لایف کوچینگ چیست و چه کسی لایف کوچ است؟

لایف کوچ (یا همان مربی زندگی) فردی است که به شما کمک می تا در زندگی خود پیشرفت کرده و به رضایت بیشتری از زندگی دست پیدا کند. لایف کوچینگ به شما کمک می کند که اهدافتان را مشخص کنید، موانعی که مانع از پیشرفت تان می شوند را شناسایی کنید و راهبردها و راهکارهایی برای برطرف کردن این موانع پیدا کنید.

برای پیدا کردن راهکارهای مناسب برای مقابله با موانع، کوچ (مربی) به شما کمک می کند تا از مهارت ها و استعداهای منحصر به فرد خودتان استفاده کنید.

تفاوت بین لایف کوچ و درمانگر (تراپیست)

به طور خلاصه می توانیم اهداف لایف کوچ را به سه دسته تقسیم کنیم.

۱- شناسایی اهداف واقعی شما (ممکن است شما برخی از اهداف را داشته باشید اما این هدف واقعی شما نباشد به عبارت ساده تر هدف شما با خواسته های ضمیرناخودآگاه شما تعارض داشته باشد)

۲- شناسایی موانعی که مانع دستیابی شما به هدف هایتان می شود.

۳- کمک به شما برای دستیابی به اهداف مورد نظرتان

به عنوان یک مثال ساده مثلا فرض کنیم شما می خواهید لاغرتر شوید اما در طول سالها هر چه رژیم گرفتید و تلاش کردید به در بسته خوردید و وزن شما کم نشده است. در لایف کوچ به شما کمک می کنیم که:

اولا چرا در طول این سالها نتوانستید به هدف خود برسید

ثانیا چه دلایل هشیار و ناهشیاری مانع لاغر شدن شما می شود

ثالثا چطور می توانید به هدف خودتان که رسیدن به وزن دلخواه هست دست پیدا کنید.

شاید به زبان ساده باید گفت برای اینکه ما بتوانیم به هدف های خودمان در هر زمینه ای دست پیدا کنیم باید ضمیر هشیار و ناهشیار هر دو همسو و در راستای دستیابی ما به هدف مان باشد. پس بدیهی است که کسی که از ساختار ناهشیار فرد دانش کافی نداشته باشد نمی توان لایف کوچ باشد.

تجربه ای که در طول سالها برگزاری جلسات روان درمانی و کوچینگ کسب کرده ام این بود که بسیاری از مراجعان به دلیل اینکه برخی از مشکلات روانشناختی (مثل اضطراب، افسردگی، ترس، عزت نفس پایین و …) را تجربه می کنند نمی توانند تغییر اساسی در زندگی خود ایجاد کنند و این افراد از جلسات کوچینگ بهره چندانی نمی برند (درست مثل راننده ای که هر چه به پدال گاز فشار می دهد ماشینش حرکت نمی کند به دلیل اینکه ترمز دستی ماشین (همان مشکلات روانشناختی مانع از حرکت او می شود) به همین دلیل در سال های اخیر رویکرد جدیدی به نام کوچ روان درمانی را ایجاد کردم که در آن بر هر جنبه تمرکز شود ( از یک سو تمرکز بر رشد و پیشرفت مراجع و از سوی دیگر حل مشکلات درونی که مانع از رشد و پیشرفت او می شود).

بسیاری تصور می کنند که با گذراندن یک یا چند دوره و یا مطالعه چند جلد کتاب می توانند کوچ فردی شوند در صورتی که تا کوچ هزاران ساعت تجربه کوچ و مشاهده جلسات کوچ تحت نظارت را نداشته باشد توانایی انجام کوچینگ را ندارد.

لایف کوچ برای چه کسانی مناسب است؟

بسیاری از افراد به دنبال فردی هستند که آنها را برای ایجاد تغییرات اساسی در زندگیشان (مانند شروع یک شغل جدید) راهنمایی و هدایت کند و به همین دلیل به دنبال لایف کوچینگ هستند. بعضی ها هم فقط به دنبال کسی هستند که به آنها کمک کند تا زندگی شادتر و معنادارتری داشته باشند.

