هر آنچه که باید درباره آزمون MMPI بدانیم

آزمون شخصیت چندوجهی مینه سوتا یا MMPI، یکی از پراستفاده ترین و رایج ترین آزمون های روانشناسی در جهان است.

این آزمون توسط هاوارد هاتاوی، روانشناس بالینی و جی سی مک کینلی، روانپزشک اعصاب، که هر اعضای هیئت علمی دانشگاه مینه سوتا هستند، طراحی شده است. این آزمون به عنوان ابزاری برای متخصصان حوزه سلامت روان برای تشخیص اختلالات مربوط به سلامت روان تهیه شد. آزمون MMPI یک آزمون روانشناسی معتبر با پشتوانه پژوهشی بسیار قوی است که برای سنجش و ارزیابی طیف گسترده ای از ویژگی های شخصیتی فرد استفاده می شود. از این آزمون به عنوان یکی از آزمون های شخصیت نیز یاد می شود که به دلیل دقت، زمان بر بودن و نیاز به تحلیل توسط یک روانشناس متخصص کمتر از آزمون های دیگر شخصیت مورد توجه قرار گرفته و در بین عموم مردم کمتر شناخته شده است.

از سال ۱۹۴۲ که برای اولین بار این آزمون معرفی شد، به منظور کاهش سوگیری های نژادی و جنسیتی، چندین بار ویرایش شده است. آخرین ویرایش این آزمون که با نام MMPI-2 شناخته می شود، در بیش از ۴۰ کشور جهان اعتبارسنجی و بومی سازی شده و در حال استفاده است. این آزمون یکی از آزمون های روانشناختی حفاظت شده است به این معنی که تفسیر این آزمون باید توسط روانشناسی با مدرک دکترا که در این زمینه آموزش لازم دیده باشد، انجام شود. پیش از انجام آزمون نیز مصاحبه ای توسط روانشناس از فرد گرفته می شود. پس از اجرای آزمون توسط شرکت کننده، روانشناس متخصص گزارش و تحلیلی از این آزمون براساس نتایج آزمون و شرح حالی که در مصاحبه از وی گرفته شده است، ارائه می دهد.

در این مقاله، نگاهی دقیق تر به این آزمون خواهیم داشت و موارد استفاده آن و نحوه استفاده از این آزمون برای تشخیص را بررسی خواهیم کرد.

آزمون MMPI-2 چیست؟

این آزمون یک پرسشنامه خوداظهاری است که شامل ۵۶۷ سوال درست/نادرست درباره شماست. پاسخ های شما به متخصصان حوزه سلامت روان این امکان را می دهد که تشخیص دهند آیا شما نشانه های بیمای های روانی یا اختلالات شخصیت را دارید یا خیر.

برخی از سوالات این آزمون به گونه ای طراحی شده اند که احساس شما را درباره آزمون نشان می دهند. بعضی از سوالات دیگر نیز برای تشخیص صداقت شما در پاسخ دادن به سوالات طراحی شده اند. در واقع این سوالات، نشان می دهند که آیا شما برای تحت تاثیر قرار دادن نتایج آزمون، نشانه ها را بیش از حد واقعی گزارش کرده اید یا سعی داشته اید نشانه ها را کمتر از میزان واقعی نشان دهید. معمولا آزمون MMPI بین ۶۰ تا ۹۰ دقیقه زمان نیاز دارد.

چه نسخه های دیگری از این آزمون وجود دارد؟

نسخه کوتاه تری نیز از آزمون MMPI وجود دارد که شامل ۳۳۸ سوال است. این نسخه زمان کمتری (بین ۳۵ تا ۵۰ دقیقه) برای پاسخگویی نیاز دارد.

همچنین محققان نسخه ای مخصوص نوجوانان بین ۱۴ تا ۱۸ سال نیز تهیه کرده اند که  ۴۷۸ سوال دارد و یک ساعت زمان برای تکمیل آن نیاز است. نسخه کوتاه تری نیز برای نوجوانان وجود دارد . این نسخه از آزمون در سال ۲۰۱۶ با نام MMPI-A-RF با ۲۴۱ سوال و مدت زمان ۲۵ تا ۴۵ دقیقه برای پاسخگویی، برای استفاده در دسترس قرار گرفت.

