سندرم پیش از قاعدگی یا PMS و راه درمان آن
سندرم پیش از قاعدگی (PMS) به تغییراتی در خلق و خو و سلامت جسمانی و عاطفی و رفتاری فرد اشاره دارد که:
- بین تخمک گذاری و شروع پریود (تقریباً ۲ هفته قبل از پریود) ایجاد می شود.
- تا چند روز پس از شروع قاعدگی ادامه می یابد
- هر ماه به طور مداوم ظاهر می شود
- و بر زندگی روزمره و فعالیت های فرد تاثیر می گذارد.
تقریباً ۴۸ درصد از زنانی که در سنین باروری هستند PMS را تجربه میکنند، و در حدود ۲۰ درصد از آنها، علائم آنقدر شدید است که بر روال معمول زندگی تأثیر می گذارد. سندرم پیش از قاعدگی وضعیتی است که می تواند زندگی روزمره فرد را مختل کند و باعث ناراحتی جسمی و عاطفی قابل توجهی شود.
در ادامه، در مورد علائم سندرم پیش از قاعدگی به طور مفصل بحث خواهیم داد، و نیز نکاتی را در مورد درمان و رهایی از علائم ارائه می دهیم.
نشانه و علامت PMS چیست؟
اگرچه این سندرم اغلب شامل علائم خفیف یا متوسط است، اما گاهی علائم سندرم پیش از قاعدگی می توانند به اندازه ای شدید باشند که بر فعالیت های روزمره و رفاه کلی شما تأثیر بگذارند.
اگر شما هم PMS دارید، به طور مداوم قبل از هر دوره قاعدگی علائمی خواهید داشت. ممکن است فقط برخی از علائم زیر یا چندین مورد را تجربه کنید، اما PMS معمولاً شامل چند علامت مختلف است.
علائم و نشانه های عاطفی و رفتاری
- اضطراب، بیقراری، یا احساس نگرانی بیدلیل
- عصبانیت و تحریک پذیری غیر طبیعی
- تغییر در میزان اشتها و افزایش میل به غذا بهویژه به مواد غذایی شیرین
- تغییر در الگوی خواب و بروز بی خوابی یا خواب زیاد
- احساس اندوه و ضعف روحی که ممکن است با گریه ناگهانی و غیرقابل کنترل همراه باشد.
- تغییرات سریع در خلقوخو
- کاهش میل جنسی
- مشکل در تمرکز یا به خاطر سپردن اطلاعات
علائم و نشانه های جسمانی
- نفخ شکم
- گرفتگی شکم
- سینههای دردناک و متورم
- آکنه
- یبوست
- اسهال
- سردرد
- درد مفصل و عضله
- افزایش ضربان قلب (سندرم پیش از قاعدگی و تپش قلب)
- حساسیت غیر معمول به نور یا صدا
علائم PMS چه زمانی شروع می شود؟
چرخه قاعدگی تقریبا حدود ۲۸ روز طول می کشد. تخمک گذاری یا آزاد شدن تخمک از تخمدان ها در حدود روز ۱۴ یا اواسط چرخه اتفاق می افتد. علائم سندرم پیش از قاعدگی می تواند هر زمانی پس از تخمک گذاری شروع شود (اگرچه معمولاً در هفته قبل از پریود شروع می شود) و تا ۵ روز یا بیشتر پس از شروع قاعدگی ادامه می یابد. قاعدگی یا خونریزی از روز ۲۸ سیکل شروع می شود.
علت بروز سندرم پیش از قاعدگی
تحقیقات علمی هنوز نتوانسته اند علت مشخصی برای سندرم پیش از قاعدگی بیابند. همچنین هنوز مشخص نیست که چرا برخی افراد علائم آن را شدیدتر از دیگران تجربه می کنند. بااین حال محققان فاکتورهای زیر را در بروز آن دخیل می دانند:
تغییرات هورمونی
بسیاری از کارشناسان معتقدند که این سندرم در پاسخ به تغییر سطح هورمون های استروژن و پروژسترون اتفاق می افتد. این هورمون ها به طور طبیعی در طول چرخه قاعدگی در نوسان هستند. در طول فاز لوتئال که پس از تخمک گذاری رخ می دهد، هورمون ها به اوج خود می رسند و سپس به سرعت کاهش می یابند که ممکن است منجر به بروز اضطراب، تحریک پذیری و سایر تغییرات خلقی شود.
تغییرات شیمیایی در مغز
انتقال دهنده های عصبی سروتونین و نوراپینفرین که چندین عملکرد مهم در بدن مانند کمک به تنظیم خلقوخو، احساسات و رفتار را برعهده دارند، ممکن است در بروز علائم سندرم پیش از قاعدگی نقش داشته باشند. برای مثال، کاهش استروژن ممکن است باعث آزاد شدن نوراپینفرین شود که منجر به کاهش تولید دوپامین، استیلکولین و سروتونین می شود. این تغییرات می توانند باعث بروز مشکلات خواب، خلقوخوی ضعیف یا افسردگی شود.
