قرص دولوکستین چیست و چه کاربردها و عوارضی دارد؟
دولوکستین برای درمان افسردگی در بزرگسالان و همچنین درمان اختلال اضطراب فراگیر GAD در بزرگسالان و کودکان بالای ۷ سال استفاده می شود.
دولوکستین همچنین برای درمان درد و سوزن سوزن شدن ناشی از نوروپاتی دیابتی (انواع گوناگونی از آسیب های عصبی که در اثر دیابت حاصل می شوند) در بزرگسالان و فیبرومیالژیا (سندرم درد اسکلتی-عضلانی مزمن که ممکن است باعث درد، سفتی و حساسیت عضلات، خستگی و اختلال خواب شود) در بزرگسالان و کودکان ۱۳ سال و بالاتر استفاده می شود. این دارو همچنین برای درمان دردهای مداوم استخوانی یا عضلانی مانند کمردرد یا استئوآرتریت (نوعی بیماری مزمن مفصلی که موجب تخریب غضروف و ساییدگی آن می شود) در بزرگسالان استفاده میشود.
دولوکستین به دسته ای از داروها تحت عنوان مهارکننده های انتخابی بازجذب سروتونین و نوراپی نفرین (SNRIs) تعلق دارد. این ماده با افزایش میزان سروتونین و نوراپی نفرین در مغز(مواد طبیعی در مغز که به حفظ تعادل ذهنی کمک می کند) ایفای نقش می کند.
نحوه مصرف دولوکستین
دولوکستین بصورت کپسول دیر رهش خوراکی(دارو را در روده آزاد می کند تا مانع تجزیه دارو توسط اسیدهای معده شود) عرضه می شود. درصورت تجویز دولوکستین برای درمان افسردگی، معمولاً یک یا دو بار در روز همراه با غذا یا بدون غذا مصرف می شود. درصورت تجویز دولوکستین برای درمان اختلال اضطراب فراگیر، درد نوروپاتی دیابتی، فیبرومیالژیا، یا درد مداوم استخوان یا عضلات، معمولاً یک بار در روز همراه با غذا یا بدون غذا مصرف می شود. برای کارایی بهتر دارو آنرا در ساعت مشخصی از روز مصرف کنید. به دستورالعمل روی برچسب دارو به دقت توجه کنید و هر قسمتی را که متوجه نمی شوید از روانپزشک تان بخواهید تا برایتان توضیح دهد. دولوکستین را دقیقا طبق دستور تجویز شده مصرف کنید، از مصرف بیشتر یا کمتر از آنچه که روانپزشک برایتان تجویز کرده است، پرهیز کنید.
کپسول های دیر رهش را به طور کامل ببلعید، از خرد کردن، جویدن یا پودر کردن آنها پرهیز کنید. از باز کردن کپسول های دیر رهش و ترکیب محتویات آن با مایعات یا پاشیدن آن روی غذا خودداری کنید.
احتمالاً روانپزشک تان درمان را با دوز کم دولوکستین شروع می کند و بعد از یک هفته میزان دوز دارو را افزایش می دهد. دولوکستین افسردگی را کنترل می کند اما آنرا درمان نمی کند. ممکن است چند هفته یا بیشتر طول بکشد تا متوجه فواید کامل دارو شوید. حتی اگر احساس خوبی دارید مصرف دولوکستین را ادامه دهید و بدون مشورت با روانپزشک، مصرف دارو را قطع نکنید. روانپزشک احتمالاً میزان دوز دارو را به تدریج کاهش خواهد داد.
اگر مصرف دارو را به طور ناگهانی متوقف کنید، ممکن است متوجه علائم ترک دارو شوید، این علائم عبارتند از:
- بیقراری
- اضطراب
- خستگی
- گیجی
- سردرد
- سرگیجه
- اختلال خواب یا خواب زیاد
- کابوس شبانه
- حالت تهوع
- استفراغ
- اسهال
- تعریق
- مور مور شدن
- بی حسی
اگر در حین کاهش دوز دولوکستین یا بلافاصله پس از قطع مصرف، هر یک از این علائم را مشاهده کردید، حتما به روانپزشک خود اطلاع دهید.
دیگر کاربردهای دولوکستین
دولوکستین گاهی اوقات برای درمان بی اختیاری ادرار استرسی (نشت ادرار حین انجام فعالیت های بدنی مانند سرفه، عطسه، خندیدن و ورزش) در زنان استفاده می شود. با روانپزشک تان در مورد استفاده از این دارو برای درمان بیماری خود صحبت کنید.
