.

بچه ها از طریق بازی درباره دنیای اطرافشان اطلاعات کسب می کنند و یاد می گیرند. والدین باید اسباب بازی های مختلف در اختیار کودک قرار دهند و بازی های مختلف به او یاد بدهند تا به رشد شناختی فرزندشان مثل زبان، تمرکز، خلاقیت، تفکر منطقی و انتزاعی و همچنین مهارت های حرکتی مثل هماهنگی چشم و دست کمک کنند.

• بازی های فکری و بازی هایی که به حافظه مربوط می شوند، باعث تقویت حافظه کوتاه مدت و طولانی مدت کودک می شوند. مثلا بازی هایی مثل پانتومیم یا جورچین یا پازل باعث تقویت مهارت های دیداری، شنیداری و حرکتی کودک می شوند.
• بازی های ریاضی و بازی با کلمات مثل سودوکو و جدول برای کودکان، به تقویت تفکر منطقی، شناسایی الگوها و مهارت های زبانی فرزندتان کمک می کنند. همچنین این بازی های ساده باعث افزایش دایره لغات کودک می شوند.
• مطالعه یکی از فعالیت هایی است که باعث تقویت و رشد مهارت های شناختی کودک می شود. بچه ها از طریق داستان و قصه قدرت تخیل و تجسم شان را افزایش می دهند. همچنین کتاب خواندن باعث تقویت مهارت های زبانی کودک می شود. بنابراین برای فرزندتان کتاب هایی متناسب با سنش تهیه کنید و در اختیارش قرار دهید. بهتر است ابتدا کتاب هایی را انتخاب کنید که پر از رنگ و تصاویر باشند تا توجه کودک جلب شود. کم کم خودش یاد می گیرد تا کتاب های مورد علاقه اش را انتخاب کند. کتاب خواندن به دلیل درگیرکردن قوه تخیل کودک، بهتر از فیلم و انیمیشن است.
• موسیقی نیز یکی از راه های فوق العاده برای رشد مهارت های شناختی کودک است. گوش دادن به موسیقی می تواند استرس کودک را کم کند و فضای محیط را آرام تر کند تا مغز کودک بتواند در آرامش رشد کند. همچنین نواختن سازهایی مانند درام، کیبورد و پیانو به هماهنگی مغز و دست و رشد مغز کودک کمک زیادی می کند.
• بازی های کامپیوتری متناسب کودکان نیز از جمله ابزارهایی هستن که به لطف تکنولوژی در اختیار ما قرار دارند و می توان از آنها برای رشد مهارتهای شناختی کودک استفاده کرد. مثلا بازی های ریاضی و کلمه ای آنلاین از جمله بازی هایی است که علاوه بر سرگرمی، آموزشی هم هستند و به صورت خانوادگی می توان بازی کرد. همچنین چون خیلی از بازی ها زمانی هستند، باعث می شوند کودک یاد بگیرد سریع تر فکر کند و تصمیم بگیرد و واکنش سریع تری نشان دهد.

خلاصه و جمع بندی

یادتان باشد که بچه ها منبع توانایی های زیادی هستند که نیازمند توجه و رشد است. با فراهم کردن محیط جذاب و محرک برای کودک، می توانید به رشد شناختی کودک کمک کنید و او را برای ورود به دنیای واقعی آماده کنید.