مشکلات روانی موجود
ابتلا به بیماری های روانی مانند افسردگی یا اضطراب می تواند شانس شما را برای تجربه این سندرم افزایش دهد. داشتن سابقه خانوادگی PMS و ابتلا به اختلال دوقطبی یا افسردگی پس از زایمان نیز می تواند ریسک ابتلا به این سندرم را افزایش دهد. شاید متوجه شوید که علائم بیماری های زمینه ای سلامت روان، مانند اختلال دوقطبی یا افسردگی، اندکی قبل از شروع قاعدگی تشدید می شود. کارشناسان هنوز به توضیح قطعی ارتباط بین علائم سلامت روان و تغییرات خلقی مرتبط با قاعدگی نرسیده اند. اما بسیاری معتقدند که این ارتباط مربوط به تغییرات شیمیایی در مغز است که در بالا مورد بحث قرار گرفت.
سبک زندگی
از عوامل بالقوه سبک زندگی که می توانند علائم سندرم پیش از قاعدگی را بدتر کنند، می توان به سیگار کشیدن، خوردن مقدار زیادی غذاهای چرب، شیرین و نمکی، نداشتن فعالیت بدنی منظم و کمبود خواب اشاره کرد. تحقیقات انجام شده همچنین نشان می دهند که مصرف الکل می تواند ریسک ابتلا به PMS را افزایش دهد.
تفاوت سندروم پیش از قاعدگی و PMDD
همانند PMS، علائم PMDD نیز ممکن است به دلیل نوساناتی باشد که در سطوح استروژن، پروژسترون و سروتونین رخ می دهد.
علائم PMDD ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- افسردگی، غم و اندوه شدید و گریه
- داشتن افکار خودکشی
- وحشت داشتن
- اضطراب، عصبانیت یا تحریک پذیری
- تغییرات ناگهانی در خلق و خو
- عدم علاقه به فعالیت های روزانه
- بیخوابی
- مشکل در فکر کردن یا تمرکز
- پرخوری
- گرفتگی عضلات
- نفخ
در صورتی که علائم PMDD دارید، به ویژه اگر علائم سلامت روان مرتبط با افسردگی، تروما یا استرس را تجربه می کنید، کار با یک درمانگر یا روانپزشک می تواند به شما کمک کند.
سایر درمان ها و راهبردهای مقابله ای عبارتند از:
- ورزش منظم
- کم کردن مصرف کافئین
- به کار بردن روش های جدید مقابله با استرس
- قرص دروسپیرنون و اتینیل استرادیول (Yaz)، تنها قرص ضد بارداری تایید شده توسط سازمان غذا و دارو (FDA) برای علائم PMDD
- داروهای ضد افسردگی یا ضد اضطراب، مثل مهارکننده های انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIs) یا مهارکننده های بازجذب سروتونین- نوراپی نفرین (SNRIs)
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد
علائم سندرم پیش از قاعدگی لزوماً هر ماه ظاهر نمی شوند. اگر علائم این سندرم به اندازهای شدید شد که برنامه منظم روزانه شما را مختل کرد، بهتر است به پزشک مراجعه کنید.
برای درمان ساده این سندرم پزشک ممکن است این گزینه های درمانی را انتخاب کند:
- کنترل هورمونی
- مکمل ها، مثل کلسیم، منیزیم، یا ویتامین B6
- مفنامیک اسید
برای تشخیص دقیق تر، پزشک ممکن است:
- در مورد سابقه شخصی و خانوادگی PMS، PMDD و سایر شرایط خلقی و سلامت روانی شما بپرسد
- در مورد سابقه خانوادگی سایر بیماری ها، مثل کم کاری تیروئید یا اندومتریوز، سوال کند
- بسته به علائم، ممکن است معاینه لگن را برای رد بیماری های زنان توصیه کند
- توصیه کند به مدت ۲ تا ۳ ماه در دفتر یادداشت و تقویم روزهای دقیق پریودی و علائم مربوط به آن را یادداشت کنید.
اگر علائم شما به طور مداوم در مرحله لوتئال چرخه قاعدگی ظاهر شود و مدت کوتاهی پس از شروع قاعدگی ناپدید شود، پزشک ممکن است علائم را مربوط به PMS بداند.
