چرا رژیم های غذایی شکست می خورد؟ (نتیجه پژوهش ها)
شاید به نظر می رسد تمام افرادی که می شناسید، از جمله خودتان، حداقل یکبار سعی کرده اند رژیم بگیرند. بله حق با شماست. ۴۲% مردم به طور فعال تلاش می کنند تا وزن خود را کاهش دهند؛ نه اینکه در گذشته امتحانش کرده باشند یا قصد دارند آن را در آینده عملی کنند بلکه تقریبا نیمی از بزرگسالان در همین لحظه برای رژیم غذایی دارند. در این مطلب از دپارتمان تغذیه مجله سلامت دکتر بهشتیان درباره علل شکست رژیم غذایی صحبت می کنیم.
با وجود این، حیرت انگیز است که بدانید اکثر رژیم ها با شکست مواجه می شوند؛ یا افرادی که رژیم می گیرند به وزن اولیۀ خود برمی گردند یا فقط ۶۵% آنها موفق می شوند دورۀ رژیم را کامل کنند.
چه تعداد از رژیم ها با شکست مواجه می شوند؟
یکی از معیارهای رایج سنجش شکست رژیم ها، افزایش مجدد وزن بعد از یک بازۀ زمانی مشخص می باشد. مجلۀ تغذیۀ بالینی داده هایی را از فهرست داوطلبانی گردآوری کرده است که به برخی از یافته های آنها اشاره می کنیم:
- ۳۵% افرادیکه رژیم گرفتند پس از یکسال ۲.۵ کیلو وزن، اضافه کردند
- ۵۹% همان وزن اولیۀ خود را حفظ کردند
- تنها ۶% رژیم خود را ادامه دادند
- چنانچه افراد، وزن خود را بعد از رژیم تا دوسال حفظ کنند احتمال افزایش وزن شان تا ۵۰% کاهش می یابد
- افرادیکه خودسرانه وزن خود را کاهش می دهند نسبت به آنهایی که با مشاورۀ پزشکی رژیم می گیرند، احتمال بازگشت وزن شان تا ۵۰% افزایش می یابد.
داده هایی که در ادامه به آنها اشاره می کنیم از تجزیه و تحلیل دهها گروه رژیم غذایی شامل هزاران نفر گردآوری شده است. برای مثال:
- بیش از نیمی از وزن کاهش یافته، ظرف دو سال باز می گردد
- بیش از۸۰% وزن از دست رفته تا سال پنجم باز می گردد
- ۲۳% افراد، کمتر از دو سال به بیش از وزن اولیه می رسند
- ۸۳% افراد، دو سال پس از رژیم غذایی شان به بیش از وزن اولیه می رسند
- مطالعه ای که بعد از ۵سال روی رژیم گیرنده ها انجام شد نشان داد که وزن ۵۰% آنها ۵.۵ کیلو از وزن اولیه شان بیشتر بوده است.
چرا رژیم ها با شکست مواجه می شوند؟
برخی رژیم ها به این دلیل شکست می خورند که ذاتا بی اثر هستند و برخی هم به دلیل عوامل فردی با شکست مواجه می شوند:
- به طور میانگین، رژیم غذایی زنان، تنها ۴ هفته به طول می انجامد
- به طور میانگین، رژیم غذایی مردان، تنها ۶ هفته به طول می انجامد
- در رژیم هایی که به افراد گفته می شود غذای خاصی را مصرف نکنند ۱۳۳% میل به خوردن آن غذا افزایش می یابد
برخی از رژیم های غذایی به دلیل درک نادرستی از تغییرات بدن، شکست می خورند؛ مثلا برای هر یک کیلوگرم کاهش وزن:
- روزانه حدود ۲۰ کیلو کالری سوزانده می شود درصورتیکه اشتها حدود ۱۰۰ کیلو کالری افزایش می یابد
- کالری دریافتی در رژیم های غذایی می تواند بین ۲۰ تا ۳۰ درصد نوسان داشته باشدکه باعث می شود مغز، سیگنال های متفاوتی را در مورد اشتها دریافت کند
- مصرف حتی ۱۰۰ کالری بیشتر در روز، پس از اتمام دورۀ رژیم می تواند به اضافه وزن قابل توجهی منجر شود
- درصورت عدم پیگیری برنامه های مربوط به رژیم توسط متخصص تغذیه بعد از ۵ تا ۱۵ ماه، ۵% وزن از دست رفته مجددا بازمی گردد
- ۹۵% افرادیکه به طور کامل، یک مادّۀ غذایی را حذف می کنند (هیچ کربوهیدراتی مصرف نمی کنند یا فقط آب می نوشند) به وزن اولیۀ خود بازمی گردند
این مسئله نشان می دهد که چرا افراد، وزن خود را بعد از رژیم، حفظ نمی کنند چون اشتهای آنها افزایش می یابد درحالیکه نیاز بدنشان به کالری، کاهش می یابد.
شکست های مکرر رژیم غذایی
یکی از معیارهایی که باید برای درک هرچه بهتر مفهوم شکست رژیم غذایی بررسی کرد، تعداد افرادی هستند که چندین بار سعی داشتند رژیم بگیرند. از نظر منطقی می توان گفت اگر اولین یا دومین رژیم غذایی با شکست مواجه شد، لزومی ندارد دوباره آن را امتحان کنند:
- ۲۴% افراد در طول زندگی، یک یا دوبار سعی کردند وزن خود را کاهش دهند
- ۲۸% افراد در طول زندگی، ۳ تا ۱۰ بار سعی کردند وزن خود را کاهش دهند
- ۱۱% افراد در طول زندگی، بیش از ۱۰ بار سعی کردند وزن خود را کاهش دهند
افراد چگونه رژیم می گیرند؟
تحقیق دربارۀ اینکه فردی به تنهایی رژیم گرفته یا اصول و قواعد خاصی را دنبال کرده است می تواند به ما کمک کند تا دربارۀ رژیمی که قصد داریم بگیریم تصمیم گیری بهتری داشته باشیم:
- ۱۰% افراد بدون هیچ تمرین یا برنامه ای رژیم می گیرند
- رایج ترین رژیم های غذایی عبارتند از:
- محدود کردن غذاهای خاص (۸۷.۶%)
- محدود کردن میزان مصرف غذا (۴۴%)
- محاسبۀ کالری دریافتی (۴۳%)؛ از بین این گروه ۲۵% چربی دریافتی را محاسبه می کنند، ۲۰% از یک فرمول مشخص استفاده می کنند و ۲۲% برای راهکارهای کاهش وزن از برنامه های تبادل نظر با سایر افراد استفاده می کنند.
نتیجه گیری
به طور کلی، بخش عمده ای از تحقیقات مربوط به شکست رژیم غذایی، زیر مجموعه ای از داده های بزرگتری در قالب کاهش وزن، چاقی مفرط و تناسب اندام می باشد که در مقاله های بعدی به آنها می پردازیم.