اگر نشانه های زیر را در زندگی تجربه می کنید، ممکن است لایف کوچینگ برای شما مناسب باشد:

• اغلب بی قرار هستید؛
• استرس یا اضطراب زیادی تحمل می کنید؛
• نمی توانید عادت های بدتان را کنار بگذارید؛
• از زندگی اجتماعی تان راضی نیستید؛
• مدام در محیط کارتان احساس نارضایتی دارید؛
• احساس می کنید جلوی خلاقیتتان گرفته شده است،
• مشکلاتی دارید که نمی توانید نآنهآنها را حل کنید،
• مشکلات روانشناختی مثل وسواس، اضطراب و … مانع از رشد و پیشرفت شما در زندگی می شود.
• در تربیت فرزند خود دچار سردرگمی هستید.
• هدفی برای خود دارید اما نمی توانید به آن دست پیدا کنید (مثلا می خواهید لاغر شوید اما به آن دست پیدا نمی کنید، می خواهید ادامه تحصیل دهید اما هر بار موانعی سر راه شما سبز می شود، در روابط عاطفی خود دچار مشکلات پی در پی می شوید و …)

انواع لایف کوچ

برخی از کوچ های زندگی رویکرد کلی تر و همه جانبه تری دارند ولی بعضی از آنها هم در حوزه های مشخصی تخصص دارند و در همان حوزه ها به افراد کمک می کنند. انواع لایف کوچینگ را می توان به شکل زیر دسته بندی کرد:

• کوچینگ درمانی (که برای اولین بار توسط دکتر بهشتیان معرفی شد)
• بیزینس کوچینگ و کوچینگ مدیریت و رهبری
• کوچینگ حرفه ای و شغلی
• کوچینگ روابط عاطفی
• کوچینگ رژیم و تناسب اندام
• کوچینگ جدایی و طلاق
• کوچینگ فرزند پروری
• کوچینگ مالی
• کوچینگ سلامتی و تندرستی
• کوچینگ مهارت های زندگی
• کوچینگ سلامت روان
• کوچینگ معنویت
• کوچینگ ورزشی

چه کسی می تواند لایف کوچ باشد؟

با توجه به توضیحات داده شده لایف کوچ باید دانش روانشناسی جامعی داشته باشد. بدیهی است کسی از جنبه های هشیار و ناهشیار رفتارها، انگیزه ها و احساسات اطلاع کاملی نداشته باشد نمی تواند شما را به سمت اهداف تان هدایت کند.

لایف کوچینگ چه کمکی می تواند به شما بکند؟

یکی از مهم ترین مزایای لایف کوچینگ این است که به شما کمک می کند تا چشم انداز و دیدگاه جدید و متفاوتی نسبت به مشکلاتی که با آنها روبرو هستید، پیدا کنید. علاوه بر دیدگاه و بینش جدید، لایف کوچ به شما کمک می کند تا الگوهای منفی که مانع موفقیت تان می شوند را از میان بردارید.

بسیاری از افراد لایف کوچینگ را راهی برای پر کردن شکاف بین شرایط کنونی و زندگی مطلوب و ایده آلشان می دانند. در ادامه بعضی از نتایج مثبت کار کردن با لایف کوچ را توضیح می دهیم:

• برقراری تعادل بین کار و زندگی شخصی
• حذف ترس ها و اضطراب های طولانی مدت
• تقویت خلاقیت
• امنیت مالی بیشتر
• بهبود مهارت های ارتباطی
• رضایت شغلی بیشتر
• روابط بهتر و قوی تر با دوستان و خانواده
• رضایت بیشتر از خود
• رسیدن به اهداف و برنامه ها
• شناسایی دقیق تر خود
• شناسایی موانع درونی که مانع دست یابی به اهداف می شود

به علاوه، در فرایند لایف کوچینگ، کوچ کمک می کند تا فرد علایق خودش را بهتر بشناسد و در مسیر حرفه ای و شغلی درستی قدم بردارد.