این دارو ممکن است برای مصارف دیگر نیز تجویز شود. برای کسب اطلاعات بیشتر در این مورد با روانپزشک خود صحبت کنید.
قبل از مصرف دولوکستین چه اقدامات خاصی را باید رعایت کنم؟
- اگر به دولوکستین یا سایر ترکیبات موجود در قرص دولوکستین یا کپسول های دیر رهش حساسیت دارید، به روانپزشک خود اطلاع دهید. از روانپزشک خود درمورد ترکیبات تشکیل دهنده دارو سوال کنید.
اگر از تیوریدازین یا مهارکننده های مونوآمین اکسیداز (MAO) مانند ایزوکاربوکسازید (مارپلان)، لینزولید (زیووکس)، متیلن بلو، فنلزین (ناردیل)، سلژیلین (الدپریل، امسام، زلاپار) ، و ترانیل سیپرومین (پارنات) استفاده می کنید، یا اگر مصرف یکی از این داروها را در ۱۴ روز گذشته متوقف کرده اید حتما به روانپزشک خود اطلاع دهید. احتمالاً روانپزشک تان مصرف دولوکستین را تجویز نخواهد کرد. اگر به تازگی مصرف دولوکستین را قطع کرده باشید، روانپزشک به شما توصیه می کند که قبل از شروع مصرف یک مهارکننده MAO تا ۷ روز صبر کنید.
- درصورت مصرف داروهای تجویزی و غیرتجویزی، مکمل ها و داروهای گیاهی، و هرکدام از موارد زیر حتما به روانپزشک خود اطلاع دهید:
- آمفتامین هایی مانند آمفتامین(آدرال) ، دکستروآمفتامین و متامفتامین
- داروهای ضد انعقادی(رقیق کننده خون) مانند وارفارین (کومادین، جانتوون)
- داروهای ضد افسردگی مانند آمی تریپتیلین، آموکساپین ، کلومیپرامین، دزیپرامین، دوکسپین، ایمی پرامین، نورتریپتیلین ، پروتریپتیلین و تریمیپرامین
- آسپرین و سایر داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی مانند ایبوپروفن و ناپروکسن
- بوسپیرون
- سایمتیدین (تاگامت)
- سیپروفلوکساسین (سیپرو)
- دیورتیک ها (قرص های آب)
- فنتانیل
- داروهایی برای ضربان قلب نامنظم مانند آمیودارون (کوردارون)، فلکائینید (تامبوکور)، موریسیزین (اتموزین)، پروپافنون (ریتمول) و کینیدین(در نودکستا)
- داروهای اضطراب، فشار خون بالا، بیماری روانی، درد و حالت تهوع؛ داروهای سردرد میگرنی مانند آلموتریپتان، التریپتان، فرواتریپتان، ناراتریپتان، ریزاتریپتان، سوماتریپتان، و زولمیتریپتان
- لیتیوم
- مهارکننده های پمپ پروتون مانند لانزوپرازول ، امپرازول ، پانتوپرازول و رابپرازول
- برخی از مهارکننده های انتخابی بازجذب سروتونین مانند فلوکستین، فلووکسامین و پاروکستین
- قرص های خواب آور
- تئوفیلین
- ترامادول (اولترام)
- آرام بخش ها
روانپزشک ممکن است نیاز به تغییر دوز داروهایتان داشته باشد یا شما را به دقت از نظر عوارض جانبی تحت نظر داشته باشد. بسیاری از داروهای دیگر نیز ممکن است با دولوکستین تداخل داشته باشند، بنابراین اطمینان حاصل کنید که روانپزشک خود را در جریان مصرف تمام داروهایتان، حتی داروهایی که در این لیست وجود ندارند، قرار داده اید.
- درصورت مصرف مکمل ها و داروهای گیاهی، به ویژه مخمر سنت جان و تریپتوفان حتما به روانپزشک خود اطلاع دهید.
- اگر سابقه مصرف داروهای غیرقانونی یا استفاده بیش از حد از داروهای تجویزی و استعمال بیش از حد الکل داشته اید، به روانپزشک خود اطلاع دهید. همچنین اگر سطح سدیم خون تان پایین است و اخیراً دچار حمله قلبی شده اید و سابقه فشار خون بالا، تشنج، بیماری عروق کرونر، گلوکوم (افزایش فشار در چشم که ممکن است باعث از دست دادن بینایی شود) یا دیابت، مشکل قلب، کلیه، کبد یا معده دارید حتما با روانپزشک خود درمورد جدی بودن وضعیت تان صحبت کنید تا تشخیص دهد که آیا مصرف دولوکستین برای شما مناسب است یا نه.