با اینکه نسخه های کوتاه تر زمان کمتری نیاز دارند، بسیاری از متخصصان نسخه های بلندتر و کامل تر را ترجیح می دهند زیرا نتایج دقیق تری به دست می دهند و پشتوانه پژوهشی بیشتری دارند.

آزمون MMPI برای چه چیزی استفاده می شود؟

آزمون MMPI برای کمک به تشخیص اختلالات مربوط به سلامت روان طراحی شده است، اما بسیاری از متخصصان برای تشخیص، تنها به این آزمون اکتفا نمی کنند. برای تشخیص علاوه بر این آزمون، نیاز به شرح حال مراجع و مصاحبه متخصص با وی نیز نیاز است. به عبارت دیگر، از این آزمون برای تدوین پلن یا همان طرح درمان توسط بسیاری از روانشناسان مورد استفاده قرار می گیرد. با استفاده از این آزمون روانشناس می تواند متوجه شود که آیا مراجع نشانه های خود را کمتر از میزان واقعی گزارش می دهد، یا برای جلب توجه و برانگیختن احساس همدل و همدردی اطرافیان، تظاهر به داشتن نشانه هایی می کند که در واقع ندارد. در واقع این آزمون احساسات واقعی را که مراجع تجربه می کند و شدت آن ها را به درمانگر نشان می دهد.

آزمون MMPI حتما باید توسط متخصص آموزش دیده انجام و تحلیل شود. البته از نتایج آزمون با اهداف مختلف استفاده می شود. برای مثال، ارزیابی های MMPI معمولا برای تعیین حضانت فرزند، برنامه های سوء مصرف مواد، موسسات آموزشی و استخدام نیرو استفاده می شوند.

بسیاری از سازمان های معتبر دولتی و خصوصی، به دلیل اعتبار این آزمون و قدرت آن در تشخیص مشکلات روانشناختی فرد و پیش بینی رفتار فرد، برای گزینش و استخدام نیرو در موقعیت ها و سمت های مهم و حساس (مانند مدیران رده بالا، قضات، خلبانان، نیروهای پلیس، کارمندان صنایع هسته ای، …) از آن استفاده می کنند.

مقیاس های بالینی آزمون MMPI کدام ها هستند؟

سوالات این آزمون در ده مقیاس مختلف طبقه بندی شده اند. هر مقیاس به یک الگو یا شرایط روانشناختی اشاره دارد. با این حال بین مقیاس ها همپوشانی نیز وجود دارد. در حالت کلی، نمره بالا در هر مقیاس می تواند نشانه یک اختلال باشد.

در ادامه توضیح کوتاهی در مورد هر مقیاس خواهیم داد.

این مقیاس ۳۲ سوال دارد و به منظور سنجش نگرانی های بی مورد و ناسالم فرد درباره سلامتی خود طراحی شده است.

نمره بالا در این مقیاس می تواند به این معنی باشد که نگرانی های شما درباره سلامتتان، باعث ایجاد تداخل در زندگی روزمره تان شده و مشکلاتی را در روابطتان به وجود آورده است.

برای مثال، فردی که در این مقیاس نمره بالایی گرفته است، ممکن است در دوره هایی که تحت فشار و استرس زیادی است، نشانه های جسمی تجربه کند که دلیل بیرونی ندارند.

مقیاس ۲: افسردگی

این مقیاس با ۵۷ سوال، رضایت شما را از زندگی تان می سنجد. فردی که در این مقیاس نمره بالایی کسب کند، ممکن است دچار افسردگی بالینی باشد یا حتی به طور مکرر افکار خودکشی داشته باشد.

نمره متوسط به بالا در این مقیاس می تواند نشانه این باشد که شما منزوی هستید یا از شرایط خود ناراضی هستید.

مقیاس ۳: هیستری

این مقیاس ۶۰ سوالی، واکنش شما به استرس را ارزیابی می کند. در واقع این مقیاس، نشانه های جسمی و هیجانی شما را در شرایط استرس زا می سنجد.

