نظریه مثلث عشق استرنبرگ و ۷ نوع عشق
عشق برای رفاه ما در زندگی ضروری است. هرچند بسیاری از افراد در زندگی خود تجربه‌ای از عشق داشته‌اند، اما تعریف عشق امری چالش‌برانگیز است. تعداد محدودی از محققان نظریه قابل قبولی در مورد مفهوم عشق ارائه کرده‌اند.
یکی از این نظریه‌ها، نظریه مثلث عشق استنبرگ است. این نظریه در اواخر دهه ۱۹۸۰ توسط روانشناس رابرت استنبرگ ارائه شد و نشان می‌دهد که افراد می‌توانند در هر لحظه از زمان درجات مختلف صمیمیت، عشق و تعهد را داشته باشند.
تحقیقات زیادی برای تایید نظریه استرنبرگ انجام شد. یکی از این تحقیقات انجام‌شده در سال ۲۰۲۰ که در مجله تحقیقات جنسی منتشر شد، جهانی بودن نظریه مثلثی عشق را تایید کرد.
در این مقاله به بررسی این نظریه و سه مولفه عشق استرنبرگ می‌پردازیم و انواع مختلف عشق و زیرمجموعه‌های آن را توضیح می‌دهیم.
۳ مولفه عشق استنبرگ
در نظریه مثلث عشق، استنبرگ عشق را متشکل از سه مولفه اصلی می‌داند. برخی از این نوع عشق‌ها بر عشق بین دو نفر در یک رابطه عاشقانه یا جنسی متمرکز است اما گاهی در سایر اشکال روابط بین فردی نیز صدق می‌کند.
صمیمیت: که شامل احساس نزدیکی با شخص دیگر، پیوند و دلبستگی است.
شور و اشتیاق زیاد: که شامل احساسات و خواسته‌هایی است که منجر به جاذبه فیزیکی، عاشقانه و برقراری رابطه جنسی می‌شود.
تصمیم/تعهد: شامل احساساتی است که باعث می‌شود فرد در کنار کسی باقی بماند و نسبت به او متعهد بماند و با هم به سمت اهداف مشترک حرکت کنند.
یافتن تعادل بین نیاز فیزیولوژیکی به رابطه جنسی و نیاز به عشق امری ضروری است و در نبود هر یک از سه مولفه عشق به طور کامل نمود پیدا نمی‌کند.
مثلث عشق استرنبرگ چیست؟
مثلث عشقی متفاوت از نظریه مثلثی عشق است. در یک مثلث عشقی، سه نفر ممکن است درگیر رابطه چندعشقی باشند یا دو نفر برای عشق فرد سوم رقابت کنند.
۷ نوع عشق در مثلث عشق استرنبرگ
سه مولفه عشق به روشی سیستمی با هم در تعامل هستند. وجود یک مولفه یا ترکیبی از دو یا چند مولفه عشق، هفت نوع تجربه عشقی ایجاد می‌کند. این نوع عشق ممکن است در طول رابطه متفاوت باشد. برای مثال، یک رابطه می‌تواند به عنوان عشقی پرشور شروع شود و به عشق رمانتیک تبدیل شود و در نهایت به عشقی پایدار برسد.
دوستی
مولفه: دوست داشتن
این نوع عشق زمانی است که مولفه صمیمیت یا دوست داشتن وجود داشته باشد، اما احساس اشتیاق یا تعهد به معنای عاشقانه آن وجود نداشته باشد. عشق از نوع دوستی می‌تواند ریشه بوجود آمدن سایر اشکال عشق باشد.
شیفتگی
مولفه: شور و اشتیاق
شیفتگی با احساس شهوت و اشتیاق جسمی بدون علاقه و تعهد مشخص می‌شود. در این نوع عشق زمان کافی برای ایجاد احساس عمیق صمیمیت، عشق رمانتیک یا عشق کامل وجود ندارد. عشق رمانتیک و صمیمیت ممکن است در نهایت پس از مرحله شیفتگی بوجود آیند. شیفتگی اولیه اغلب بسیار قدرتمند است.
عشق تهی
مولفه: تعهد
عشق تهی با تعهد بدون اشتیاق و صمیمیت همراه است. گاهی اوقات، عشق قوی و شدید به عشقی تهی تبدیل می‌شود. عکس این قضیه نیز ممکن است رخ دهد. برای مثال، در ازدواج سنتی یا از قبل تعیین شده ممکن است در ابتدا هیچ عشقی نباشد و در واقع عشقی تهی بین زوج‌ها شکل گیرد. اما در طول زمان به شکل دیگری از عشق شکوفا شود.
