اختلال اضطراب فراگیر چیست و چگونه درمان می شود؟

نشانه اصلی اختلال اضطراب فراگیر ، اضطراب بیش از حد و اغراق شده و نگرانی در مورد حوادث روزمره زندگی است بدون آنکه دلیل روشن و منطقی برای این نگرانی ها وجود داشته باشد.
افرادی که علائم اختلال اضطراب فراگیر را دارند معمولا همیشه منتظر رخ دادن فاجعه ای هستند
و نمی توانند از نگرانی خود درباره مسایلی مثل سلامتی، پول، خانواده، کار یا مدرسه جلوگیری کنند.

میزان نگرانی این افراد معمولا غیر واقعی و یا نامتناسب با آن موقعیت است
و شدت اضطراب آنها آنقدر زیاد است که در عملکرد روزانه، از جمله کار، مدرسه، فعالیت های اجتماعی و روابط آنها اختلال ایجاد می­کند.

علائم اختلال اضطراب فراگیر چیست؟

اختلال اضطراب فراگیر بر ذهن و جسم فرد اثر می گذارد.
علایم این  اختلال می تواند شامل موارد زیر باشد:

• نگرانی و تنش بیش از حد و مداوم
• دیدگاه غیر واقعی درباره مشکلات
• بی قراری و عصبیت
• تحریک پذیری
• تنش عضلانی
• سردرد
• تعریق
• مشکل در تمرکز
• حالت تهوع
•  تکرر ادرار
•  خستگی
• مشکل در به خواب رفتن یا به حد کافی خوابیدن
• لرزش بدن

علت ابتلا به اختلال اضطراب فراگیر چیست؟

علت دقیق اختلال اضطراب فراگیر کاملاً شناخته شده نیست،
اما به نظر می رسد عواملی از جمله ژنتیک، فعل و انفعالات شیمیایی مغز و فشارهای محیطی در شکل گیری آن نقش داشته باشند.

• عوامل ژنتیک:

برخی تحقیقات نشان می دهد که سابقه ابتلا به اختلال اضطراب فراگیر در یکی از اعضای خانواده،
احتمال ابتلا به این اختلال در اعضای دیگر افزایش می دهد.

• فعل و انفعالات شیمیایی مغز:

اختلال اضطراب فراگیر با عملکرد غیرطبیعی برخی از مسیرهای سلول­های عصبی
( که نواحی خاصی از مغز را به هم وصل می­کنند و در تفکر و احساسات نقش دارند) ارتباط دارد.
این اتصالات میان سلول­های عصبی به مواد شیمیایی موسوم به انتقال دهنده های عصبی وابسته هستند،
که اطلاعات را از یک سلول عصبی به سلول دیگر منتقل می کنند.
اگر مسیرهایی که نواحی خاصی از مغز را به هم وصل می کنند عملکرد درستی نداشته باشند،
ممکن است مشکلات مربوط به بدخلقی یا اضطراب ایجاد شود.

• عوامل محیطی:

اتفاقات ناگوار مانند مورد سوءاستفاده قرار گرفتن، مرگ یکی از اعضای خانواده، طلاق،
تغییر شغل یا مدرسه، ممکن است در ایجاد اختلال اضطراب فراگیر موثر باشند.
همچنین فشارهای عصبی می تواند باعث بدتر شدن این اختلال شود.
استفاده از مواد اعتیاد آور مثل الکل، کافئین و نیکوتین و یا ترک این مواد نیز می تواند اضطراب را تشدید کند.

اختلال اضطراب فراگیر چقدر شایع است؟

آمارها نشان می دهد بیش از 1 میلیون نفر از ایرانی ها به این اختلال مبتلا هستند.
این بیماری اغلب در کودکی یا نوجوانی آغاز می شود، اما می­تواند در بزرگسالی هم شروع شود و در زنان بیشتر از مردان شیوع دارد.

