قرص فنلزین برای درمان افسردگی در افرادی که از سایر داروهای ضدافسردگی نتیجه نگرفته اند، استفاده می شود. فنلزین به دسته ای از داروها تحت عنوان مهارکننده های مونوآمین اکسیداز (MAOIs) تعلق دارد و با افزایش مقادیر خاصی از مواد طبیعی که برای حفظ تعادل روانی فرد مورد نیاز است ایفای نقش می کند. در این مقاله از دپارتمان سلامت روان مجله سلامت دکتر بهشتیان با این دارو بیشتر آشنا خواهید شد.
نحوه مصرف قرص فنلزین
فنلزین به صورت قرص خوراکی عرضه می شود و معمولاً سه بار در روز مصرف می شود. به دستورالعمل روی برچسب دارو به دقت توجه کنید و هر قسمتی را که متوجه نمی شوید از روانپزشک تان بخواهید تا برایتان توضیح دهد. فنلزین را دقیقا طبق دستور تجویز شده مصرف کنید، از مصرف بیشتر یا کمتر از آنچه که روانپزشک برایتان توصیه کرده است، پرهیز کنید.
احتمالاً روانپزشک تان درمان را با دوز کم فنلزین شروع می کند و بعد از یک هفته میزان دوز دارو را افزایش می دهد. فنلزین افسردگی را کنترل می کند اما آنرا درمان نمی کند. ممکن است چند هفته یا بیشتر طول بکشد تا متوجه فواید کامل دارو شوید. حتی اگر احساس خوبی دارید مصرف فنلزین را ادامه دهید و بدون مشورت با روانپزشک، مصرف دارو را قطع نکنید.
درصورت قطع مصرف ناگهانی فنلزین، ممکن است علائم ترک مانند کابوس، بی قراری، توهم، حالت تهوع، استفراغ و ضعف را تجربه کنید.
قبل از مصرف قرص فنلزین چه اقدامات خاصی را باید رعایت کنم؟
- اگر به فنلزین یا هر داروی دیگری حساسیت دارید، به روانپزشک خود اطلاع دهید.
- درصورت مصرف هریک از داروهای زیر به روانپزشک خود اطلاع دهید:
- داروهای ضد افسردگی از جمله آمی تریپتیلین ، آموکساپین، کلومیپرامین ، دزیپرامین، دوکسپین، ایمی پرامین ، ماپروتیلین، میرتازاپین ، پروتریپتیلین (ویواکتیل) و تریمی پرامین (سورمونتیل)
- آمفتامین هایی مانند) آمفتامین در ، بنزفتامین ، دکستروآمفتامین ، در و متامفتامین
- بوپروپین
- بوسپیرون
- کافئین
- سیکلوبنزاپرین
- دکسفن فلورامین
- دکسترومتورفان
- دولوکستین
- اپی نفرین (اپی پن، پریمتن میست)
- لوودوپا
- داروهای آلرژی، سرفه و سرماخوردگی، تب یونجه
- اضطراب، مشکلات سینوسی یا کاهش وزن (قرص های لاغری، سرکوب کننده های اشتها)
- داروهای تشنج مانند کاربامازپین (تگرتول)
- داروهای مخدر برای تسکین درد
- ضد احتقان های بینی، از جمله قطره و اسپری بینی
- سایر ها مانند ایزوکاربوکسازید (مارپلان)
- پارگیلین، پروکاربازین، ترانیل سیپرومین و سلژیلین
- مپریدین
- متیل دوپا (آلدومت)
- “قرص های پپ”
- آرام بخش ها
- مهارکننده های انتخابی بازجذب سروتونین مانند سیتالوپرام (سلکسا)، اسیتالوپرام (لکساپرو)، فلوکستین (پروزاک)، فلووکسامین (لووکس)، پاروکستین (پاکسیل) و سرترالین (زولوفت)
- قرص های خواب، آرام بخش ها
- ونلافاکسین
و داروهای حاوی الکل و غیره…
اگر یک یا چند مورد از این داروها را مصرف می کنید یا اخیراً مصرف آن را متوقف کرده اید، ممکن است روانپزشک تان دستور قطع مصرف فنلزین را تجویز کند.