شرایط دیگری که علائم مشابهی دارد عبارتند از:
- کم خونی
- اندومتریوز
- اختلال تیروئید
- سندرم روده تحریک پذیر (IBS)
- سندرم خستگی مزمن
کاهش علائم PMS
بااینکه هیچ درمانی برای PMS وجود ندارد، می توانید اقداماتی را برای کاهش علائم خود انجام دهید. برای رهایی از علائم خفیف یا متوسط، می توانید کارهای زیر را امتحان کنید:
- برای کاهش نفخ شکم، مایعات فراوان بنوشید: این مسئله شامل مصرف انواع چای گیاهی مانند برگ تمشک قرمز یا بابونه نیز میشود که ممکن است در کاهش گرفتگی عضلات موثر باشند.
- رژیم غذایی متعادلی داشته باشید: یک برنامه غذایی که شامل مقدار زیادی میوه، سبزیجات و غلات کامل باشد.
- کاهش مصرف شکر، نمک، کافئین و الکل را در نظر بگیرید: چراکه در بروز مشکلاتی مانند احتباس مایعات و نفخ شکم موثر است.
- از پزشک خود در مورد مصرف مکمل های ویتامین و مواد معدنی سوال بپرسید: پزشک بعد از انجام آزمایش خون و بررسی سطح ویتامین ها و مواد معدنی خون شما در مورد مصرف مکمل هایی مانند اسید فولیک، ویتامین B-6، کلسیم و منیزیم تصمیم می گیرد. این مسئله در کاهش گرفتگی عضلات و تغییرات خلقوخو موثر است.
- از سطح کافی ویتامین D در بدن خود مطمئن شوید: سعی کنید ویتامین D بیشتری از طریق نور طبیعی، غذا یا مکمل ها دریافت کنید.
- هر شب به موقع بخوابید: سعی کنید هر شب بین ساعت ۷ تا ۹ بخوابید تا به رفع خستگی و بهبود سلامت کلی شما کمک کنید.
- در صورت امکان روزانه حداقل نیم ساعت فعالیت بدنی داشته باشید: ورزش نه تنها می تواند به کاهش نفخ و گرفتگی شکم کمک کند، بلکه در کاهش علائم اضطراب و افسردگی نیز موثر است.
- هر روز زمانی را برای مراقبت از خود اختصاص دهید: ممکن است این مسئله شامل ورزش کردن، استراحت، زمانی برای سرگرمی یا تعامل اجتماعی باشد.
داروها و درمان های بدون نسخه نیز می توانند به کاهش علائم جسمی PMS کمک کنند. مثل:
- مسکنهایی مانند ایبوپروفن، آسپرین یا استامینوفن برای درد سر و عضله یا دل درد
- دیورتیک ها برای کمک به تسکین نفخ و درد یا حساس شدن سینه ها
- برای تسکین گرفتگی عضلات شکم نیز گرما یا پدهای گرم کننده روی شکم می توانند مفید باشند
اگر علائم خلقی شدیدی دارید که در زندگی روزمره شما عوارض ایجاد می کند، درمان شناختی رفتاری (CBT) یا سایر رویکردهای درمانی می تواند به شما کمک کند.
سخن پایانی
اگر علائم PMS هر ماه بر روال زندگی و کیفیت زندگی شما تأثیر می گذارد و درمان های خانگی و داروهای بدون نسخه تفاوت چندانی ندارند، بهتر است به پزشک مراجعه کنید.
علائم شدید PMS ممکن است نیاز به رویکرد درمانی جدی تری داشته باشد. پزشک یا متخصص بالینی با دادن یک برنامه درمانی می تواند به شما کمک کند.
در سال ۱۳۹۸ در کلینیک روانسنجی دکتر بهشتیان سئوالات این تست بازنگری و اصلاح شد ، سپس اعتبار و پایایی آن بررسی و مورد تایید قرار گرفت و نتایج آن برای جامعه ایرانی هنجار شد.
اگر تست را تکمیل کردید نمره شما در تست چند بود، به نظرتان چقدر نتیجه تست برای شما درست بود؟
با نصب اپلیکیشن اندروید بنیاد علمی پژوهشی دکتر بهشتیان به بیش از ۱۵۰ تست روانشناسی و ده ها امکان دیگر دسترسی خواهید داشت. پس از دانلود برنامه آن را گوشی خود نصب کنید. در صورت نیاز به راهنمایی به شماره ۰۹۱۰۹۱۰۵۰۸۸ در واتساپ پیام بدهید.
کاربر ناشناس –
سلام من پریودیم تاخیرافتاده ۱۱روز باید۳۱مردادمیشدم ک نشد این ماه استرس زیادداشتم براامتحانام داروگیاهی زیادخوردم ولی نیومد دوامپول پروژسترون زدم تا۴روز ترشح زیادداشتم ولی الان ندارم ۷روز شده خبری ازش نیس