تماشاگری جنسی (چشم چرانی) چیست و چه زمانی اختلال محسوب می شود؟

تماشاگری جنسی یا چشم چرانی علاقه به دیدن پنهانی افراد در حین تعویض لباس، برهنگی یا انجام فعالیت های جنسی،  است. در ادامه این مطلب از دپارتمان روابط عاطفی و ازدواج مجله دکتر بهشتیان با چشم چرانی جنسی آشنا می شویم.

معمولا این علاقه بیشتر به عمل دید زدن و تماشا کردن معطوف است تا نسبت به شخص در حال تماشا شدن. تماشاگری جنسی در دسته اختلالات پارافیلیا قرار می گیرد.

نکته مهم در این اختلال دید زدن پنهانی است و این افراد از اینکه فرد قربانی از دید زدن آنها آگاهی ندارد لذت می برند و تحریک می شوند.

در چه زمانی تماشاگری جنسی به اختلال تبدیل می‌شود؟

اکثر افراد از دیدن فردی برهنه تحریک می شوند که معمولا اختلال محسوب نمی شود اما اگر علایم زیر را داشته باشید به اختلال چشم چرانی مبتلا هستید:

• اگر به صورت جدی به دنبال چشم چرانی باشید و برای انجام این کار خود وقت صرف کرده و برنامه ریزی کنید ( مثلا دوربین شکاری برای دیدن فاصل های دور تهیه کنید)
• بدون اجازه فرد دیگر از او فیلمبرداری یا عکاسی کنید.
• فرد در حال فعالیت جنسی را بدون رضایتش دید می‌زنید.
• به طور غیرقانونی وارد یک منطقه می‌شوید تا مردم را دید بزنید.
• وقتی نمی‌توانید این رفتارها را انجام دهید، احساس ناامیدی یا استرس پیدا می‌کنید.
• بعد از انجام این رفتارها احساس گناه پیدا می‌کنید.
• نمی‌توانید بدون تماشای دیگران، از نظر جنسی تحریک شوید.
• نمی‌توانید در برابر فعالیت‌های چشم چرانی مقاومت کنید، حتی زمانی که برای رفاه شما ضرر دارند.

تشخیص اختلال تماشاگری جنسی چگونه است؟

چشم چرانی به خودی خود اختلال محسوب نمی شود. افراد زیادی با دیدن پنهانی صحنه های جنسی یا افراد برهنه تحریک می شوند اما اگر ملاک های زیر را داشته باشند به اختلال چشم چرانی مبتلا هستند:

• داشتن تمایل مکرر و شدید به تماشای افراد (از جمله کسانی که برهنه هستند، لباس هایشان را در می‌آورند یا در حال رفتارهای جنسی هستند) بدون کسب رضایتشان
• ماه هاست که این تمایلات را دارید (بیش از ۶ ماه)
• حس می‌کنید که این تمایلات در زندگی اجتماعی یا حرفه‌ای شما، تداخل ایجاد کرده اند (مثلا مراجعی به خاطر شکایت مکرر همکاران خانم او در شرکت از کار اخراج شده بود).

به خاطر داشته باشید که اختلال تماشاگری جنسی در کودکان یا نوجوانان تشخیص داده نمی‌شود. و برای اینکه فرد مبتلا به چشم چرانی تشخیص داده شود باید بالای ۱۸ سال باشد.

علل ابتلا به اختلال چشم چرانی

دلایل مختلفی می تواند باعث ابتلا فرد به چشم چرانی شود اما برخی از مهمترین آنها عبارتند از:

• سابقه سوء استفاده جنسی در کودکی
• تجربیات نامناسب جنسی در کودکی (مثلا دیدن رابطه جنسی پدر و مادر، برهنه دیدن محارم مثل خواهر یا مادر)
• میل جنسی بیش از اندازه
• مشغولیت ذهنی زیاد درباره مسایل جنسی
• وابستگی به فیلم پورن

آیا اختلال تماشاگری جنسی قابل درمان است؟

اختلال تماشاگری جنسی هم مانند بسیاری از بیماری‌های روانی دیگر، قابل درمان است. نکته کلیدی اینجاست که تشخیص دهید چه زمانی به کمک نیاز دارید، که این کار هم برای افراد مبتلا به اختلالات جنسی دشوار است.

درمانگر می‌تواند به فرد مبتلا به اختلال تماشاگری جنسی کمک کند تا کنترل زندگی خود را مجدداً با روش‌های زیر به دست آورد:

• دارو درمانی: برخی از داروهای ضد افسردگی مثل فلوکستین باعث کاهش میل به چشم چرانی و افزایش توانایی خودکنترلی می شود.
• توانایی کنترل و مدیریت تکانه و وسوسه های جنسی
• روش‌های جدید برای جنسی پیدا کند
• مکان‌ها یا موقعیت‌های افزایش دهنده شانس بازگشت به رفتار مشکل ساز را شناسایی کند.
• با کمک درمان روان پویشی به او کمک کند علل ناهشیار تحریک پذیری با چشم چرانی را پیدا و حل کند.
• گروه درمانی هم در درمان این اختلال می تواند موثر باشد. ارتباط با سایر افرادی که با مسائل مشابهی روبرو هستند هم فضایی عاری از قضاوت را برای صحبت در مورد چالش‌ها، ابزارهای مقابله و درمان‌های بالقوه فراهم می‌کند.