درصورت مصرف داروهای تجویزی، بدون نسخه، ویتامین ها و داروهای گیاهی و هر یک از موارد زیر حتما به روانپزشک خود اطلاع دهید:
- باربیتورات ها مانند پنتوباربیتال (نمبوتال)، فنوباربیتال (لومینال) و سکوباربیتال (سکونال).
- مسدود کننده های بتا مانند آتنولول ،لابتلول، متوپرولول ، نادولول و پروپرانولول
- کرم دوکسپین
- انسولین و داروهای خوراکی برای دیابت
- داروهای کنترل فشار خون بالا از جمله دیورتیک ها (قرص های آب) و رزرپین (سرپالان).
پزشک ممکن است نیاز به تغییر دوز داروهایتان داشته باشد و شما را به دقت از نظر عوارض جانبی تحت نظر داشته باشد.
- توجه داشته باشید که اثرات فنلزین ممکن است تا چند هفته پس از قطع مصرف دارو نیز در بدن تان باقی بماند. قبل از شروع مصرف داروهای جدید، روانپزشک تان را در جریان قطع مصرف فنلزین بگذارید.
- در صورت مصرف هرگونه مکمل غذایی، به ویژه فنیل آلانین (DLPA) (موجود در محصولات شیرین شده با آسپارتام مانند نوشابه ها و غذاها، داروهای بدون نسخه و برخی از داروهای تجویزی) ، راوولفیا، تیروزین یا تریپتوفان به روانپزشک خود اطلاع دهید.
- اگر سابقه ابتلا به فئوکروموسیتوم (نوعی تومور خوش خیم که در غده فوق کلیوی ایجاد می شود) یا بیماری قلبی یا کبدی دارید به روانپزشک خود اطلاع دهید. ممکن است روانپزشک تان فنلزین را تجویز نکند.
- اگر از داروهای بدون مجوز استفاده می کنید به روانپزشک خود اطلاع دهید. همچنین اگر سابقه ابتلا به دیابت؛ فشارخون بالا؛ تشنج؛ اسکیزوفرنی (بیماری روانی که باعث اختلال در تفکر، عدم تمایل به زندگی و احساسات قوی یا غیرعادی می شود) اضطراب؛ یا بیش فعالی یا سایر اختلالات حرکتی را دارید نیز به روانپزشک تان اطلاع دهید.
- اگر باردار هستید، خصوصا اگر در چند ماه آخر بارداری هستید، یا قصد بارداری دارید یا در دوره شیردهی هستید، به روانپزشک خود اطلاع دهید. اگر در حین مصرف فنلزین باردار شدید، با روانپزشک خود تماس بگیرید. اگر فنلزین در ماه های آخر بارداری مصرف شود، ممکن است باعث ایجاد مشکلاتی در نوزادان پس از زایمان شود.
- اگر قصد جراحی خصوصا جراحی دندان دارید، به دندانپزشک بگویید که فنلزین مصرف می کنید.
- توجه داشته باشید که این دارو ممکن است باعث خواب آلودگی شما شود تا زمانی که متوجه تاثیر دارو نشده اید، از رانندگی کردن یا کار با ماشین آلات اجتناب کنید.
- توجه داشته باشید که مصرف الکل می تواند به خواب آلودگی ناشی از عوارض این دارو بیافزاید. درمورد مصرف ایمن نوشیدنی های الکلی حین مصرف فنلزین از روانپزشک خود سوال کنید.