- اگر باردار هستید، به خصوص اگر در چند ماه آخر بارداری هستید، یا قصد بارداری دارید یا در دوره شیردهی هستید، به روانپزشک خود اطلاع دهید. اگر در حین مصرف دولوکستین باردار شدید، با روانپزشک خود تماس بگیرید. اگر دولوکستین در ماه های آخر بارداری مصرف شود، ممکن است باعث ایجاد مشکلاتی در نوزادان پس از زایمان شود.
- اگر قصد جراحی خصوصا جراحی دندان دارید، به دندانپزشک بگویید که دولوکستین مصرف می کنید.
- توجه داشته باشید که این دارو ممکن است باعث خواب آلودگی شما شود و بر قضاوت، تفکر و تحرک تان نیز تأثیر بگذارد. تا زمانی که متوجه تاثیر دارو نشده اید، از رانندگی کردن یا کار با ماشین آلات اجتناب کنید.
- توجه داشته باشید که مصرف الکل می تواند به خواب آلودگی ناشی از عوارض این دارو بیافزاید. درمورد مصرف ایمن نوشیدنی های الکلی حین مصرف دولوکستین از روانپزشک خود سوال کنید.
- توجه داشته باشید که حین شروع مصرف دولوکستین یا افزایش دوز دارو هنگام بلند شدن خیلی سریع از حالت درازکش ممکن است باعث سرگیجه، سبکی سر و غش کردن شود. برای جلوگیری از این اتفاق، به آرامی از رختخواب بلند شوید و چند دقیقه قبل از ایستادن پاهای خود را روی زمین بگذارید.
- توجه داشته باشید که دولوکستین ممکن است باعث افزایش فشار خون شود. قبل از شروع درمان و به طور منظم در طول مصرف دارو فشار خون خود را چک کنید.
- توجه داشته باشید که دولوکستین ممکن است موجب بروز گلوکوم زاویه بسته یا آب سیاه (در گلوکوم زاویه بسته، مایعی که در قسمت جلوی چشم قرار دارد بدلیل مسدود شدن زاویه راهی به زاویه نداشته و نمی تواند از چشم خارج شود) شود. قبل از شروع مصرف این دارو به یک چشم پزشک برای معاینه چشم هایتان مراجعه کنید. اگر حالت تهوع، چشم درد، تغییرات در بینایی مانند دیدن حلقه های رنگی در اطراف چراغ ها، و تورم یا قرمزی در داخل یا اطراف چشم دارید، فوراً با روانپزشک خود تماس بگیرید یا تحت درمان اورژانسی قرار بگیرید.
رژیم غذایی خاص دولوکستین
رژیم غذایی عادی خود را ادامه دهید مگر اینکه دستور روانپزشک چیز دیگری باشد.
اگر یک نوبت مصرف دارو را فراموش کردم چکار کنم؟
اگر مصرف یک نوبت دارو را فراموش کردید، به محض یادآوری آن را مصرف کنید، مگر اینکه تقریباً زمان مصرف نوبت بعدی فرا رسیده باشد. در این صورت، مصرف دوز فراموش شده را نادیده بگیرید و نوبت بعدی را در زمان معمول خود مصرف کنید. برای جبران نوبت فراموش شده هرگز ۲ دوز را باهم مصرف نکنید.
