باید و نباید های تربیت کودکان بیش فعال
تربیت کودکان بیش فعال با کودکان دیگر تفاوت می کند. به دلیل مشکل پرتحرکی و کم توجهی این کودکان، نوع برخورد و انتظار از آنها باید متفاوت با کودکان عادی باشد. در ادامه این مطلب از دپارتمان کودک و نوجوان مجله سلامت دکتر بهشتیان با باید ها و نباید های تربیت کودکان بیش فعال آشنا خواهید شد.
باید: ذهنیت خود را تغییر دهید
روش های تربیتی سنتی همیشه بهترین انتخاب برای کودکان بیش فعال نیستند. طرز فکر خود را از “من باید فرزندم را تربیت کنم” تغییر دهید و فکر کنید چطور می توانید به او در بهبود مهارت هایش کمک کنید. استفاده از رویکرد «چطور می توانم به او کمک کنم؟» به جای رویکرد «چطور می توانم مجبورش کنم کاری را که می خواهم انجام دهد؟» می تواند بسیار کمک کننده باشد.
باید: این سوال ها را از خودتان بپرسید
آیا فرزند شما واقعا نافرمان است؟ آیا او عمدا تصمیمات بدی می گیرد یا تحت تاثیر مشکل بیش فعالی خود است؟ بیشتر کودکان بیش فعال می دانند چه کاری را باید انجام دهند، اما نمی توانند خودشان را وادار به انجام آن کار کنند. توجه به این نکته می تواند واکنش شما را نسبت به اشتباهات آنها تغییر دهد.
نباید: فریاد بزنید
اگر حواس پسرتان پرت شد و تکالیفش را تمام نکرد، نفس عمیق بکشید. با داد و فریاد بزنید هیچ چیز بهتر نخواهد شد. او به هیچ کدام از حرف های شما توجه نخواهد کرد. حتی اگر داد زدن در کوتاه مدت موثر باشد باز هم به او آسیب می زند چون او فقط با ترس کارش را انجام می دهد. شما می خواهید فرزندتان به شما اعتماد کند. با داد زدن غیرمستقیم به او یاد می دهید که می تواند کنترل خودش را از دست بدهد.
فراموش نکنید کودکان بیش فعال به سادگی نمی توانند برخی از رفتارهای خودشان را کنترل کنند.
باید: مختصر حرف بزنید
زمانی که با یک کودک مبتلا به بیش فعال حرف می زنید، ابتدا توجه او را جلب کنید. سپس ساده و کوتاه حرف خود را بزنید.
اگر چیزی از او می خواهید، مطمئن شوید که متوجه شده است. اگر می خواهید درمورد موضوع مهمی مثل نمراتش با او صحبت کنید، در چند مرحله، طی چند روز یا هفته، با او حرف بزنید تا زمان کافی برای تحلیل کردن داشته باشد.
باید: به آینده ی دور فکر نکنید
فقط به دلیل اینکه کودک شما امروز قادر به مرتب کردن اتاق خود نیست، قرار نیست هرگز نتواند کاری را درست انجام دهد. لازم نیست همه چیز را الان به فرزند خود یاد بدهید. با راهنمایی و حمایت شما، او هر مهارتی را زمانی که آماده باشد خواهد آموخت. به جای نگرانی درمورد آینده، آن را بسازید.
باید: یاد بگیرید که دلسوز باشید
شما نمی توانید فعالیت های درونی مغز فرزندتان را ببینید. تمام چیزی که شما می بینید رفتار اوست که می تواند شما را ناامید کند. مثل هر موقعیت سخت دیگر، بهتر است که آگاه و دلسوز باشید. هرچقدر می توانید از منابع معتبر درمورد اختلال بیش فعالی مطالعه کنید تا شرایط او را بهتر درک کنید و با خود و فرزندتان مهربان تر باشید.
نباید: انتطار زیادی از فرزندتان داشته باشید
کودکان بیش فعال نمی توانند مثل کودکان دیگر، خودشان را کنترل کنند. ممکن است کاری را یک روز به خوبی و روز دیگر به خوبی انجام ندهند. اینکه از کودک بیش فعال بخواهید ثابت قدم باشد انتظار زیادی است. اگر بتوانید فرزندتان را در هر شرایطی که هست بپذیرید، هر دو احساس بهتری خواهید داشت.
باید: پیروزی ها را جشن بگیرید
به اینکه چه کاری را درست انجام می دهد توجه کنید. شاید فرزند شما با اینکه هنوز در خانه خیلی نامرتب است اما در مدرسه نمراتش بهبوود پیدا کرده اند. تغییرات را ببینید و آن ها را جشن بگیرید.
به جای چیزهایی که دوست دارید بهتر شوند، روی مواردی که بهتر شده تمرکز کنید. زمانی که فرزندتان کاری را درست انجام می دهد روی تلاش و رفتاری که منجر به نتیجه ی درست شده تاکید کنید. برای مثال “تکالیفت را تمام کردی. باید به خودت افتخار کنی. بگو چطور این کار را انجام دادی تا همیشه همین کار را بکنیم”
نباید: به ایراد های کوچک اشاره کنید
کودکان مبتلا به بیش فعال معمولا دچار اشتباه می شوند. آن ها هر روز و همیشه نیاز به راهنمایی دارند. اگر همه ی اشتباهات کوچک و بزرگ او را هدف قرار دهید هر دو خسته خواهید شد.
یک یا دو رفتار را برای تمرین انتخاب کنید و بقیه را فعلا رها کنید. اینگونه فرزند شما احساس نمی کند که نمی تواند هیچ کاری را درست انجام دهد.
باید: مربی باشید و همراهی کنید
شما از فرزند خود انتظار ندارید بدون مربی، فوتبال بازّذهنی کردن را یاد بگیرد. همچنین نمی توانید از او انتظار داشته باشید بداند چطور خودش را کنترل کند زیرا مغزش برای این کار برنامه ریزی نشده است. مربی فرزند خود باشید و با او همراهی کنید تا بتواند مهارت ها و تصمیم گیری را در محیطی امن تمرین کند. با عبارت هایی مثل “فکر می کنی باید در این موقعیت چکار کنیم؟” تمرین کنید. به او گوش کنید و بهترین تصمیم را بگیرید.
باید: به دنبال فرصت ها باشید
پسرتان نمی تواند حین غذا خوردن بنشیند. از جا می پرد و می دود. او رفتارش را در مدرسه کنترل کرده و خسته شده است. انتظارات خود را تغییر دهید تا به خاطر اشتباهش احساس شرمندگی نکند.
مثلا برایش هدف گذاری کنید تا دو دقیقه آرام بنشیند. یا با او همراهی کنید و از او بخواهید تا سس را بیاورد یا بشقاب های خالی را جمع کند.
باید: مراقب خودتان باشید
درگیری با مشکلات کودکان بیش فعال می تواند بسیار سخت باشد. با آرامش داشتن می توانید بیشتر و بهتر آن را مدیریت کنید. این به معنی آن است که گاهی باید به خودتان توجه کنید و برنامه ی خود را تغییر دهید.
کمی بیشتر به خودتان برسید ، مثلا ورزش کنید، استراحت کنید و یک رژیم غذایی خوب داشته باشید. در این صورت برای کمک به خود و خانواده تان آمادگی بیشتری خواهید داشت.
