قرص آلپرازولام چیست و چه کاربردها و عوارضی دارد؟

آلپرازولام برای درمان اضطراب و اختلالات پانیک استفاده می شود. این دارو به دسته ای از داروها به نام بنزودیازپین ها تعلق دارد که بر روی مغز و اعصاب (سیستم عصبی مرکزی) تاثیر می گذارند و اثر آرام بخشی دارند. آن با افزایش تاثیرات یک ماده شیمیایی طبیعی خاص در بدن (GABA) عمل می کند. در ادامه این مطلب از دپارتمان سلامت روان مجله سلامت دکتر بهشتیان با این دارو بیشتر آشنا خواهید شد.

نحوه مصرف خوراکی آلپرازولام

پیش از شروع مصرف آلپرازولام و استفاده مجدد، به دستورالعمل دارویی ارائه شده توسط  روانپزشک خود توجه کنید. اگر درمورد نحوه مصرف دارو سوالی برایتان پیش آمد حتما با روانپزشک تان درمیان بگذارید.

دارو را طبق دستور روانپزشک به صورت خوراکی مصرف کنید. میزان دوز مصرفی دارو بر اساس وضعیت پزشکی، سن، و پاسخ به درمان است. ممکن است دوز تجویز شده به تدریج افزایش یابد تا زمانی که دارو تاثیر خود را بگذارد. دستورالعمل های روانپزشک خود را به دقت دنبال کنید تا ریسک عوارض جانبی کاهش یابد.

اگرچه این دارو برای بسیاری از افراد موثر است، اما گاهی اوقات ممکن است اعتیادآور باشد. در صورت داشتن اختلال مصرف مواد (مانند مصرف بیش از حد یا اعتیاد به مواد مخدر/الکل)، ریسک ابتلا به اعتیاد ممکن است بیشتر باشد. این دارو را دقیقاً همانطور که برای کاهش ریسک اعتیاد تجویز شده است مصرف کنید. از روانپزشک خود برای کسب اطلاعات بیشتر کمک بگیرید.

زمانی که دارو برای دوره طولانی استفاده شود، ممکن است اثربخشی خود را از دست بدهد. اگر دارو کارایی خود را از دست داد با پزشک خود صحبت کنید.

اگر این وضعیت ادامه یافت یا بدتر شد حتما به پزشک خود اطلاع دهید.

عوارض جانبی آلپرازولام

از جمله عوارض این دارو می توان به خواب آلودگی، سرگیجه، افزایش بزاق دهان، یا تغییر میل جنسی اشاره کرد. اگر هرکدام از این عوارض طول کشید یا بدتر شد، فوراً به روانپزشک خود اطلاع دهید.

برای کاهش سرگیجه و سردرد خفیف، هنگام برخاستن از حالت نشسته یا خوابیده به آرامی از جای خود بلند شوید.

به خاطر داشته باشید که این دارو به این دلیل برایتان تجویز شده است که روانپزشک تشخیص داده است که مزایای آن برای شما بیشتر از ریسک عوارض جانبی است. بسیاری از افرادی که از این دارو استفاده می کنند عوارض جانبی جدی را تجربه نمی کنند.

در صورت بروز هر یک از این عوارض جانبی نادر اما جدی فوراً به روانپزشک خود اطلاع دهید: تغییرات روحی/خلقی (مانند توهم، افکار خودکشی)، مشکل تکلم، از دست دادن تعادل، مشکل در راه رفتن، مشکلات حافظه.

در صورت بروز این عوارض جانبی نادر اما بسیار جدی فوراً از روانپزشک خود کمک بگیرید: زردی چشم یا پوست، تشنج.

واکنش آلرژیک بسیار جدی به این دارو نادر است. با این حال، در صورت مشاهده هرکدام از علائم واکنش آلرژیک جدی، از جمله: بثورات پوستی، خارش/تورم (مخصوصاً در صورت/زبان/گلو)، سرگیجه شدید، مشکلات تنفسی، فوراً به روانپزشک مراجعه کنید.

موارد ذکر شده فهرست کاملی از عوارض جانبی احتمالی نیست. اگر متوجه اثرات دیگری شدید که در بالا ذکر نشده است، با روانپزشک خود تماس بگیرید.

موارد احتیاط

قبل از مصرف آلپرازولام، اگر به این دارو، یا سایر بنزودیازپین ها (مانند دیازپام، لورازپام)حساسیت دارید؛ یا آلرژی دیگری دارید حتما روانپزشک خود را در جریان بگذارید. این دارو ممکن است حاوی مواد غیر فعالی باشد که می تواند باعث واکنش های آلرژیک یا مشکلات دیگر شود. برای کسب اطلاعات بیشتر با روانپزشک خود صحبت کنید.

پیش از استفاده از دارو، سابقه پزشکی خود را به روانپزشک تان اطلاع دهید، به ویژه در مورد: مشکلات شدید ریوی/تنفسی (مانند COPD ، وقفه تنفسی در خواب(، بیماری کبد، بیماری کلیوی، سابقه شخصی یا خانوادگی اختلال مصرف مواد (مانند مصرف بیش از حد یا اعتیاد به مواد مخدر/الکل)، گلوکوم(آب سیاه).

