اهمال کاری و علت های آن
اهمال کاری به تعویق انداختن یا تعلل در کارها تا آخرین لحظه یا تخطی از مهلت انجامشان است. برخی از محققان، تعلل را به این صورت تعریف میکنند: «شکلی از شکست در خودتنظیمیاست که با تاخیر غیر منطقی در انجام وظایف، علیرغم وجود پیامدهای منفی همراه است». در ادامه این مطلب از دپارتمان توسعه فردی و کوچینگ مجله دکتر بهشتیان به اهمال کاری و علل آن آشنا می شویم.
به گفته جوزف فراری، استاد روانشناسی در دانشگاه دیپائول شیکاگو و نویسنده کتاب «هنوز هم اهمالکاری: راهنمای بدون پشیمانی برای انجام آن»، حدود ۲۰ درصد از بزرگسالان دچار اهمالکاری مزمن هستند.
مهم نیست که چقدر منظم و متعهد هستید، شاید متوجه شدهاید که ساعتها در حال انجام کارهای بی اهمیت (تماشای تلویزیون، چرخیدن در شبکههای اجتماعی و خرید آنلاین) هستید، در حالی که باید آن زمان را صرف کار یا پروژههای تحصیلی کنید.
به تعویق انداختن پروژه کاری، اجتناب از انجام تکالیف تحصیلی یا نادیده گرفتن کارهای خانه فرقی ندارد به هر حال اهمال کاری میتواند تأثیر عمدهای بر شغل، نمرات و زندگی شما بگذارد.
در بیشتر موارد، به تعویق انداختن کار نشانه وجود مشکل جدی نیست. این یک گرایش رایج است که اکثر مردم در مقطعی از زمان، تسلیمش میشوند.
علت اهمالکاری
آیا به خاطر دارید که فکر میکردید یک هفته فرصت دارید تا پروژهای را به پایان برسانید و بعد چشم باز میکنید و میبینید که فقط یک روز دیگر وقت دارید؟ آیا پیش آمده که تصمیم گرفتید تا خانه را تمیز نکنید، چون «در حال حاضر تمایلی به انجامش نداشتید؟»
اغلب فرض میکنیم که پروژهها آنقدر هم طول نمیکشد، که این ار میتواند منجر به احساس امنیت کاذب شود، چون فکر میکنیم هنوز زمان زیادی برای انجام این وظایف داریم.
یکی از بزرگترین عواملی که به اهمالکاری کمک میکند، این تصور است که برای انجام یک کار در یک لحظه خاص به الهام یا انگیزه نیاز داریم.
واقعیت این است که اگر منتظر بمانید تا در چارچوب ذهنی مناسبی برای انجام برخی کارها (مخصوصاً کارهای ناخوشایند) قرار بگیرید، احتمالاً متوجه خواهید شد که زمان مناسب هرگز فرا نمیرسد و کار هم هرگز انجام نمیشود.
در ادامه به چند دلیل دیگر برای اهمالکاری اشاره میکنیم.
تحصیل
با اعتقاد محققان، اهمالکاری به طورویژه در بین دانشآموزان برجسته است. فراتحلیل سال ۲۰۰۷ که در بولتن روانشناسی منتشر شد، نشان داد که ۸۰ تا ۹۵ درصد از دانشجویان کالج به طور منظم اهمالکاری میکنند، به خصوص زمانی که نوبت به انجام تکالیف درسی میرسید.
به گفته محققان، برخی از تحریفات شناختی عمده هم منجر به اهمال کاری تحصیلی میشود. دانش آموزان تمایل دارند:
- زمان باقی مانده برای انجام تکالیف را بیش از حد برآورد کنند.
- میزان انگیزه خودشان در آینده را بیش از حد ارزیابی کنند.
- مدت زمان انجام برخی فعالیتها را دست کم بگیرند.
- به اشتباه فرض کنند که برای کار روی یک پروژه به چارچوب ذهنی مناسبی نیاز دارند.
افسردگی
اهمالکاری میتواند نتیجه افسردگی باشد. احساس ناامیدی، درماندگی و کمبود انرژی میتواند شروع (و اتمام) ساده ترین کارها را دشوار کند. همچنین افسردگی میتواند منجر به شک و تردید به خود شود. وقتی نمیتوانید بفهمید که چگونه باید یک پروژه را انجام دهید یا در مورد تواناییهای خودتان احساس ناامنی میکنید، شاید راحتتر آن را به تعویق بیندازید و روی کارهای دیگر کار کنید.