مطالعات نشان داده اند که افرادی که از دردهای مزمن رنج می برند، در این سه مقیاسی که ناکنون به آنها اشاره شد، به دلیل  نمرات بالاتری کسب می کنند.

مقیاس ۴: انحراف روانی

این مقیاس از آزمون MMPI برای شناسایی آسیب های روانی طراحی شده است. ۵۰ سوال در این مقیاس وجود دارد که رویکردها و رفتارهای ضداجتماعی فرد و میزان سازگاری یا مقاومت در برابرمنابع قدرت را اندازه می گیرند.

اگر فردی در این مقیاس نمره بالایی داشته باشد، ممکن است دچار اختلالات شخصیت باشد.

مقیاس ۵: مردانگی/زنانگی

هدف اصلی این مقیاس ۵۶ سوالی، کسب اطلاعاتی درباره گرایشات جنسی فرد بوده است. البته این بخش مربوط به زمانی است که تمایلات همجنسگرایانه به عنوان یک اختلال شناخته می شدند.

امروزه، از این مقیاس برای ارزیابی میزان همبستگی فرد با هنجارهای جنسیتی رایج استفاده می شود.

مقیاس ۵: پارانویا

در این مقیاس با ۴۰ سوال، نشانه های مرتبط با سایکوسیس یا روان پریشی بررسی می شود. از جمله:

• سوءظن شدید به دیگران
• تفکر سیاه و سفید قوی
• احساس مورد ظلم واقع شدن از طرف جامعه

نمره بالا در این مقیاس می تواند نشانه اختلالات روان پریشی یا اختلال شخصیت پارانوئید یا شکاک باشد.

مقیاس ۷: ضعف روانی

۴۸ سوال در این مقیاس به بررسی و سنجش موارد زیر می پردازند:

اضطراب

• افسردگی
• رفتارهای جبری
• نشانه های اختلال وسواس (OCD)

اصطلاح ضعف روانی یا psychasthenia دیگر به عنوان تشخیص استفاده نمی شود ولی متخصصان از این مقیاس برای شناسایی اجبارهای ناسالم و احساسات منفی و مخل ناشی از آنها استفاده می کنند.

مقیاس ۸: شیزوفرنی

سوالات ۸۷ گانه این مقیاس به این منظور طراحی شده اند که نشان دهند آیا فرد مبتلا یا مستعد ابتلا به اختلال شیزوفرنی یا اسکیزوفرنی هست یا نه.

این مقیاس به این می پردازد که آیا فرد دچار توهم، هذیان یا افکار نابسامان و از هم گسیخته هست یا نه و میزان جداافتادگی و بیگانگی فرد از جامعه را می سنجد.

مقیاس ۹: هیپومانیا

هدف این مقیاس این است که با ۴۶ سوال نشانه های مرتبط با هیپومانیا را اندازه بگیرد. این نشانه ها عبارتند از:

• انرژی زیاد و بی جهت
• تند صحبت کردن
• افکار مسابقه ای (سریع و اغلب تکراری)
• توهم ها
• تکانشگری
• توهم عظمت

اگر فردی در این مقیاس نمره بالایی داشته باشد، نشانه های مرتبط با اختلال دوقطبی دارد.

مقیاس ۱۰: درونگرایی اجتماعی

این مقیاس یکی از آخرین قسمت هایی است که به آزمون MMPI اضافه شده است و با ۶۹ سوال درونگرایی و برونگرایی شما را اندازه می گیرد. نمره شما در این مقیاس میزان تمایل یا دوری کردن شما از تعاملات اجتماعی را نشان می دهد.

علاوه بر این، مقیاس درونگرایی اجتماعی میزان رقابت جویی، انطباق، کمرویی و قابل اعتماد بودن شما را می سنجد.