این دارو ممکن است باعث سرگیجه یا خواب آلودگی تان شود. الکل یا ماری جوانا(حشیش) می تواند باعث سرگیجه یا خواب آلودگی شود. رانندگی نکنید، از ماشین آلات استفاده نکنید یا هر کاری که نیاز به هوشیاری دارد را انجام ندهید تا زمانی که بتوانید آن را با خیال راحت انجام دهید. از مصرف نوشیدنی های الکلی پرهیز کنید. اگر از ماری جوانا (حشیش) استفاده می کنید، حتما با روانپزشک خود درمیان بگذارید.

پیش از انجام عمل جراحی، در مورد تمام داروهایی که مصرف می کنید (از جمله داروهای تجویزی، داروهای بدون نسخه و محصولات گیاهی) به روانپزشک خود اطلاع دهید.

سایر موارد دیگر

افراد مسن ممکن است نسبت به عوارض جانبی این دارو، به ویژه از دست دادن تعادل و خواب آلودگی، حساسیت بیشتری داشته باشند. این عوارض جانبی می تواند ریسک افتادن فرد را نیز افزایش دهد.

اگر باردار هستید یا قصد بارداری دارید به روانپزشک خود اطلاع دهید. هنگام استفاده از آلپرازولام نباید باردار شوید. آلپرازولام ممکن است به نوزاد متولد نشده نیز آسیب برساند. نوزادان مادرانی که در اواخر بارداری از این دارو استفاده کرده اند ممکن است علائمی مانند تنفس کُند یا ضعیف، گریه بی وقفه، لرزش یا مشکل در تغذیه داشته باشند. اگر باردار شدید، فوراً در مورد مضرات و مزایای این دارو با روانپزشک خود صحبت کنید.

این دارو وارد شیر مادر می شود و ممکن است اثرات نامطلوبی بر روی شیرخوار داشته باشد. شیردهی در حین مصرف دارو توصیه نمی شود. پیش از شیردهی با روانپزشک خود مشورت کنید.

تداخلات دارویی آلپرازولام

تداخلات دارویی ممکن است نحوه عملکرد داروهای شما را تغییر دهد یا ریسک عوارض جانبی جدی را نیز افزایش دهد. این مقاله شامل تمام تداخلات دارویی احتمالی برای این دارو نیست. فهرستی از تمام فرآورده هایی که مصرف می کنید (از جمله داروهای نسخه ای/غیر نسخه ای و محصولات گیاهی) را تهیه کنید و آن را با روانپزشک تان درمیان بگذارید. هیچ دارویی را بدون تأیید پزشک شروع نکنید، متوقف نکنید یا دوز آن را تغییر ندهید.

برخی از موادی که ممکن است با این دارو تداخل داشته باشند عبارتند از: کاوا، سدیم اکسی ‌بات.

سایر داروها

سایر داروها می توانند بر حذف آلپرازولام از بدن تان که ممکن است با نحوه عملکرد آلپرازولام تداخل داشته باشند، تاثیر بگذارد. به عنوان مثال می توان به آداگراسیب، ضد قارچ های آزول (مانند ایتراکونازول، کتوکونازول)، سایمتیدین، داروهای ضد افسردگی خاص (مانند فلوکستین، فلووکسامین، نفازودون)، مهارکننده های پروتئاز (مانند ایندیناویر)، آنتی بیوتیک های ماکرولید (مانند اریترومایسین)،ریفامایسین(مانند ریفابوتین)، علف چای(مخمر سنت جان)، داروهای مورد استفاده برای درمان تشنج (مانند فنی توئین)،اشاره کرد.

ریسک عوارض جانبی جدی (مانند تنفس کُند/ضعیف، خواب‌آلودگی/سرگیجه شدید) ممکن است در صورت مصرف این دارو با سایر موادی که ممکن است باعث خواب‌آلودگی یا مشکلات تنفسی شوند، افزایش یابد. اگر داروهای دیگری مانند داروهای اپیوييدی(افیونی) یا مسکن های سرفه (مانند کدئین، هیدروکودون)، الکل، ماری جوانا (حشیش)، سایر داروهای خواب یا اضطراب (مانند دیازپام، لورازپام، زولپیدم)، شل کننده های عضلانی(مانند کاریزوپرودول، سیکلوبنزاپرین)، یا آنتی هیستامین ها (مانند ستیریزین، دیفن هیدرامین) را مصرف می کنید حتما با پزشک خود درمیان بگذارید.

برچسب های روی داروهای خود (مانند داروهای آلرژی یا سرفه و سرماخوردگی) را حتما بررسی کنید زیرا ممکن است حاوی موادی باشند که موجب خواب آلودگی می شوند. نحوه استفاده مطمئن داروها را از روانپزشک خود بپرسید.

استعمال سیگار باعث کاهش سطح خون این دارو می شود. اگر سیگار می کشید یا اخیراً سیگار را ترک کرده اید به روانپزشک خود اطلاع دهید.

مصرف بیش از حد آلپرازولام

اگر فردی دارو را بیش از حد مصرف کرده است و علائم جدی مانند غش کردن یا مشکل تنفسی دارد حتما با اورژانس تماس بگیرید. علائم مصرف بیش از حد ممکن است شامل: خواب آلودگی شدید، کُندی/کاهش رفلکس ها، کُند شدن تنفس، از دست دادن هوشیاری باشد.

دوز فراموش شده

اگر یک نوبت مصرف دارو را فراموش کردید، به محض یادآوری آن را مصرف کنید. اگر نزدیک به زمان مصرف نوبت بعدی است، نوبت فراموش شده را نادیده بگیرید. دوز بعدی خود را در زمان منظم مصرف کنید. برای جبران دوز فراموش شده، مقدار دوز مصرفی را دوبرابر نکنید.