اختلال وسواس فکری عملی (OCD)
اهمالکاری در افراد مبتلا به اختلال وسواس فکری- عملی بسیار رایج است. یک دلیلش این است که OCD اغلب با کمال گرایی ناسازگار و ناسالم مرتبط است که باعث ترس از انجام اشتباهات جدید، شک در مورد درستی انجام کارها و نگرانی بابت انتظارات دیگران از خودتان میشود.
افراد مبتلا به OCD نیز اغلب تمایل به عدم تصمیم گیری دارند، که باعث میشود به جای تصمیم گیری به تعویق بیفتند.
بیش فعالی
بسیاری از بزرگسالان مبتلا به اختلال کمبود توجه/بیشفعالی (ADHD)هم با اهمال کاری دست و پنجه نرم میکنند. وقتی حواستان به محرکهای بیرونی و همچنین افکار درونی پرت میشود، شروع یک کار دشوار میشود، به خصوص اگر آن کار دشوار یا ناخوشایند باشد.
سایر علت های اهمال کاری
علاوه بر دلایلی که باعث به تعویق انداختن کارها میشوند، اغلب بهانهها یا توجیههایی برای توجیه رفتار خودمان میآوریم. به گفته محققان، ۱۵ دلیل کلیدی برای اهمالکاری وجود دارد:
- نمیدانیم که چه کاری باید انجام شود.
- نمیدانیم که چطور باید کاری را انجام دهیم.
- نمیخواهیم کاری را انجام دهیم.
- انجام شدن یا نشدن آن کار، اهمیتی برایمان ندارد.
- زمان انجام کار، اهمیتی ندارد.
- حس انجامش نیست.
- به انتظار کشیدن تا آخرین لحظه، عادت کردهاید.
- باور دارید که تحت فشار بهتر کار میکنید.
- فکر میکنید که میتوانید کار را در لحظه آخر تمام کنید
- ابتکار عملی برای شروع کار ندارید.
- فراموش کردن
- داشتن بیماری یا وضعیت نامناسب
- منتظر لحظه مناسب هستید.
- به زمانی برای فکر کردن در مورد کار نیاز دارید.
- یک کار را به نفع کار دیگری به تأخیر میاندازید.
انواع اهمال کاری
برخی از محققین اهمال کاری را به دو نوع اصلی تقسیم میکنند: اهمالکاران فعال و منفعل.
- اهمالکاران منفعل: کار را به تأخیر میاندازند زیرا در تصمیمگیری و عمل کردن بر اساس آن مشکل دارند.
- اهمالکاران فعال: کار را به طور هدفمند به تأخیر میاندازند زیرا کار تحت فشار به آنها اجازه میدهد تا «به چالش کشیده شده و انگیزه بگیرند».
برخی دیگر، انواع اهمالکاران را بر اساس سبکهای رفتاری مختلف تعریف میکنند، از جمله:
- کمال گرا: به دلیل ترس از ناتوانی در انجام کامل یک کار، وظایف را به تعویق میاندازد.
- رویاپرداز: وظایف را به تعویق میاندازد چون در توجه به جزئیات خوب نیست.
- مخالف: معتقد است که کسی نباید برنامه زمانی خودش را به او دیکته کند.
- نگران: به دلیل ترس از تغییر یا از دست دادن آرامش فعلی، وظایفش را به تعویق میاندازد.
- بحران ساز: وظایف را به تعویق میاندازد زیرا دوست دارند تحت فشار کار کنند.
- پر کار: بیش از حد کار میکند و با پیدا کردن وقت کافی برای شروع و انجام کار، مشکل دارد.
اهمالکاران در برابر غیر اهمالکاران
دکتر فراری در مصاحبه با انجمن روانشناسی آمریکا (APA) اینگونه توضیح داد: افرادی غیر اهمالکار بر روی کاری که باید انجام شود، تمرکز میکنند. آنها هویت شخصی قوی تری دارند و کمتر نگران «عزت اجتماعی» (social esteem) هستند. عزت اجتماعی از نظر روانشناسان یعنی اینکه دیگران چقدر ما را دوست دارند. این مفهوم در مقابل عزت نفس قرار دارد که حسمان در مورد خودمان است.
