هر آدمی که روی کره زمین وجود دارد، شخصیت مخصوص به خودش را دارد. شخصیت درواقع همان چیزی است که شیوه رفتاری افراد و نحوه پاسخ‌گویی آن‌ها در شرایط مختلف را تعیین می‌کند؛ بنابراین خیلی بدیهی است که افراد به دنبال کشف شخصیت خود و تیپی باشند که شخصیت آن‌ها در زیرمجموعه آن قرار می‌گیرد. راه‌های مختلفی برای کشف تیپ شخصیتی غالب هر فرد وجود دارد. یکی از این راه‌ها، آزمون‌های سنجش شخصیت هستند. به کمک این آزمون‌ها می‌توان ویژگی‌های غالب هر فرد و تیپ شخصیتی که به آن تعلق دارد را سنجید و از نتیجه آن در راستای بهبود زندگی و زمینه‌های مختلف مثل پیداکردن شغل، تصمیم‌گیری و ازدواج بهره برد. در این مقاله به بررسی و توصیف یکی از این آزمون‌های شخصیت یعنی آزمون شخصیت A و B  می‌پردازیم. اگر شما هم دوست دارید که بدانید تیپ شخصیتی غالب شما A است یا  B و هرکدام از این تیپ‌ها چه ویژگی‌ای دارند، با ما در این مقاله همراه باشید.

تیپ شخصیتی A و B

تیپ های شخصیتی A  و B یکی از رایج‌ترین و مشهورترین تیپ بندی‌های شخصیتی هستند. تئوری شخصیت A و B در دهه ۱۹۵۰ توسط دو پزشک متخصص کاردیولوژیست به نام‌های روزنمن و فریدمن مطرح شد. این دو نفر به طور خیلی اتفاقی متوجه شدند که صندلی‌های اتاق انتظار، خیلی زودتر از زمانی که قابل‌پیش‌بینی بود باید تعمیر و دوباره روکش می‌شدند. وقتی که روکش کار صندلی‌ها را برای انجام کار بررسی کرد متوجه این نکته شد که روکش‌ها به روشی غیرعادی فرسوده شده‌اند: “در مورد بیماران شما چیز متفاوتی وجود دارد، من هرگز کسی را ندیده‌ام که به صندلی‌ها به این شکل آسیب بزند.”

برخلاف اکثر بیماران که صبورانه منتظر می‌ماندند، به نظر می‌رسید که بیماران قلبی نمی‌توانستند طولانی‌مدت روی صندلی‌های خود بنشینند. درواقع آن‌ها روی لبه صندلی می‌نشستند و مدام جابه‌جا می‌شدند و تکان می‌خوردند و در نتیجه روکش بازوهای صندلی‌ها از بین رفته بودند. با وجود کشف این نکته، پزشکان توجهی به این مسئله نکردند و ۵ سال طول کشید تا آن‌ها تحقیقات خودشان روی این مسئله را به‌صورت رسمی شروع بکنند. فریدمن و روزنمن (۱۹۷۶) این شکل از رفتار را تیپ شخصیتی A نام‌گذاری کردند. آنها متعاقباً تحقیقاتی را انجام دادند تا نشان بدهند که افرادی که تیپ شخصیتی A دارند نسبت به تیپ شخصیتی مقابلشان یعنی تیپ شخصیتی B در معرض ریسک بیشتر برای ابتلا به بیماری قلبی و فشارخون بالا قرار دارند. در ابتدا فریدمن و روزنمن این مجموعه رفتاری را  شخصیت نوع A نامیدند، ولی هم اکنون این نوع تیپ به‌عنوان مجموعه‌ای از پاسخ‌های رفتاری که در مجموع به‌عنوان الگوی رفتاری نوع A شناخته می‌شود، مطرح می‌شود.

البته در سال ۲۰۱۲ مقاله‌ای که توسط مارک پاتریو و همکارانش نوشته شده بود و در مجله آمریکایی سلامت عمومی منتشر شد، نشان می‌داد که مطالعه قبلی توسط شرکت‌های دخانیات حمایت شده است و درواقع ارتباطی بین تیپ‌های شخصیتی و احتمال ابتلا به بیماری‌های قلبی وجود ندارد. اما نکته‌ای که از آن نمی‌توان غافل شد این مسئله است که تیپ‌های شخصیتی A و B توصیف‌کننده صفات شخصیتی هستند که با استرس ارتباط دارند و استرس یکی عوامل خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی است.

ویژگی‌های تیپ شخصیتی A

رقابت طلبی

افراد تیپ A میل زیادی به رقابت طلبی دارند و هم‌چنین خودانتقادگران قهاری هم هستند. این دسته از افراد برای رسیدن به هدف‌هایشان بسیار تلاش می‌کنند اما معمولاً وقتی به هدفشان می‌رسند احساس رضایت نمی‌کنند.

عجول بودن

شخصیت‌های تیپ A دائماً احساس می‌کنند که دچار کمبود وقت هستند. شاید بتوان گفت آن‌ها در یک مبارزه دائمی با زمان هستند. اغلب آن‌ها سعی می‌کنند که در زمان واحد چندین کار را با هم انجام دهند. مثلاً درحالی‌که کتاب می‌خوانند غذا هم می‌خورند.

