هفته ۳۷ بارداری: علائم و مراقبت های لازم

در این مقاله از دپارتمان زنان و مادران کلینیک سلامتی به نکات و علايم مربوط به هفته ۳۷ بارداری می پردازیم.

نکات کلیدی در هفته ۳۷ بارداری

• لکه بینی و افزایش ترشحات واژن در هفتۀ ۳۷ طبیعی است اما اگر موکوس پلاگ از بین برود یا خونریزی بیشتر شود، باید فوراً با پزشک تماس بگیرید. حتماً نشانه های زایمان را مرور کنید (در ادامه بیشتر در این مورد توضیح می دهیم!)
• احتمالاً وزن بچه کم و بیش سه کیلوگرم شده اما هنوز آماده نیست. اگر دو یا سه هفتۀ دیگر داخل شکم بماند، بهتر است. (هر چند طاقت مادر طاق شده و هر چه زودتر منتظر زایمان است)
• در هفته های آخر، خیلی از مادرها شروع می کنند به مرتب کردن کمدها و سابیدن کف اتاق. به این پدیده، «لانه گزینی» می گویند. یعنی بدن به صورت غریزی می داند که به زودی بچه از راه می رسد. ناسلامتی ۳۷ هفته از بارداری گذشته و بچه تقریباً آمادۀ تولد است.

جنین در هفته ۳۷ بارداری

بچه مهارت های جدید را تمرین می کند که شامل دم، بازدم، مکیدن و پلک زدن است. خبر نه چندان بامزه این که: اولین مدفوع بچه (به اسم مکونیوم) در بدن تشکیل می شود و شما آن را در اولین پوشک نوزاد می بینید.

اندازۀ جنین در هفتۀ سی و هفتم

در هفتۀ ۳۷، جنین هم اندازۀ کاهو است. ۴۸ سانتی متر قد و بین دو کیلو و ۷۰۰ تا سه کیلو و ۱۰۰ گرم وزن دارد. هر روز ۱۴ گرم یا بیشتر به وزن بچه اضافه می شود.

آیا در هفته ۳۷ بارداری، رشد جنین کامل شده؟

مادر حسابی برای زایمان آماده شده اما بچه هنوز کمی کار دارد. رشد دستگاه عضلانی-اسکلتی و گردش خون کامل شده اما کمی ریزه کاری درمورد ریه، مغز و دستگاه عصبی باقی مانده است. در عرض یکی دو هفته خیلی چیزها عوض می شود!

۳۷ هفته یعنی چند ماه؟

در هفتۀ ۳۷، ۹ ماه از بارداری گذشته و فقط سه هفته تا موعد زایمان باقی مانده است.

سونوگرافی در هفته ۳۷ بارداری

تست بیوفیزیکال پروفایل شامل سونوگرافی و تست بدون استرس است. در این آزمایش، سلامت جنین معاینه می شود.

در هفتۀ ۳۷، پزشک با مادرانی که دوقلو باردار هستند درمورد تزریق سوزن زور یا عمل سزارین صحبت می کند (همۀ این ها به سابقۀ پزشکی و وضعیت بچه ها بستگی دارد). بعضی از دکترها پیشنهاد می کنند این کار در هفتۀ ۳۸ انجام شود. پس شاید یک هفتۀ دیگر بچه ها را در آغوش بکشید!

صرف نظر از زمان و روش زایمان، سعی کنید بی تابی را از خود دور کنید. به خودتان یادآوری کنید که شاید همین روزها زایمان کنید، شاید هم چند هفتۀ دیگر. اگر بی قرار و مضطرب هستید، با تمیزکاری سر خودتان را گرم کنید (فکر کردی همه جا رو تمیز کردی؟ پشت یخچال‌و ببین.)

علائم بارداری در هفته سی و هفتم

ممکن است در هفتۀ ۳۷ علائم بارداری را با علائم زایمان اشتباه بگیرید. در ادامه به تعدادی از علائم هفتۀ ۳۷ اشاره می کنیم:

سوزش معده

بچه به دستگاه گوارش فشار وارد می کند. از غذاهای تند دوری کنید و زیاد آب بنوشید تا دچار سوزش معده نشوید.

لکه بینی

لکه بینی خفیف در هفتۀ ۳۷ طبیعی است. یادتان باشد در دوران بارداری دهانۀ رحم حساس می شود. پس ممکن است بعد از سکس، لکه خون ببینید. اما اگر خونریزی بیشتر از چند قطره است، با پزشک تماس بگیرید. گاهی خونریزی واژن یعنی جفت آسیب دیده (مثل کندگی جفت) و لازم است فوراً تحت مداوا قرار بگیرید. لکه بینی یا خونریزی را با «خونریزی های زایمانی» اشتباه نگیرید. به ترشحات آغشته به خون که کاملاً بی خطر است و نشان می دهد دهانۀ رحم در حال آماده شدن برای زایمان است، خونریزی های زایمانی (bloody show) می گویند.

