کنترل درد با هیپنوتیزم (جایگزین مسکن های شیمیایی)

قرن هاست که از هیپنوتیزم برای کاهش درد استفاده می شود. اما امروزه اکثر ما برای تسکین دردهای خود فقط قرص های مسکن مصرف می کنیم. در ادامه این مطلب از کلینیک آرامش مجله دکتر بهشتیان به بررسی کنترل درد با استفاده از هیپنوتیزم می پردازیم.

آیا می دانستید تعداد ایرانی هایی که با دردهای فیزیکی درگیر هستند از مجموع افرادی که درگیر دیابت، بیماری های قلبی و سرطان هستند، بیشتر است؟ آیا می دانستید که بیشترین علت مراجعه ی به پزشک، دردهای جسمی است؟ و آیا می دانستید که درد های مزمن (دردهایی که برای بیش از ۶ ماه ادامه پیدا می کنند) رایج ترین دلیل ناتوانی افراد در دراز مدت هستند؟

در ایران، از هر سه نفر یک نفر برای کنترل دردهای خود از داروهای مسکن مخدر مثل استامینوفن کدئین استفاده می کند.  اگرچه این داروها در تسکین درد موثر هستند اما مصرف بیش از ۳ روز آنها می تواند مشکلاتی برای ما از جمله وابستگی را ایجاد کند و از طرف دیگر اثربخشی خود را به مرور از دست می دهد و ما مجبور هستیم برای تسکین درد خود، دوز بیشتری مصرف کنیم. به عبارت دیگر به مرور زمان به دارو وابسته و معتاد خواهیم شد.

فایده احساس درد چیست؟

در سال ۱۶۶۴، دکارت معتقد بود درد، مانند زنگ ساعت است و هدف آن اعلام هشدار آسیب به بدن است. این جمله به چه معناست؟ زمانی که شما صدمه می بیند، بدنتان پیامی را به مغز صادر می کند تا بگوید اتفاقی رخ داده که نیازمند توجه بیشتر است. درد پیامی است که از شما می خواهد به انگشت آسیب دیده توجه و از آن محافظت کنید.

همین طور که می بینید درد؛ حسی مهم و ضروری است که برای اعلام هشدار آسیب در منطقه ی مشخصی از بدن طراحی شده است. اما شرایط درد های مزمن متفاوت است. این دردها تا مدت های طولانی پس از انجام تمام اقدامات درمانی لازم و ضروری برای رفع دلیل ایجاد درد، باز هم ادامه پیدا می کند؛ هرچند دیگر دلیل خاصی وجود ندارد.

هیپنوتیزم جایگزین مطمئن داروهای مسکن

یکی از راه های جایگزین استفاده از قرص های مسکن که صد ها سال است مورد استفاده قرار می گیرد و نتایج فوق العاده ای دارد؛ هیپنوتیزم و خودهیپنوتیزم است.

هیپنوتیزم بدون هیچگونه عارضه جانبی می تواند دردهای ما را کاهش داده و یا کاملا خوب کند. اکثر ما تجربه ی استفاده از مداخله ی هیپنوتیزمی برای کنترل درد را داریم. به زمانی که زخم یک کودک را بوسیده اید تا خوب شود فکر کنید. آیا آن بوسه واقعا زخم را خوب می کند یا اینکه بوسه ما و صحبت های ما به بخشی از مغز کودک فرمان می دهد که دیگر درد را احساس نکند؟

تفاوت های فردی در تجربه درد

تجربه ی درد از فردی به فرد دیگر متفاوت است، زیرا مغز ما روی تجربه ی ما از درد تاثیر می گذارد. اینکه ما چگونه درد را تفسیر کنیم تحت تاثیر موارد متعددی می باشد از جمله:

• سن و جنسیت
• خاطرات درد های گذشته
• وضعیت هیجانی و روانی ما
• انتظارات و دیدگاه های ما درباره درد
• تربیت، ارزش ها و باور های ما
• تاثیرات فرهنگی و اجتماعی

هیپنوتیزم چیست و چگونه برای درمان درد از آن استفاده می کنیم؟

هیپنوتیزم به زبان ساده، حالتی از توجه متمرکز است. تا حالا آنقدر در دیدن فیلمی غرق شده اید که از اتفاقات اطراف خود غافل شوید؟ یا آیا تا به حال  پیش آمده است که با سردرد به سینما بروید و آنقدر محو فیلم شوید که سردرد خود را فراموش کنید؟

در این موارد شما چیزی را که به طور معمول توجه تان را جلب می کند از دایره ی هوشیاری خود خارج کرده اید و قدرت قضاوت درباره ی آن را از دست داده اید. توجهتان را منحصرا روی فیلم متمرکز کردید. به عبارت دیگر در این شرایط شما نوعی هیپنوتیزم بیدار را تجربه کرده اید.

تحقیقات متعدد اثربخشی هیپنوتیزم در کاهش درد را تایید کرده اند که در مقاله دیگری به آن مقالات اشاره کرده ام. البته متاسفانه اکثر چون نمی دانند هیپنوتیزم چیست، باورهای غلط زیادی درباره آن دارند.

کاری که من به عنوان هیپنوتراپیست انجام می دهم این است که به مراجعانم بیاموزم چطور کنترل کامل بدن خود را در دست بگیرند. شیوه های که آن را انجام می دهم مهم نیست، چیزی که به آن ها می آموزم تا برای خودشان انجام دهند اهمیت دارد.

در یک جلسه ی هیپنوتیزم، هدف من این است که به مراجع کمک کنم آنقدر تمرکز درونی خود را بالا ببرند که به هیچ چیزی بیرون از خودش اهمیت ندهد. البته به این معنی نیست که  صداهای محیطی را نشنود، فقط به آن صداها اهمیت نمی دهد و به آن توجه نمی کند. مراجع وقتی روی خودش متمرکز می شود قدرت ذهن او مثل لیزر می شود و آنگاه می تواند از از این توانایی خود برای کنترل درد خود استفاده کند.

هیپنوتیزم چطور موجب کاهش درد می شود؟

هیپنوتیزم از طریق مسدود کردن بخشی از مغز که اجازه ی ادراک درد را می دهد باعث می شود شما درد را احساس نکنید (به این بخش به آن دروازه درد می گویند). اسکن های PET نشان داده که هیپنوتیزم می تواند بخش های قشری و زیرقشری مغز که در پردازش جنبه های مختلف درد دخیل هستند را به گونه ای درستکاری کند که احساس درد کمتر شود، از بین برود یا احساس ناخوشایندی نداشته باشد.

در ۱۵ سال گذشته، مطالعات بسیاری درمورد هیپنوتیزم به عنوان ابزاری برای مدیریت درد انجام شده. با استفاده از تجهیزات پیشرفته مانند MRI ها و اسکن های PET، محققان توانسته اند تغییراتی که در زمان هیپنوتیزم برای مغز اتفاق می افتد را اثبات کنند. شواهد نشان می دهد که هیپنوتیزم می تواند در کمک به کاهش درد بسیار موفقیت آمیز عمل کند.

سالهاست که اعمال جراحی یا زایمان بدون درد به کمک هیپنوتیزم انجام می شود.

در مقاله دیگری سعی می کنم درباره تکنیک های مختلف مورد استفاده در هیپنوتیزم برای کاهش درد صحبت کنم.