روش تشخیص اختلال اضطراب فراگیر

اولین اقدام برای تشخیص این اختلال انجام برخی از آزمایشات و معاینات پزشکی است،
تا مشخص شود علت اضطراب شما بیماری یا مشکل جسمی دیگری نباشد.
پس اگر برخی از نشانه های این اختلال را دارید ابتدا به پزشک مراجعه کنید تا از سلامت جسمی خود مطمئن شوید.
ملاک تشخیص اختلال اضطراب فراگیر وجود علایم اضطرابی به مدت بیش از 6 ماه به حدی است،
که زندگی عادی شما را دچار مشکل کرده باشد.
به عبارت دیگر باید شدت علایم شما به حدی باشد که روند عادی زندگی شما را دچار مشکل کرده باشد،
(مثل غیبت های مکرر در کار، افت عملکرد تحصیلی و ..)

روش های درمان اختلال اضطراب فراگیر

اگر علت این اختلال یک مشکل پزشکی دیگر نباشد، روانشناس و روانپزشک می توانند در درمان این مشکل به بیمار کمک کنند.
درمان اختلال اضطراب فراگیر اغلب شامل ترکیبی از درمان­هایی دارویی و درمان­های شناختی رفتاری است.

• درمان­ دارویی

داروهایی زیادی برای کاهش و کنترل اضطراب وجود دارند.
اما معمولا به دلیل اعتیاد آور بودن و امکان ایجاد اختلال در عملکرد حافظه و تمرکز باید از این داروها به صورت کوتاه مدت استفاده شود.
یکی از معروف ترین این داروها خانواده بنزودیازپین­ ها هستند.
که گاهی به عنوان داروهای آرام بخش و خواب آور شناخته می شوند.
معروف ترین بنزودیازپین ها زاناکس، والیوم و آتیوان هستند که احتمالا شما هم اسم برخی از آنها را شنیده اید.
برخی از داروهای ضد افسردگی مثل زولوفت، پروزاک و پاکسیل هم ممکن است در درمان مشکلات اضطرابی موثر باشند.
این داروها معمولا بعد از چند هفته اثربخشی خود را آغاز می کنند اما در مدت طولانی تری می توان از آنها استفاده کرد.

• درمان شناختی رفتاری

درمان شناختی رفتاری به فرد کمک می کند افکار اضطراب زا و علایم جسمانی اضطراب خود را کنترل کند.
این درمان با نگاه واقع بینانه­ تر به نگرانی­ها، به محدود کردن افکار نادرست کمک می­کند.
علاوه بر این، تکنیک های آرامش بخشی، تنفس عمیق و هیپنوتیزم، هم می تواند در درمان اختلال اضطراب فراگیر موثر باشد.

 عوارض جانبی داروهای ضد اضطراب

در صورت استفاده مداوم از بنزودیازپین ها، امکان وابستگی به آنها وجود دارد.
عوارض جانبی داروهای ضد افسردگی که برای درمان اختلال اضطراب فراگیر استفاده می شوند،
بسته به نوع دارو و شخصی که آنها را مصرف می کند متفاوت است.
عوارض جانبی رایج آنها می تواند شامل خواب آلودگی، افزایش وزن، حالت تهوع و مشکلات جنسی باشد.

 میزان موفقیت در درمان چقدر است؟

معمولا اکثر افرادی که به درستی تحت درمان قرار گیرند تسکین قابل توجهی پیدا می کنند.
اما در برخی از افراد دوره های عود هم دیده می شود.

چند توصیه برای پیشگیری یا کنترل اختلال اضطراب فراگیر

در ادامه برخی از توصیه هایی که می تواند تا حدی به کنترل اضطراب شما کمک کند اشاره خواهیم کرد:

• مصرف محصولاتی که حاوی کافئین هستند مانند قهوه، چای، نوشابه­های گازدار و شکلات را متوقف کنید یا کاهش دهید.
• قبل از مصرف داروهای بدون نسخه یا داروهای گیاهی از پزشک یا داروساز خود درباره عوارض جانبی آن سوال کنید.
  بسیاری از این داروها حاوی مواد شیمیایی هستند که می توانند علائم اضطراب را افزایش دهند.
• روزانه ورزش کنید و رژیم غذایی سالم و متعادلی داشته باشید.
• پس از یک ضربه روحی یا تجربه آزاردهنده، قبل از مزمن شدن این مشکل از روانشناس یا مشاور کمک بگیرید.
• روشهای مدیریت استرس مانند یوگا یا مدیتیشن را تمرین کنید.