قرص فلوکستین چیست و چه کاربردها و عوارضی دارد؟

فلوکستین برای درمان افسردگی، حملات پانیک، اختلال وسواس فکری-عملی، اختلالات تغذیه (بولیمیا/پرخوری عصبی) و نوع شدید سندرم پیش از قاعدگی (اختلال دیسفوریای پیش از قاعدگی) استفاده می‌شود. در ادامه این مطلب از دپارتمان سلامت روان مجله سلامت دکتر بهشتیان با این دارو بیشتر آشنا خواهید شد.

مصرف این دارو می‌تواند خلق و خو، خواب، اشتها و سطح انرژی‌تان را بهبود بخشد و می‌تواند به بازیابی تمایل شما به ادامه زندگی روزمره نیز کمک کند. مصرف این دارو می‌تواند ترس، اضطراب، افکار ناخواسته و تعداد حملات پانیک را نیز کاهش دهد. همچنین می‌تواند تمایل به انجام رفتار‌های مکرر (رفتارهایی مانند شستن دست‌ها، شمارش و بررسی) که در زندگی روزمره موجب بروز اختلال می‌شوند را کاهش دهد. فلوکستین می‌تواند موجب کاهش علائم پیش از قاعدگی مانند تحریک‌پذیری، افزایش اشتها و افسردگی شود. همچنین آنمی‌تواند موجب کاهش رفتار‌های پرخوری و رفتارهای جبرانی بعد از پرخوری ( مثل استفراغ عمدی) شود.

نحوه مصرف خوراکی فلوکستین

این دارو را طبق دستور پزشک، معمولاً یک بار در صبح، به صورت خوراکی مصرف کنید. اگر این دارو را دو بار در روز مصرف می‌کنید، ممکن است پزشک به شما دستور دهد که آن را صبح و ظهر مصرف کنید.

اگر فلوکستین را برای مشکلات پیش از قاعدگی مصرف می‌کنید، ممکن است روانپزشک  آن را به صورت ماهانه (هرروز در ماه) یا فقط ۲ هفته قبل از پریود تا اولین روز شروع پریودتان تجویز کند.

معمولا اثر دارو پس از ۱ تا ۲ هفته از مصرف دارو پدیدار می شود اما در برخی از افراد ممکن است ۴ تا ۵ هفته هم طول بکشد.

عوارض جانبی فلوکستین

اکثر افرادی که این دارو را مصرف می کنند عوارض جانبی جدی تجربه نمی کنند. اما برخی از عواض این دارو عبارتند از: حالت تهوع، خواب آلودگی، سرگیجه، اضطراب، اختلالات خواب، کاهش اشتها، خستگی، تعریق زیاد. اگر هر کدام از این عوارض طولانی یا شدید شد، به روانپزشک خود اطلاع دهید.

در صورت داشتن هر گونه عوارض جانبی جدی از جمله: تغییرات غیرعادی یا شدید ذهنی/خلقی (مانند بی‌قراری، انرژی/هیجان غیرمعمول، افکار خودکشی)، خونریزی/کبودی اندک، ضعف/اسپاسم عضلانی، لرزش (رعشه) بدن، کاهش شدید میل جنسی، تغییرات در توانایی جنسی و کاهش وزن غیرعادی مراتب را به روانپزشک خود اطلاع دهید.

اگر عوارض جانبی بسیار جدی از جمله: مدفوع سیاه، استفراغ شبیه تفاله قهوه، تشنج، علائم مشکلات کلیوی (مانند تغییر در مقدار ادرار)، درد/تورم/قرمزی چشم، گشاد شدن مردمک‌ها، تغییرات بینایی (مانند دیدن رنگین کمان اطراف چراغ‌ها در شب، تاری دید) داشتید مراتب را به روان پزشک تان اطلاع دهید.

اگر دیابت دارید، فلوکستین ممکن است بر سطح قند خون‌تان  تأثیر بگذارد. قند خون خود را به طور منظم کنترل کنید و نتایج را با پزشک خود در میان بگذارید. هنگام شروع یا توقف مصرف فلوکستین، پزشک‌تان ممکن است نیاز به تنظیم دارو، رژیم غذایی و ورزش شما داشته باشد.

این دارو ممکن است باعث افزایش سروتونین شود و به ندرت موجب بروز یک بیماری بسیار جدی به نام سندرم/سمیت سروتونین شود. اگر از دارو‌های دیگری نیز استفاده می‌کنید که سروتونین را افزایش می‌دهند، احتمال این مشکل بیشتر می شود، بنابراین پزشک یا داروساز خود را از تمام دارو‌هایی که مصرف می‌کنید مطلع کنید. در صورت بروز برخی از علائم زیر فوراً به پزشک مراجعه کنید: ضربان قلب سریع، توهم، از دست دادن تعادل، سرگیجه شدید، حالت تهوع/استفراغ/اسهال شدید، انقباض عضلات، تب بی‌دلیل، آشفتگی/بی قراری غیرمعمول.