مزیت آزمون MMPI به آزمون های دیگر شخصیت چیست؟

یکی از مشکلات عمده که ممکن است اعتبار نتایج به دست آمده از آزمون را به خطر بیندازد، عدم صداقت فرد در پاسخ به سوالات است. گاهی پیش می آید که شرکت کننده، به هر دلیلی، تصمیم می گیرد رفتاری که آزمون در پی سنجش آنست را بیش از حد (مبالغه) یا کمتر از مقدار واقعی آن (انکار) گزارش کند. یکی از مزیت های عمده آزمون MMPI مقیاس اعتبارسنجی نتایج یا روایی نتایج است که برای شناسایی رویکرد فرد در پاسخ به سوالات آزمون طراحی شده است. برای مثال معیار دروغ سنج افرادی را که به صورت کاملاً عامدانه جواب صادقانه به سوالات نمی دهند، شناسایی می کند. همچنین معیاری به منظور شناسایی افرادی که به صورت تصادفی و شانسی به سوالات پاسخ می دهند طراحی شده است.

روند آزمون MMPI چگونه است؟

آزمون MMPI-2 در مجمع ۵۶۷ سوال دارد و بین ۶۰ تا ۹۰ دقیقه وقت شما را خواهد گرفت. این آزمون هم به صوت چاپی و هم به صورت آنلاین در دسترس قرار دارد. حق نشر این آزمون متعلق به دانشگاه مینه سوتاست و باید براساس راهنماهای رسمی منتشر شده و توسط متخصص آموزش دیده اجرا و تحلیل شود.

نکاتی برای آمادگی برای آزمون MMPI

آزمون MMPI مثل آزمونهای دانشگاهی نیست که منبع خاصی برای مطالعه و آمادگی داشته باشد و بنابراین موفقیت در آزمون یا رد شدن در آن معنایی ندارد. همچنین همانطور که پیشتر گفتیم، این آزمون به گونه ای طراحی شده است که افرادی که سوالات را صادقانه پاسخ نمی دهند، شناسایی می کند و به همین دلیل امکان تقلب در آن وجود ندارد.

فقط سعی کنید تا حد امکان صادقانه به سوالات پاسخ دهید.

همچنین، برای پاسخ به سوالات زیاد فکر نکنید. اول به این دلیل که زمان برای پاسخ به همه سوالات را از دست می دهید و دوم به این دلیل که ممکن است به دلیل فکر کردن زیاد به سوال، ناخواسته جواب های غیر صادقانه ای بدهید. به یاد داشته باشید معمولا اولین پاسخی که به ذهنتان می رسد، درست ترین جواب است.

توجه داشته باشید که در این آزمون سوالاتی به نام سوالات کنترل وجود دارد. این سوالات به گونه ای طراحی شده اند که عدم صداقت شما در پاسخ به سوالات تشخیص داده شود. بنابراین، هر سوال را به دقت و کامل بخوانید و مطمئن شوید سوال را به کاملا درستی متوجه شده اید. به این ترتیب امکان اشتباه در پاسخ به سوالات را کاهش خواهید داد. حتی به هنگام انجام آزمون، ممکن است متوجه شوید که برخی از سوالات تکراری هستند و فقط جمله بندی آن ها تغییر پیدا کرده است. بنابراین خواندن دقیق سوالات بسیار مهم است تا جواب های متفاوت به سوالات مشابه ندهید.

خلاصه و جمع بندی

آزمون MMPI یک آزمون معتبر برای سنجش سلامت روان توسط متخصصان حوزه سلامت روان است. این آزمون به صورت خوداظهاری است و وضعیت فرد را در مقیاس های ده گانه نشان می دهد. این آزمون همچنین مقیاس هایی برای سنجش اعتبار نتایج آزمون دارد که به تحلیل کننده آزمون این امکان را می دهد که نظر شما درباره این آزمون ومیزان صداقت شما در پاسخ به سوالات را متوجه شود.

بسته به این که کدام نسخه از آزمون را می دهید، بین ۳۵ تا ۹۰ دقیقه زطمان برای پاسخگویی به این آزمون نیاز دارید.

با اینکه این ازمون بسیار معتبر است و به صورت گسترده ای توسط متخصصان استفاده می شود، متخصص ماهر و با تجربه هیچ گاه با تکیه بر نتایج این آزمون تشخیص نهایی نمی گذارد و فقط به عنوان یک ابزار ارزیابی از ان استفاده می کند.