داروی ترک سیگار وارنیکلین: شیوه اثر و عوارض جانبی

آیا به فکر استفاده از داروی وارنیکلین برای ترک سیگار هستید؟ قبل از هر اقدامی این مطلب را تا انتها بخوانید. وارنیکلین، یک داروی غیرنیکوتینی برای کمک به ترک سیگار است.در ادامه این مطلب از دپارتمان سلامت روان مجله سلامت دکتر بهشتیان با اثرات و ویژگی های وارنیکلین آشنا خواهید شد.

وارنیکلین در دو سطح عمل می‌کند. این دارو در وهله اول باعث فعالسازی نقاطی از مغز تحت عنوان گیرنده‌های استیل کولینی نیکوتین می‌شود. این نقاط تحت تأثیر مصرف نیکوتین قرار دارند. این دارو برای افرادی که تازه ترک سیگار را شروع کرده‌اند، اثر شبه نیکوتینی خفیفی داشته و علایم ترک و محرومیت از نیکوتین را بهبود می‌دهد. در وهله دوم اگر در حین مصرف این دارو، سیگار بکشید؛ وارنیکلین مانع از چسبیدن نیکوتین به گیرنده‌های نیکوتینی می‌شود.

اثرات نیکوتین بر عملکرد شیمیایی مغز

نیکوتین به شما حس سرخوشی می‌دهد که حاصل از تغییرات سریع عملکرد شیمیایی مغز است. این حس، هفت ثانیه بعد از اولین پوکی که به سیگار می‌زنید، آغاز می‌شود.

شکل مولکولی نیکوتین بسیار مشابه نوروترانسمیتر استیل کولین است که تأثیر زیادی روی عملکردهای بدنی از جمله تنفس، ضربان قلب، یادگیری و حافظه دارد. بعلاوه استیل کولین روی سایر نوروترنسمیترهای اثر گذار روی اشتها، خلق و حافظه هم اثر دارد.

نیکوتین در مغز به گیرنده‌های عصبی استیل کولین می‌چسبد و اثر مشابه آن را ایجاد می‌کند. هنگامیکه نیکوتین به این گیرنده ها می‌چسبد، باعث تحریک ترشح دوپامین می‌شود. دوپامین هم نوروترنسمیتر مسئول تقویت لذت حاصل از کشیدن سیگار است.

این فرایند شیمیایی (ترشح دوپامین) مسئول وابستگی و اعتیاد به سیگار و سایر داروهای مخدر مثل کوکائین، آمفتامین‌ها و تریکا است.

اثرات مصرف نیکوتین در عرض چند دقیقه کم می شود، در نتیجه فرد مجددا سیگاری دیگری می کشد تا اثر سرخوشی حاصل از مصرف نیکوتین را حفظ کنند و مانع از بروز علایم ترک شوند.

اثر وارنیکلین روی گیرنده‌های نیکوتینی

هنگامیکه وارنیکلین وارد مغز می‌شود، به گیرنده‌های نیکوتینی alpha4beta2 می‌چسبد که نوعی گیرنده اختصاصی نیکوتین است. در نتیجه این دارو، مشابه نیکوتین باعث تحریک انتشار دوپامین می‌شود؛ ولی اثرش خیلی زیاد و به اندازه سیگار نیست و به اندازه مصرف دوز کم تا متوسط نیکوتین است و تا تا چند ساعت اثرش تداوم دارد.

در نتیجه وارنیکلین، باعث رفع علایم ترک نیکوتین در حین ترک سیگار می‌شود. مزیت دیگر مصرف این دارو در این است که با اتصال به گیرنده‌های نیکوتینی، مانع از چسبیدن نیکوتین به این گیرنده‌ها می‌شود. اگر در حین مصرف وارنیکلین، سیگار بکشید، دیگر نیکوتین داخل آن مثل همیشه باعث تقویت ترشح دوپامین نمی‌شود یا به عبارت دیگر کشیدن سیگار برای تان لذت بخش نخواهد بود. و در این شرایط ترک سیگار را راحت تر می‌کند.

پژوهش در زمینه اثربخشی وارنیکلین

شش مطالعه بالینی با شرکت ۳۶۵۹ فرد سیگاری، به بررسی اثربخشی وارنیکلین به عنوان داروی ترک سیگار پرداختند. طبق این مطالعات، داروی وارنیکلین در مقایسه با دارونما، اثربخشی بیشتری در کمک به ترک سیگار داشت.

در دو مطالعه، موفقیت در ترک سیگار در افراد مصرف کننده وارنیکلین(۲۲ درصد) در مقایسه با مصرف کنندگان داروی بوپروپین مانند زیبان و ولبان در ترک سیگار (۱۶ درصد) بیشتر بود. در این مطالعات موفقیت مصرف کنندگان دارونما در طول یک سال حدود ۸ درصد بود.

پژوهشگران در مطالعه دیگری، ۱۰۸۶ نفر را از نظر ترک سیگار با وارنیکلین، برچسب نیکوتینی و ترکیب برچسب و قرص نیکوتینی با هم مقایسه کردند. طبق نتایج به دست آمده، اثر بخشی این سه روش در طول دوره شش ماهه و یک ساله، مشابه یکدیگر بودند.

در طول ۶ ماه، ۲۳ درصد از شرکت کنندگانی که از برچسب استفاده می‌کردند؛ ۲۴ درصد از مصرف کنندگان وارنیکلین و ۲۷ درصد از مصرف کنندگان برچسب و قرص نیکوتین، سیگار را ترک کرده بودند. در طول یک سال، ۲۱ درصد از مصرف کنندگان برچسب، ۱۹ درصد از مصرف کنندگان وارنیکلین و ۲۰ درصد از مصرف کنندگان روش ترکیبی، سیگار را ترک کرده بودند.

طبق نتایج پژوهش دیگری هم ترکیب وارنیکلین و برچسب نیکوتین، کارآمد تر از مصرف وارنیکلین به تنهایی است.

حتی موفقیت اندک هم یک پیروزی محسوب می‌شود

شاید از نظر شما نرخ موفقیت این روش‌ها خیلی زیاد به نظر نرسد. ولی اگر تعداد زیاد معتادان به نیکوتین و مرگشان بابت مصرف سیگار را در حال حاضر مد نظر قرار دهید، همین درصد اندک بهبودی هم رقمی قابل ملاحظه است. هر سال در سراسر جهان، بیماری‌های حاصل از مصرف سیگار، عامل بیش از هشت میلیون مرگ هستند.

از طرف دیگر در برخی نقاط جهان، مصرف تنباکو در هر پنج ثانیه جان یک انسان را می‌گیرد. پس دارویی که توان کمک به ۲۵ درصد از افراد سیگاری را دارد، ارزش توجه را دارد.

البته فراموش نکنید که وارنکلین یا هر روش دیگر ترک سیگار فقط یک عامل کمکی برای ترک سیگار است و تا سبک زندگی شما و موانع درونی شما تغییر نکند نمی توانید سیگار یا هر عادت دیگر را ترک کنید.