به ندرت ممکن است مردان در اثر مصرف این دارو دچار نعوظ دردناک یا طولانی مدت ۴ ساعته یا بیشتر شوند. اگر این اتفاق افتاد، مصرف این دارو را متوقف کنید و از پزشک کمک بگیرید.

واکنش آلرژیک بسیار جدی به این دارو نادر است. با این حال، در صورت مشاهده علائم واکنش آلرژیک جدی، از جمله: بثورات پوستی، خارش/تورم (مخصوصاً در ناحیه صورت/زبان/گلو)، سرگیجه شدید، مشکلات تنفسی، فوراً به پزشک مراجعه کنید.

البته این فهرست کاملی از عوارض جانبی احتمالی نیست. اگر متوجه اثرات دیگری شدید که در بالا ذکر نشده است، با پزشک یا داروساز خود تماس بگیرید.

موارد احتیاط مصرف قرص فلوکستین

این دارو ممکن است باعث سرگیجه یا خواب آلودگی شود. الکل یا ماری جوانا (حشیش) می‌تواند باعث سرگیجه یا خواب آلودگی بیشتر شما شود. حین مصرف دارو از رانندگی پرهیز کنید، از ماشین آلات استفاده نکنید یا کاری را که نیاز به هوشیاری دارد انجام ندهید تا زمانی که بتوانید آن را با اطمینان انجام دهید. از مصرف نوشیدنی‌های الکلی اجتناب کنید. اگر از ماری جوانا (حشیش) استفاده می‌کنید، با پزشک خود صحبت کنید.

کودکان ممکن است نسبت به عوارض جانبی این دارو به ویژه کاهش وزن حساس‌تر باشند. وزن و قد کودکانی که از این دارو استفاده می‌کنند را کنترل کنید.

افراد مسن ممکن است نسبت به عوارض جانبی این دارو، به ویژه خونریزی و از دست دادن تعادل، حساسیت بیشتری داشته باشند. از دست دادن تعادل می‌تواند خطر افتادن را افزایش دهد. افراد مسن ممکن است بیشتر در معرض سدیم پایین در خون باشند، به خصوص اگر از داروهای مدر (ادرار آور) استفاده می‌کنند.

در دوران بارداری، این دارو باید فقط در صورت نیاز مصرف شود. مصرف این دارو ممکن است برای نوزاد متولد نشده نیز مضر باشد. همچنین، نوزادانی که از مادرانی که در ۳ ماه آخر بارداری از این دارو استفاده کرده‌اند، به ندرت ممکن است علائم سندرم ترک مانند مشکلات تغذیه/تنفس، تشنج، سفتی مفاصل یا گریه مداوم را تجربه کنند. اگر هر یک از این علائم را در نوزاد خود مشاهده کردید، فوراً به پزشک اطلاع دهید.

از آنجایی که مشکلات روانی/خلقی درمان نشده (مانند افسردگی، حملات پانیک، اختلال وسواس فکری-عملی) می‌تواند یک بیماری جدی باشد، مصرف این دارو را متوقف نکنید مگر اینکه با دستور پزشک‌تان باشد. اگر قصد بارداری دارید، باردار شده‌اید یا فکر می‌کنید ممکن است باردار باشید، درباره مزایا و معایب مصرف این دارو با روان پزشک خود صحبت کنید.

این دارو وارد شیر مادر می‌شود و ممکن است اثرات نامطلوبی بر روی نوزاد شیرخوار داشته باشد. قبل از شیردهی با پزشک خود مشورت کنید.

تداخلات دارویی قرص فلوکستین

تداخلات دارویی ممکن است نحوه عملکرد دارو‌های شما را تغییر دهد یا ریسک عوارض جانبی جدی را افزایش دهد.

فلوکستین می‌تواند تا چندین هفته پس از مصرف آخرین دوز در بدن شما باقی بماند و ممکن است با بسیاری از دارو‌های دیگر نیز تداخل داشته باشد. قبل از استفاده از هر دارویی، اگر در ۵ هفته گذشته فلوکستین مصرف کرده‌اید، به پزشک  خود اطلاع دهید.

