هاتا یوگا چیست؟

یوگا یکی از کاربردی ترین تمریناتی است که برای افزایش تمرکز، آرامش و بهبود سلامت انسان در چند قرن اخیر مورد توجه مردم قرار داشته است. در ادامه این مطلب توضیح می‌دهیم که هاتا یوگا چیست و چه کاربردهایی برای سلامتی انسان دارد. در ادامه این مطلب از کلینیک آرامش مجله دکتر بهشتیان شما را با هاتا یوگا آشنا خواهیم کرد.

هاتا یوگا چیست؟

هاتا یوگا یکی از انواع ورزش یوگاست که شامل مجموعه‌ای از تمرینات فیزیکی می‌شود و بر تنفس، ذهن و جسم انسان تمرکز می‌کند. به این ترتیب هر فرد با انجام آنها می‌تواند با منبع معنوی و الهام بخش انرژی‌های درونی ارتباط بیشتری داشته باشد و از سلامت روانی و جسمی بهتری برخوردار شود.

تاریخچه مختصری از هاتا یوگا

شاید بهتر باشد پیش از آنکه توضیح بیشتری بدهیم که هاتا یوگا چیست، به تاریخچه مختصر آن بپردازیم. در حقیقت هاتا یوگا برای اولین بار در قرن ۱۵ میلادی مورد توجه مردم هندو قرار گرفت. نقشی که هاتا یوگا در آرامش و سلامت انسان بازی می‌کرد، باعث شد که از همان ابتدای قرن پانزدهم، تمرینات آن مانند تمرینات تنفسی، حرکات دست و مدیتیشن برای رشد معنوی شخصی میان هندوها توصیه شود و کم کم افراد سراسر جهان با تکنیک‌های مختلف این نوع از یوگا به آرامش معنوی دست یابند.

هاتا یوگا، روشی برای هدایت انرژی‌ها

اگر تمرینات هاتا یوگا را دقیق بررسی کنیم، متوجه این موضوع خواهیم شد که تکنیک‌های این ورزش، انسان را به بی مرزی هدایت می‌کنند. زیرا انرژی انسان تحت الشعاع تکنیک‌های تنفس، حرکات دست و تمارین پا تغییراتی را متحمل می‌شود. این تنظیم انرژی‌های درونی به کمک آرامشی که در اندام‌های بدن به وجود می‌آید، عملکرد اندام‌هایی مانند مغز، قلب و سیستم تنفس را بهبود می‌بخشد.

گفتنی است که تمام تمرینات مرتبط با حالت بدن که جسم و ذهن را درگیر می‌کنند، بیش از هشتاد و چهار حالت هستند. این تنها یک نوع از تمارین‌هاست. انجام حرکات مرتبط با دست و پا و همچنین تنفس می‌توانند بهبود عملکرد اندام‌های حرکتی را تضمین کنند.

تمرینات مختلف هاتا یوگا

هاتا یوگا در لغت به معنای نیروست و تمرینات آن فیزیکی و به عنوان مکمل ورزش‌های ذهنی یوگا شناخته شده‌اند. این تمرین‌ها عبارتند از:

• آسانا: حالت‌های ایستادن که در انواع یوگا استفاده می‌شوند.
• پرانایاما: تکنیک‌های تنفس است و سیستم تنفسی را درگیر می‌کند.
• مانترا: تکنیکی برای تمرین خواندن و نوشتن است.
• مودرا: شامل تمرینات مرتبط با دست است.
• شاتکریا و شاتکارما: تکنیک‌هایی هستند که بر تصویرسازی ذهنی تأکید دارند و برای پاکسازی روح استفاده می‌شوند.

تمرینات تنفس ، مدیتیشن و حرکات ایستایی (Pose) مهم ترین تمریناتی به شمار می‌روند که در کلاس‌های یوگا انجام می‌شوند. با این وجود باید توجه داشته باشید که تمرینات با شیوه‌های درست و به میزان کافی انجام شوند که اثرات مخربی نداشته باشند.

مزایای هاتا یوگا برای سلامتی

افرادی که یوگا تمرین می‌کنند (یوگی)، در گذر زمان می‌توانند اثرات مثبتی را در سلامتی جسمی و روانی خود مشاهده کنند. این اثرات مثبت یا مزایای هاتا یوگا عبارتند از:

کاهش استرس و اضطراب

انجام تمرینات هاتا یوگا باعث مقاوم سازی یوگی‌ها نسبت به استرس‌های زندگی روزمره و عوامل مضطرب کننده می‌شود. اگرچه ممکن است که این تمرینات برای درمان اختلالات روانی کارآمد نباشند، اما در مدیریت شرایطی که افراد مبتلا به اختلال اضطراب، افسردگی و اختلال اضطراب پس از سانحه با آنها مواجه هستند، بسیار مفید است.

مطالعه ای در سال ۲۰۱۳ انجام شد و نتایج آن نشان داد که حتی یک جلسه ۹۰ دقیقه ای هاتا یوگا به کاهش استرس منجر می‌شود.

بهبود دردهای استخوانی و مفاصل

تمرینات یوگا که با حرکات دست و پا انجام می‌شوند به تقویت عضلات بدن و کاهش کمردرد، پادرد و دردهای استخوانی مرتبط با استرس و افسردگی کمک می‌کنند.

حفظ تعادل

آنچه مطالعات پزشکان در حوزه‌های تخصصی مختلف مانند اعصاب و روان و همچنین مغز و اعصاب نشان داده، حاکی از تأثیر مثبت تمرینات منظم هاتا یوگا بر حفظ تعادل است.

سلامت عاطفی

تمرکز هاتا یوگا بر انرژی درونی و مثبت اندیشی علاوه بر آرامش به مثبت نگری و مدیریت احساسات کمک قابل توجهی می‌کند. پژوهشگری در مطالعه ۱۴ شخص از بعد عاطفی متوجه بهبود سلامت عاطفی ۱۰ نفر از آنها شد و این مهر تأییدی بر نقش هاتا یوگا بر بهبود سلامت عاطفی یوگی‌ها بوده است.

درمان اختلال خواب

اختلال خواب که با بیماری‌های مختلف جسمی و اختلالات روانی در ارتباط است، با انجام تمرینات متعدد یوگا به طرز قابل توجهی رفع می‌شود. این موضوع درباره افراد مسن که با بی‌خوابی مواجه‌ هستند نیز صدق می‌کند.

مدیریت استرس‌

هاتا یوگا تمرینات متنوعی دارد که به تقویت ذهن، مثبت اندیشی و آرامش درون کمک می‌کنند. همین موارد در مدیریت استرس به خصوص در شرایط کاری و چالش‌های اختلالات روانی مانند افسردگی بسیار مؤثر خواهند بود.

کلام آخر

در این مطلب توضیح دادیم که هاتا یوگا چیست و چه تمریناتی را شامل می‌شود. پس از آن با تأثیرات مثبت تمرینات هاتا یوگا بر سلامت بدن آشنا شدیم. با این حال باید توجه داشته باشید که انجام تمرینات باید به درستی و مقدار کافی صورت گیرد.