تست اضطراب سلامتی

اضطراب سلامتی (هیپوکندری)

خود بیمار انگاری یا هیپوکندریا نوعی اختلال اضطرابی است که در آن فرد دائما نگران سلامتی خود است و احساس می کند مشکل جدی پزشکی دارد به طوری که تصور می کند علائم آن بیماری را در بدن خود دارد و با وجود معاینه‌ی کامل پزشکی وضعیت جسمی او کاملا طبیعی است اما با این وجود فرد احساس و حالت طبیعی ندارد و حس می کند بیمار است.

تفاوت بین نگران سلامتی بودن و اضطراب سلامتی چیست؟

اگر در بدن خود علائمی دارید که نشانه بیماری خاصی هست، طبیعی است که نگران باشید. اما در اختلال اضطراب شما همیشه بر این باور هستید که علائم و نشانه های شدید بیماری سختی را در بدن دارید و این میزان از پریشانی شما را ناتوان می سازد.

اگر نگران سلامتی خود باشید، کار منطقی این است که به پزشک خود مراجعه کنید. اما در اختلال اضطراب سلامتی، حتی پس از اینکه نتایج آزمایشات پزشکی منفی شد و پزشکان به شما اطمینان دادند که سالم هستید، باز هم احساس ناراحتی و پریشانی شدیدی خواهید کرد و احساس می کنید که علائم بیماری را در بدن خود دارید.

خودبیمارانگاری چیزی بیشتر از نگران سلامتی بودن است و می تواند کیفیت زندگی فرد را در جنبه های مختلفی همچون محیط کار یا تحصیل، عملکرد روزانه و ایجاد و حفظ روابط سالم تحت الشعاع قرار دهد.

دلایل اضطراب سلامتی (خودبیمارانگاری)

متخصصان سلامت روان دلایل دقیق اضطراب سلامتی را نمی دانند، اما گمان می کنند که عوامل زیر می تواند دخیل باشد:

• ممکن است شناخت ضعیفی از حس های جسمی و بیماری ها داشته باشید. ممکن است فکر کنید که بیماری جدی دارید که باعث بروز چنین احساساتی در بدن شما می شود و به دنبال شواهدی بگردید که تأیید کند واقعاً بیماری جدی ای دارید.
• ممکن است یکی از اعضای خانواده شما بیش از حد نگران سلامتی خود یا سلامتی شما باشد.
• ممکن است در کودکی بیماری جدی تجربه کرده باشید. و ابتلا به بیماری برای شما ترسناک باشد.

هیپوکندریا یا اختلال اضطراب سلامتی معمولاً در اوایل بزرگسالی یا میانسالی شروع می ‌شود و ممکن است با افزایش سن بدتر شود. این اختلال در افراد مسن اغلب به دلیل ترس از دست دادن حافظه ‌یا آلزایمر رخ می ‌دهد. سایر عوامل خطر عبارتند از:

• رویداد یا موقعیت استرس زا
• تجربه احتمال بیماری جدی که معلوم شود جدی نیست
• آسیب های دوران کودکی، مانند کودک آزاری یا بی توجهی.
• بیماری های دوران کودکی یا بیماری جدی در دوران کودکی در اعضای خانواده.
• داشتن شخصیت نگران
• جستجوی مدام در اینترنت در مورد علل، علائم یا بیماری ‌ها.

راه تشخیص اختلال اضطراب سلامتی یا هیپوکندری

اضطراب سلامتی دیگر در راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی انجمن روانشناسی آمریکا گنجانده نمی شود. این اختلال قبلاً هیپوکندریازیس (یا هیپوکندری) نامیده می شد.

افراد مبتلا به اختلال اضطراب سلامتی یا هیپوکندری به طور کلی در یکی از این دسته ها قرار می گیرند:

• اختلال اضطراب بیماری: در این حالت فرد علائم فیزیکی ندارد یا علائم خفیفی دارد.
• اختلال علائم جسمی: زمانی که فرد علائمی دارد که برای او ناراحت کننده تلقی می شود.

در ابتدا پزشک فرد را معاینه می کند تا تشخیص دهد که آیا از نظر جسمی علائم و بیماری خاصی دارد یا خیر. در صورتی که فرد سالم باشد و هیچ مشکلی نداشته باشد ممکن است پزشک او را به به یک متخصص مراقبت های روانی ارجاع دهد. احتمالا روانپزشک موارد زیر را انجام دهد:

• انجام ارزیابی روان‌شناختی، که شامل سؤالاتی در مورد علائم، موقعیت ‌های استرس‌زا، سابقه خانوادگی، نگرانی ‌ها و مسائلی است که بر زندگی فرد تأثیر می ‌گذارد.
• فرد باید خودارزیابی روانشناختی انجام دهد یا پرسشنامه ای را تکمیل کند
• در مورد مصرف مواد مخدر، الکل یا مواد دیگر می پرسد