برخی از فرآورده‌هایی که ممکن است با این دارو تداخل داشته باشند عبارتند از: دارو‌هایی که می‌توانند موجب خونریزی/کبودی شوند (از جمله دارو‌های ضد پلاکتی مانند کلوپیدوگرل، NSAID‌ها مانند ایبوپروفن/ناپروکسن، “رقیق‌کننده‌های خون” مانند دابیگاتران/وارفارین).

مصرف داورهای دسته مهارکننده‌های MAO با فلوکستین ممکن است باعث تداخل دارویی جدی (احتمالاً کشنده) شود. در طول درمان با این دارو از مصرف مهارکننده‌های MAO (ایزوکاربوکسازید، لینزولید، متاکسالون، متیلن بلو، موکلوبماید، فنلزین، پروکاربازین، رازاگیلین، سافینامید، سلژیلین، ترانیل سیپرومین) خودداری کنید. اکثر مهارکننده‌های MAO نیز نباید به مدت ۲ هفته قبل و حداقل ۵ هفته پس از درمان با این دارو مصرف شوند. از پزشک خود بپرسید که چه زمانی مصرف این دارو را شروع یا متوقف کنید.

این دارو می‌تواند باعث کاهش سرعت حذف سایر دارو‌ها از بدن شما شود که ممکن است بر نحوه عملکرد آن‌ها تأثیر بگذارد. نمونه‌هایی از دارو‌های تحت تأثیر شامل پیموزاید، تیوریدازین، وینبلاستین، دارو‌های ضد آریتمی (مانند پروپافنون، فلکائینید)، ضد افسردگی‌های سه حلقه‌ای (مانند دزیپرامین، ‌ایمی پرامین) و غیره هستند.

آسپیرین می‌تواند خطر خونریزی را هنگام استفاده از این دارو افزایش دهد. با این حال، اگر پزشک به شما گفته است که آسپرین با دوز پایین برای پیشگیری از حمله قلبی یا سکته (معمولاً ۱۶۲-۸۱ میلی گرم در روز) مصرف کنید، باید مصرف آن را ادامه دهید مگر اینکه پزشک تجویز دیگری به شما بدهد.

اگر از دارو‌های دیگری که سروتونین را افزایش می‌دهند نیز استفاده می‌کنید، خطر ابتلا به سندرم/سمیت سروتونین افزایش می‌یابد. به عنوان مثال می‌توان به دارو‌های خیابانی مانند/ MDMA  “اکستازی”، مخمر سنت جان، دارو‌های ضد افسردگی خاص (از جمله سایر SSRI‌ها مانند سیتالوپرام/پاروکستین، SNRI‌ها مانند دولوکستین/ونلافاکسین)، تریپتوفان و غیره اشاره کرد. خطر سندرم/سمیت سروتونین ممکن است با شروع یا افزایش دوز این دارو‌ها بیشتر شود.

در صورت مصرف سایر فرآورده‌هایی که باعث خواب آلودگی می‌شوند از جمله الکل، ماری جوانا (حشیش)، آنتی هیستامین‌ها (مانند ستیریزین، دیفن هیدرامین)، دارو‌های خواب‌آور یا ضد اضطراب (مانند آلپرازولام، دیازپام، زولپیدم)، شل‌کننده‌های عضلانی و مسکن‌های اپیوئیدی (مانند کدئین) به پزشک خود اطلاع دهید.

این دارو ممکن است با برخی تست‌های پزشکی/آزمایشگاهی (از جمله اسکن مغز برای بیماری پارکینسون) تداخل داشته باشد و احتمالاً باعث اشتباه در نتایج آزمایش شود. اطمینان حاصل کنید که پرسنل آزمایشگاه و پزشک تان از مصرف این دارو مطلع هستند.

 مصرف بیش از حد

اگر فردی در مصرف دارو زیاده روی کرده است و علائم جدی مانند غش کردن یا مشکل تنفسی دارد، با اورژانس تماس بگیرید. علائم مصرف بیش از حد ممکن است شامل موارد زیر باشد: ضربان قلب سریع/نامنظم، سرگیجه شدید، غش.

 دوز فراموش شده

اگر یک نوبت مصرف دارو را فراموش کردید، به محض یادآوری آن را مصرف کنید. اگر نزدیک به زمان مصرف نوبت بعدی است، نوبت فراموش شده را نادیده بگیرید. دوز بعدی خود را در زمان خودش مصرف کنید. برای جبران دوز فراموش شده، مقدار دوز مصرفی را دو برابر نکنید.

مشارکت در بحث 

شما یا اطرافیان تان تجربه مصرف فلوکستین داشتید؟

چه اثرات یا عوارضی برای شما داشت؟