به گفته پیر استیل روانشناس، افرادی که کارها را به تعویق نمیاندازند، معمولاً دارای ویژگی شخصیتی برتر هستند که تحت عنوان وظیفه شناسی شناخته میشود ویکی از گرایشهای گسترده در نظریه شخصیت پنج بزرگ است. افرادی که وظیفه شناسی بالایی دارند در زمینههای دیگر از جمله نظم و انضباط شخصی، پشتکار و مسئولیت شخصی نیز در سطح برتری قرار دارند.
تاثیرات منفی اهمال کاری
تنها در مواردی که اهمالکاری مزمن میشود و تأثیر جدی بر زندگی روزمره فرد میگذارد، موضوع جدی تری میشود. در چنین مواردی، موضوع فقط داشتن مهارتهای ضعیف در مدیریت زمان نیست، بلکه بخش عمدهای از مشکل به سبک زندگی اهمال کاران بر میگردد.
شاید آنها قبوض خودشان را دیر پرداخت کنند، تا شب قبل از مهلت مقرر تحویل، کار روی پروژههای بزرگ را شروع نکنند، خرید هدیه را تا روز قبل از تولد به تعویق بیاندازند و حتی اظهارنامه مالیات بر درآمد خودشان را با تاخیر ارائه دهند.
متأسفانه، این اهمال کاری میتواند تأثیر جدی بر تعدادی از حوزههای زندگی، از جمله سلامت روانی و رفاه اجتماعی، شغلی و مالی فرد بگذارد:
- سطوح بالاتر استرس و بیماری
- افزایش فشار بر روابط اجتماعی
- رنجش از طرف دوستان، خانواده، همکاران و دانشجویان
- عواقب مربوط به عدم پرداخت قبوض و اظهارنامه مالیات بر درآمد
نکاتی برای اهمالکاران
خوشبختانه، چندین روش مختلف برای مبارزه با اهمال کاری و انجام به موقع کارها وجود دارد.
- فهرستی از کارهایی که باید انجام دهید تهیه کنید: برای کمک به حفظ مسیر کاری، سررسید هر کار را در کنارش یادداشت کنید.
- قدمهای کوچک بردارید: موارد موجود در لیست خودتان را به مراحل کوچک و قابل مدیریت تقسیم کنید تا وظایف شما زیاد به نظر نرسند.
- علائم هشدار دهنده را بشناسید: به هر گونه فکر اهمال کارانهای توجه کنید و تمام تلاش خودتان را برای مقاومت در برابرشان انجام دهید. اگر به اهمال کاری فکر میکنید، خودتان را مجبور کنید تا چند دقیقهای را صرف کارتان کنید.
- حواسپرتی را حذف کنید: از خودتان بپرسید چه چیزی بیش از همه توجه شما را جلب میکند(اینستاگرام، فیسبوک، یا اخبار محلی) و آن منابع حواس پرتی را حذف کنید.
- به خودتان تلنگر بزنید: وقتی یک مورد از لیست کارهایتان را به موقع تمام کردید، به خودتان تبریک بگویید و با انجام کاری که برایتان جالب است به خودتان پاداش دهید.
سوالات متداول
- اهمال کاری چیست؟
اهمال کاری به تعویق انداختن کارها به رغم آگاهی از عواقب منفی آن است. - علت اصلی اهمال کاری چیست؟
ترس از شکست، کمالگرایی یا نداشتن انگیزه کافی از علل اصلی اهمال کاری هستند. - آیا استرس باعث اهمال کاری میشود؟
بله، استرس و اضطراب میتوانند باعث بهتعویق انداختن کارها شوند. - چگونه کمالگرایی به اهمال کاری منجر میشود؟
کمالگرایی باعث میشود افراد از شروع کارها بترسند، زیرا میخواهند همه چیز بینقص باشد. - آیا نداشتن برنامهریزی باعث اهمال کاری میشود؟
بله، عدم برنامهریزی و اولویتبندی باعث سردرگمی و بهتعویق افتادن کارها میشود. - چگونه ترس از شکست به اهمال کاری منجر میشود؟
ترس از شکست باعث میشود افراد از شروع یا تکمیل کارها اجتناب کنند. - آیا اهمال کاری بر عملکرد شغلی تأثیر میگذارد؟
بله، اهمال کاری باعث کاهش بهرهوری و کیفیت کار میشود.