عشق رمانتیک
مولفه: صمیمیت و اشتیاق
عشق رمانتیک از طریق صمیمیت و اشتیاق جسمی افراد را از نظر احساسی پیوند می‌دهد. زوجین این نوع روابط گفتگوها و روابط صمیمی عمیقی دارند که به آنها کمک می‌کند جزئیات بیشتری درباره یکدیگر بدانند و در نتیجه با هم صیمیمی‌تر باشند. آنها از شور و علاقه جنسی قوی برخوردار هستند. این زوجین ممکن است در مرحله‌ای باشند که در تعهد بلندمدت یا برنامه‌های آینده در مورد رابطه‌شان هنوز بلاتکلیف هستند.
عشق رفاقتی
مولفه‌ها: دوست داشتن و صمیمی
عشق رفاقتی نوعی عشق از روی صمیمیت بدون شور و اشتیاق زیاد است. این نوع عشق از مولفه‌های صمیمیت و دوست داشتن و تعهد برخوردار است. چنین عشقی از دوستی قوی‌تر است. زیرا در این نوع عشق تعهد بلندمدتی وجود دارد. اما تمایل جنسی در آن بسیار کم است یا اصلا وجود ندارد.
این نوع عشق اغلب در ازدواج‌هایی دیده می‌شود که اشتیاق در آن از بین رفته، اما زوج‌ها همچنان با هم محبت عمیق یا پیوند قوی دارند. این نوع عشق ممکن است بین دوستان بسیار صمیمی و اعضای خانواده نیز وجود داشته باشد.
عشق ساده‌لوحانه
مولفه‌ها: تعهد و اشتیاق
در این نوع عشق در حالی که تعهد و اشتیاق وجود دارد اما صمیمیت یا علاقه‌ایی بین افراد احساس نمی‌شود. در این نوع عشق، طوفانی از هیجانات زودگذری ایجاد می‌شود. این عشق خیلی شدید و اغلب وسواس‌گونه است. فرد نمی‌تواند فکر خود را از او رها کند، شدیداً آرزو می‌کند به او نزدیک شود، او را لمس کند و با او در هم آمیزد. متاسفانه، چنین ازدواج‌هایی اغلب به نتیجه نمی‌رسند.
عشق کامل
مولفه‌ها: صمیمیت، اشتیاق و تعهد
عشق کامل از هر سه مولفه مثلث عشق استنبرگ برخوردار است. این نوع عشق نمونه یک عشق و رابطه ایده‌آل است. زوج‌هایی که چنین عشقی را تجربه می‌کنند رابطه بسیار خوبی با همدیگر دارند. آنها نمی‌توانند خود را با شخص دیگری تصور کنند. آنها همچنین بدون شریک زندگی خود نمی‌توانند واقعا شاد باشند. آنها موفق می‌شوند و به سطح بالایی از تفاهم می‌رسند و با کمک یکدیگر بر شرایط استرس‌زا در زندگی فائق می‌آیند.
عشق یک فعل است
به گفته استنبرگ حفظ عشق کامل ممکن است سخت‌تر از دستیابی به آن باشد. زیرا در این نوع عشق مولفه‌های عشق باید به مرحله عمل در آیند. بدون ابراز عشق ممکن است بُعد اشتیاق آن از بین برود و عشق کامل به عشق رفاقتی تبدیل شود.
به گفته دکتر استرنبرگ، اهمیت هر یک از مولفه‌های عشق ممکن است در افراد و زن و شوهرهای مختلف، متفاوت باشد. در نظریه مثلث عشق استنبرگ هر سه مولفه برای یک رابطه عاشقانه ایده‌آل لازم است، اما مقدار هر مولفه مورد نیاز از رابطه‌ای به رابطه دیگر و یا حتی با گذشت زمان در یک رابطه متفاوت خواهد بود.
اطلاع از نحوه تعامل مولفه‌ها به برجسته کردن بخش‌هایی از رابطه که نیاز به بهبود دارد، کمک می‌کند. برای مثال، تشخیص این که شور و اشتیاق از رابطه شما دور شده و از بین رفته است می‌تواند به شما کمک کند به دنبال راه‌هایی برای احیای مجدد آن و جرقه‌ایی برای شروع باشید.