- توجه داشته باشید که حین شروع مصرف فنلزین یا افزایش دوز دارو هنگام بلند شدن خیلی سریع از حالت درازکش ممکن است باعث سرگیجه، سبکی سر و غش کردن شود. برای جلوگیری از این اتفاق، به آرامی از رختخواب بلند شوید و چند دقیقه قبل از ایستادن پاهای خود را روی زمین بگذارید.
رژیم غذایی خاص
درصورت مصرف غذاهای حاوی تیرامین حین درمان با فنلزین ممکن است با واکنش جدی مواجه شوید. تیرامین در بسیاری از غذاها، از جمله گوشت، مرغ، ماهی یا پنیر دودی شده، کهنه یا فاسد، برخی از میوه ها، سبزیجات و لوبیاها؛ نوشیدنی های الکلی؛ و محصولات مخمری که تخمیر شده اند، یافت می شود. برای جلوگیری از این عارضه، روانپزشک یا متخصص تغذیه با ارائه برنامه رژیم غذایی خاص به شما کمک خواهد کرد. همچنین حین درمان با فنلزین باید از خوردن غذاها و نوشیدنی های حاوی کافیین پرهیز کنید، دستورالعمل های تجویز شده را به دقت دنبال کنید و اگر سوالی داشتید با روانپزشک یا متخصص تغذیه تان درمیان بگذارید.
اگر یک نوبت مصرف دارو را فراموش کردم چکار کنم؟
اگر مصرف یک نوبت دارو را فراموش کردید، به محض یادآوری آن را مصرف کنید، مگر اینکه تقریباً زمان مصرف نوبت بعدی فرا رسیده باشد. در این صورت، مصرف دوز فراموش شده را نادیده بگیرید و نوبت بعدی را در زمان معمول خود مصرف کنید. برای جبران نوبت فراموش شده هرگز ۲ دوز را باهم مصرف نکنید.
عوارض جانبی قرص فنلزین
مصرف فنلزین ممکن است موجب بروز عوارض جانبی در فرد شود. درصورت بروز هر یک از علائم زیر به روانپزشک خود اطلاع دهید:
- خواب آلودگی
- ضعف
- سرگیجه
- خشکی دهان
- یبوست
- افزایش وزن
- کاهش توانایی جنسی
- لرزش غیر قابل کنترل قسمتی از بدن
- پرش عضلات
برخی از عوارض جانبی می تواند جدی باشد. درصورت مشاهده هر یک از علائم زیر یا علائم ذکر شده در بخش هشدار مهم فوراً با روانپزشک خود تماس بگیرید:
- سردرد
- ضربان قلب آهسته، کوبنده یا تند
- سفت شدن یا درد گردن
- درد قفسه سینه
- حالت تهوع
- استفراغ
- تعریق بیش از حد
- گشاد شدن مردمک های چشم (دایره های سیاه در وسط چشم)
- حساس شدن غیرعادی چشم ها به نور
- تورم صورت، گلو، بازوها، دست ها، پاها، مچ پا، یا ساق پا
- اختلال در تنفس یا بلع
- زرد شدن پوست یا چشم
فنلزین ممکن است عوارض جانبی دیگری ایجاد کند. در صورت بروز هرگونه مشکل غیرعادی در حین مصرف این دارو با روانپزشک خود تماس بگیرید.
مصرف بیش از حد دارو
در صورت مصرف بیش از حد دارو فورا با اورژانس تماس بگیرید. علائم مصرف بیش از حد ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- خواب آلودگی
- سرگیجه
- غش کردن
- اضطراب
- بیش فعالی
- پریشانی
- سردرد
- توهم (دیدن چیزها یا شنیدن صداهایی که وجود خارجی ندارند)
- سفت شدن فک
- تشنج
- کما (از دست دادن هوشیاری برای مدتی)
- نبض سریع و نامنظم
- درد قفسه سینه
- تنفس کند
- تب
- تعریق
- سردی بدن
سلام استفاده از فنلزین درکنار قارچهای جادویی حاوی سیلوسایبین چه تاثیری خواهد داشت