خصومت

اطرافیان افراد تیپ A معمولاً این افراد را آدم‌هایی با درجه خصومت‌ورزی بالا توصیف می‌کنند. این افراد به اصطلاح به‌راحتی از کوره در می‌روند و شروع به پرخاشگری می‌کنند.

استاندارد بالا

افراد دارای تیپ شخصیتی A معمولاً استانداردهای بسیار بالایی دارند و دائماً دست به مقایسه خودشان با دیگران می‌زنند.

ویژگی‌های تیپ شخصیتی B

اگر تیپ‌های شخصیتی A و B را روی یک طیف در نظر بگیریم و یک سر آن تیپ شخصیتی A باشد، قطب مخالف آن تیپ شخصیتی B است. افرادی که در تیپ شخصیتی B جا می‌گیرند معمولاً به‌عنوان افرادی صبور شناخته می‌شوند. افراد باشخصیت تیپ B نسبت به دیگران تحمل بیشتری دارند، نسبت به افراد تیپ A آرام‌تر هستند، بیشتر اهل تفکر هستند، سطح پایین‌تری از اضطراب را تجربه می‌کنند و افراد خلاق‌تری هم هستند. این افراد از مسیر تلاش کردن در راستای اهداف لذت می‌برند. البته اگر به هدفشان هم نرسند به اندازه‌ی افراد دارای تیپ شخصیتی A ناراحت نمی‌شوند.

آزمون سنجش تیپ شخصیت A و B

برای بررسی تیپ شخصیتی A و B فریدمن و روزنمن در سال ۲۰۰۱ آزمون شخصیتی ساخته‌اند که دارای ۲۵ گویه است. این پرسش‌نامه در سال ۱۳۹۳ توسط آزادمرزی و غلامی اعتباریابی شده است. فرد پاسخ‌دهنده باید در جواب هر گویه پاسخ بله یا خیر بدهد و بهتر است که برای شناخت بهتر از پاسخ “نمی‌دانم” اجتناب کند.

کاربرد تست شخصیت A  و B

شخصیت جز جدانشدنی هر فرد به شمار می‌آید، بنابراین در هر زمینه‌ای دانستن ویژگی‌های شخصیتی می تواند به بهبود عملکرد کمک کند.

مصاحبه‌ی شغلی

در خیلی از مشاغلی که شرایط استرس زایی دارند- مثلا کارگزاری های بورس- کارفرمایان با گرفتن این تست شخصیتی می‌توانند تشخیص دهند که فرد مصاحبه‌شونده در شرایط استرس‌زا چگونه قرار است عمل بکند و آیا برای آن شغل مناسب است یا خیر.

انتخاب رشته

علاوه بر مورد قبلی، در زمینه‌ی تحصیلی و انتخاب رشته نیز افراد با شناخت ویژگی های شخصیتی خود می‌توانند انتخاب های مناسب‌‌تری انجام دهند. برای مثال افرادی که تیپ شخصیتی غالب آن‌ها، تیپ شخصیتی A است در رشته‌هایی که نیازمند افرادی رقابت‌جو است موفق‌تر عمل می‌کنند.

ازدواج و انتخاب همسر

استفاده از پرسشنامه‌ی تیپ شخصیتی A و B در مشاوره های ازدواج کمتر رایج است اما به هر حال با توجه به اینکه شما قرار است با یک فرد در همه‌ی شرایط همراه باشید شناخت بیشتر ویژگی‌های شخصیتی یکدیگر باعث به وجود آمدن چالش های کمتر می‌شود.

ارزیابی سلامت جسمانی

ویژگی های شخصیتی که افراد دارند روی سلامت جسمانی آن‌ها نیز تاثیرگذار است. برای مثال افرادی که تیپ شخصیتی غالب آن‌ها تیپ شخصیتی  Aاست، بیشتر از بقیه دچار استرس می‌شوند و در نتیجه امکان ابتلای آن‌ها به بیماری‌های ناشی از استرس بیشتر است. با انجام پرسشنامه‌ی شخصیتی A و B  می‌توان .میزان خطر ابتلا به بیماری که برای هر تیپ شخصیتی وجود دارد را شناخت و برنامه‌هایی برای کاهش این خطرات طراحی و اجرا کرد.

برای شناخت شخصیت از چه تست‌های دیگری می‌توان استفاده کرد؟

برای شناخت ویژگی‌های شخصیتی می‌توان از تست‌های ارزیابی شخصیت مشهور دیگری همچون آزمون شخصیت ۱۶ عاملی کتل و آزمون شخصیت MBTI استفاده کرد. در مقالات دیگر این تست‌های شخصیتی مفصلا توضیح داده‌شده‌اند.

در سال ۱۳۹۸ در کلینیک روانسنجی دکتر بهشتیان سئوالات این تست بازنگری و اصلاح شد ، سپس اعتبار و پایایی آن بررسی و مورد تایید قرار گرفت و نتایج آن برای جامعه ایرانی هنجار شد.

اگر تست را تکمیل کردید نمره شما در تست چند بود، به نظرتان چقدر نتیجه تست برای شما درست بود؟