از آنجایی که جلسات کوچینگ به صورت منظم و در طی زمان طولانی برای ماه های متوالی تشکیل می شوند، کوچ می تواند مطمئن شود که آیا مراجعانش برای ایجاد تغییرات لازم برنامه را پیاده می کنند یا خیر.

برای بسیاری از مراجعان، جوابگویی و مسئولیت پذیری یکی از اصلی ترین مزایای لایف کوچ است.

همزمان با ارائه حمایت و انگیزه لازم برای حرکت رو به جلو، کوچ می تواند ببیند که مراجع کی و چرا متوقف شده و تسلیم شرایط شده و نیاز به برنامه ریزی دوباره و بازتعریف اهدافش دارد. در نتیجه، در مقایسه با طی کردن مسیر به تنهایی، مراجع سریع تر و با بازدهی بیشتر به اهدافش می رسد.

تاثیرات لایف کوچ

تحقیقات نیز درباره مزایا و فواید لایف کوچینگ انجام شده است تا تاثیر آن را به صورت علمی و عینی نیز بسنجند.

• یکی از پژوهش ها نشان داد که کوچینگ فردی و گروهی می تواند برای کاهش اهمال کاری و به تعویق انداختن کارها و رسیدن به اهداف موثر باشد.
• پژوهش دیگری که تحقیقات انجام شده درباره اثربخشی لایف کوچینگ را بررسی کرد، نشان داد که کوچینگ برای افزایش خودکارآمدی و توانمندسازی خود بسیار موثر عمل می کند.
• نتایج پژوهش دیگری که در سال ۲۰۲۰ انجام شد نشان داد که مداخلات مبتنی بر کوچینگ برای افزایش سلامتی و بهبود عملکرد در سازمان ها موثر است.

تحقیقات همچنین نشان دادند که لایف کوچینگ اثرات مثبت دیگری مانند بهبود بینش فردی و افزایش خودآگاهی و تفکر دارد؛ همچنین به افزایش سلامت روان عمومی و کیفیت زندگی نیز کمک می کند.

باورهای نادرست درباره لایف کوچینگ

قبل از شروع جلسات لایف کوچینگ به موارد زیر دقت کنید:

• انتظار نتایج سریع و فوری نداشته باشید. لایف کوچ می تواند در برنامه ریزی، حل مشکلات و رسیدن به اهداف به شما کمک کند، اما به یاد داشته باشید که این کارها نیاز به زمان دارد. بهتر است اهداف کوتاه مدت و بلند مدت برای خودتان تعریف کنید تا انتظارات درست تر و واقع بینانه تری از لایف کوچینگ داشته باشید.
• ببینید آیا کوچی که انتخاب کرده اید با نیازهای شما متناسب است یا خیر. هر کوچی فرایند و روش خودش را برای حل مشکلات و کمک به افراد دارد. اگر احساس می کنید نمی توانید مسیرتان را درست ادامه دهید، شاید به این دلیل باشد که رابطه مناسبی با کوچ تان برقرار نکرده اید. به دنبال کسی باشید که با تیپ شخصیتی و رویکرد شما برای حل مشکلات متناسب باشد.
• برای درمان و حل مشکلات و بیماری های جدی مرتبط با سلامت روان به کوچ مراجعه نکنید. اگر نشانه های بیماری های سلامت روان را دارید (مانند افسردگی و اضطراب) هر چه سریعتر به تراپیست یا دکتر روانشناس مراجعه کنید تا آن ها را درمان کنید. لایف کوچ نمی تواند به شما برای درمان مشکلات سلامت روان کمک کند.
• به نظر شما چه کسی می تواند لایف کوچ باشد؟
• آیا فقط گذراندن یک دوره ۵۰ یا ۱۰۰ ساعته برای اینکه بتوانی کوچ فردی در مسیر زندگی او باشی کافی است؟
• آیا فردی که اطلاع کافی از مشکلات روانشناختی و موانع ناهشیار نداشته باشد می تواند لایف کوچ کسی باشد؟