طبق انجمن روانپزشکی آمریکا، اختلال اضطراب بیماری با موارد زیر مشخص می شود:

• به‌طور مداوم به بیماری ‌هایی که می‌ توانند در زندگی شما اختلال ایجاد کنند فکر می‌ کنید.
• علائم فیزیکی ناشی از بیماری ندارید یا علائم بسیار خفیفی دارید
• در مورد وضعیت خاص سلامتی خود یا اعضای خانواده و سابقه بیماری در خانواده خود دائما نگران هستید
• رفتارهای غیرمنطقی در رابطه با سلامتی خود دارید، که ممکن است شامل موارد زیر باشد:
• به‌طور مکرر بدن خود را برای علائم بیماری بررسی می ‌کنید.
• همیشه در اینترنت در حال جستجوی علل، علائم یا بیماری ‌ها هستید.
• مکرراً برای اطمینان خاطر به پزشک مراجعه می ‌کنید (یا بالعکس به دلیل ترس از تشخیص بیماری جدی توسط پزشکان از مراجعه به پزشک پرهیز می‌ کنید)

درمان اضطراب سلامتی

در درمان اضطراب سلامتی به بهبود علائم و توانایی فرد در عملکرد زندگی روزمره توجه می ‌شود. به طور معمول، درمان این اختلال اضطرابی شامل روان درمانی است که گاهی اوقات از داروها نیز استفاده می شود.

روان درمانی

رایج ترین درمان برای خود بیمار انگاری، درمان شناختی رفتاری (CBT) است. CBT  می تواند در درمان اضطراب بیماری بسیار موثر باشد زیرا مهارت هایی را می آموزد که می تواند به در مدیریت اختلال کمک کند. می توان در CBT به صورت فردی یا گروهی شرکت کرد. برخی از مزایای CBT عبارتند از:

• شناسایی نگرانی ها و باورهای خود بیمار نگار خود
• یادگیری راه های دیگر برای توجه به سلامت بدن با تغییر افکار غیر مفید
• افزایش آگاهی از تأثیر نگرانی ها بر خود و رفتارتان
• واکنش متفاوت نشان دادن به علائم و احساسات نسبت به بدن
• آموزش کنار آمدن و کاهش استرس و اضطراب در خود
• یادگیری عدم اجتناب از موقعیت ها و فعالیت ها به دلیل احساسات فیزیکی
• اجتناب از معاینه بدن برای علائم بیماری و جستجوی مکرر برای اطمینان از سلامت خود
• تقویت عملکرد خود در خانه، محل کار یا مدرسه، در محیط های اجتماعی و در روابط با دیگران
• بررسی اینکه آیا از سایر اختلالات سلامت روان مانند افسردگی یا اختلال دوقطبی رنج می برید یا خیر

شیوه های دیگر روان درمانی نیز گاهی برای درمان اضطراب سلامتی استفاده می شود. مثلا مدیریت استرس رفتاری و درمان از راه مواجهه با آن مساله. اگر علائم شما شدید باشد، پزشک ممکن است علاوه بر درمان های دیگر، دارو نیز تجویز کند.

دارودرمانی

اگر خودبیمار انگاری یا اضطراب سلامتی با روان درمانی بهبود یابد، بهتر است که همین روند در پیش گرفته شود. با این حال، برخی از افراد به روان درمانی پاسخ نمی دهند. در این صورت، ممکن است پزشک درمان های دارویی را نیز شروع کند.

داروهای ضد افسردگی، مانند مهارکننده ‌های انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIs)، اغلب برای این بیماری استفاده می‌شوند. اگر علاوه بر اضطراب، اختلال خلقی یا اختلال اضطرابی دیگری نیز داشته باشید، داروهایی که برای درمان آن شرایط استفاده می‌ شوند نیز ممکن است کمک کنند.

برخی از داروهایی که برای اضطراب سلامتی استفاده می شوند با خطرات و عوارض جانبی جدی همراه هستند. مهم است که گزینه های درمانی خود را با پزشک خود به طور کامل بررسی کنید و در صورت تشخیص و تجویز او به مصرف دارو بپردازید.

در پایان باید گفت که اضطراب از سلامتی مشکل پزشکی طولانی مدتی است که ممکن است از نظر شدت متفاوت باشد. در بسیاری از افراد، این مشکل به نظر می رسد که با افزایش سن یا در زمان استرس بدتر می شود. با این حال، اگر به برنامه درمانی خود پایبند باشید، می توانید علائم اضطراب سلامتی خود را کاهش دهید تا بتوانید عملکرد روزانه خود را بهبود بخشیده و نگرانی های خود را کاهش دهید.

تست اضطراب سلامتی