عوارض جانبی دارو دولوکستین
دولوکستین ممکن است موجب بروز عوارض جانبی شود، در صورت مشاهده هر یک از این علائم به روانپزشک خود اطلاع دهید:
- حالت تهوع
- استفراغ
- یبوست
- اسهال
- تغییر وزن
- سوزش سردل
- دل درد
- کاهش اشتها
- خشکی دهان
- تکرر ادرار
- تعریق یا تعریق شبانه
- سرگیجه
- سردرد
- تغییر وزن
- خستگی
- خواب آلودگی
- درد یا گرفتگی عضلات
- مشکلات جنسی در مردان: کاهش میل جنسی، ناتوانی در حفظ نعوظ، تاخیر انزال یا عدم انزال
- مشکلات جنسی در زنان: کاهش میل جنسی، یا تاخیر در ارگاسم یا ناتوانی در رسیدن به ارگاسم
- لرزش غیرقابل کنترل بخشی از بدن
برخی از عوارض جانبی می تواند جدی باشد. درصورت مشاهده هر یک از عوارض جانبی زیر یا موارد ذکر شده در بخش هشدارهای مهم یا اقدامات خاص فوراً با روانپزشک خود تماس بگیرید یا درمان فوری پزشکی دریافت کنید:
- کبودی یا خونریزی غیر معمول
- درد در سمت راست بالای معده
- تورم شکم
- خارش
- زرد شدن پوست یا چشم
- ادرار تیره رنگ
- کاهش اشتها
- خستگی یا ضعف شدید
- گیجی
- راه رفتن ناپایدار که ممکن است باعث زمین خوردن شود
- علائم شبه آنفولانزا
- بی قراری، تب، تعریق، گیجی، ضربان قلب سریع یا نامنظم، و سفتی یا تکان شدید ماهیچه ها، از دست دادن هماهنگی، تهوع، استفراغ، یا اسهال
- تشنج
- توهمات (دیدن چیزهایی یا شنیدن صداهایی که وجود ندارند)
- تب
- تاول یا پوسته شدن پوست
- کهیر
- بثورات پوستی
- مشکل در تنفس یا بلعیدن
- تورم صورت، گلو، زبان، لبها، چشمها، دستها، پاها، مچ پا، یا ساق پا
- گرفتگی صدا
- مشکل در ادرار کردن
دلوکستین ممکن است باعث کاهش رشد و وزن گیری در کودکان شود. اگر کودک تان دلوکستین مصرف می کند، پزشک متخصص رشد کودک را به دقت زیر نظر خواهد گرفت. در مورد خطرات تجویز دلوکستین برای کودک تان با پزشک متخصص کودکان صحبت کنید.
دلوکستین ممکن است عوارض جانبی دیگری نیز ایجاد کند. اگر در حین مصرف این دارو با مشکل غیرعادی مواجه شدید با روانپزشک خود تماس بگیرید.
نحوه نگهداری و دفع دارو
دارو را در ظرف در بسته و دور از دسترس کودکان نگهداری کنید. آن را در دمای اتاق و دور از گرما و رطوبت اضافی (نه در حمام) نگهداری کنید.
تمام داروها را از دید و دسترس کودکان دور نگه دارید، زیرا بسیاری از محفظه ها (مانند قرص های یادآور هفتگی و قطره های چشمی، کرم ها، پانسمان ها و افشانه ها) در برابر کودکان مقاوم نیستند و کودکان خردسال می توانند آنها را به راحتی باز کنند. برای محافظت از کودکان خردسال در برابر مسمومیت، همیشه درپوشهای ایمنی را محکم ببندید و فوراً دارو را در مکانی امن و دور از دسترس کودکان قرار دهید.
داروهای غیر ضروری باید به روش های خاصی دور ریخته شوند تا اطمینان حاصل شود که حیوانات خانگی، کودکان و سایر افراد نمی توانند به آنها دسترسی داشته باشند. با این حال، نباید این دارو را داخل توالت بریزید.
مصرف بیش از حد دارو
درصورت مشاهده هریک از علائم زیر فورا به روانپزشک تان اطلاع دهید یا به اورژانس مراجعه کنید:
- پریشانی
- توهم (دیدن چیزهایی یا شنیدن صداهایی که وجود خارجی ندارند)
- ضربان قلب تند
- تب
- از دست دادن تعادل
- حالت تهوع
- استفراغ
- اسهال
- خواب آلودگی
- تشنج
- سرگیجه
- سبکی سر
- غش کردن
- عدم پاسخگویی
سوالات متداول
- دولوکستین چیست؟
داروی ضدافسردگی برای درمان افسردگی و اضطراب. - آیا برای دردهای جسمی استفاده میشود؟
بله، برای دردهای عصبی و فیبرومیالژیا تجویز میشود. - چگونه عمل میکند؟
با مهار بازجذب سروتونین و نوراپینفرین. - عوارض رایج چیست؟
تهوع، خشکی دهان و خستگی. - آیا اعتیادآور است؟
خیر، اما ترک ناگهانی ممکن است علائم ناخوشایندی ایجاد کند. - آیا مصرف آن در بارداری ایمن است؟
باید با پزشک مشورت شود. - آیا نیاز به مصرف طولانیمدت دارد؟
بسته به شرایط بیمار، درمان ممکن است چندین ماه طول بکشد