ترک پوستی

متأسفانه ممکن است از هفتۀ ۳۷ به بعد، چند ترک پوستی جدید روی شکم ظاهر شود. روغن بدن را دم دست نگه دارید و تا می توانید از آن استفاده کنید. در ضمن، زیاد آب بنوشید (هر چند می دانم هر دو دقیقه دم در دستشویی هستید).

فشار شکم

اگر سر بچه پایین بیفتد، فشار روی لگن بیشتر می شود و به دنبال آن، درد و گرفتگی و تکرر ادرار از راه می رسد.

بی خوابی

نصف شب بیدار شدن و بی خوابی کشیدن در هفته های آخر بارداری طبیعی است. برای مقابله با این وضعیت: در طول روز ورزش سبک را از یاد نبرید، زیاد آب بنوشید (البته نه قبل از خواب) و مصرف کافئین را کاهش دهید.

انقباض

گرفتگی یا انقباض در هفتۀ ۳۷ طبیعی است. ناسلامتی، به زودی قرار است مادر شوید. اگر انقباض با تغییر پوزیشن برطرف شود، یعنی برکستون هیکس است.

حالت تهوع

حالت تهوع و دل درد در تمام ماه های بارداری طبیعی است اما هر چه به موعد زایمان نزدیک می شوید، حالت تهوع نشان می دهد به زودی قرار است زایمان کنید. (ای وای!) اگر حالت تهوع شدید است (یا استفراغ دارید) به متخصص اطلاع دهید تا احتمال بیماری یا مشکلات جدی مثل هلپ یا پره اکلامپسی رد شود.

شکل و اندازۀ شکم در هفته ۳۷ بارداری

حدود ۶۰ درصد از دوقلوها قبل از هفتۀ ۳۷ به دنیا می آیند. پس اگر دوقلو باردارید و هنوز زایمان نکردید، در اقلیت هستید. می دانیم آرام و قرار ندارید و بی صبرانه چشم به راه روز موعود هستید اما صبر کردن در این هفته های پایانی به نفع بچه هاست.

در هفته ۳۷ بارداری، راه رفتن سخت می شود

درک می کنیم. فشار روی شکم و لگن بالاست، پاها ورم کرده و خستگی امانتان را بریده. به همین دلیل، نهایت بتوانید خودتان را به مبل برسانید و دراز بکشید اما بهتر است اطراف خانه پیاده روی کنید (مگر اینکه پزشک استراحت مطلق داده باشد). ورزش در سه ماه آخر دوای خیلی چیزهاست (مثل خواب، کوفتگی و ورم بدن). در ضمن، پیاده روی یکی از بهترین فعالیت های فیزیکی است چون به بدن فشار وارد نمی کند.

علائم درد زایمان در هفته ۳۷ بارداری

در هفتۀ ۳۷، به علائم زایمان دقت کنید. هر روز، احتمال زایمان بیشتر می شود. شما که دلتان نمی خواهد دیر بجنبید و بچه داخل ماشین به دنیا بیاید؟ (قصد نداریم شما را بترسانیم. احتمال زاییدن داخل ماشین خیلی کم است. حرفمان این است که آمادگی لازم را داشته باشید.)

علائم زایمان به دو دسته تقسیم می شود: بعضی علائم نشان می دهد که زایمان نزدیک است. دستۀ دیگر نشان می دهد دارید زایمان می کنید.

در صورت مشاهدۀ علائم زیر در هفتۀ ۳۷، یعنی به زودی قرار است زایمان کنید (البته زمان دقیقش معلوم نیست!):

موکوس پلاگ و خونریزی های زایمان

در هفته های آخر، ترشحات مخاطی از واژن خارج می شود. به این مایع مخاطی، موکوس پلاگ می گویند که در دوران بارداری، از دهانۀ رحم محافظت می کند. وقتی دهانۀ رحم باز می شود، موکوس پلاگ بیرون می ریزد تا راه برای بچه باز شود. گاهی موکوس پلاگ آغشته به خون است که به آن خونریزی های زایمان می گویند.

حالت تهوع

بعضی از خانم ها قسم می خورند که درست قبل از شروع درد، به شدت حالت تهوع می گیرند. پس حالت تهوع در هفتۀ ۳۷ یکی از نشانه های زایمان است.

اسهال

اسهال در هفتۀ ۳۷ هم می تواند یک اسهال عادی باشد، هم نشانۀ زایمان. چون هورمون ها تغییر می کند تا برای زایمان آماده شوید و این مسئله روی معده و روده تأثیر می گذارد.

علائم زیر نشان می دهد درد زایمان شروع شده. در این شرایط، فوراً باید با متخصص زنان و زایمان تماس بگیرید:

پاره شدن کیسه آب

با پاره شدن کیسه آب، مایع آمنیوتیک از بدن خارج می شود. اکثر خانم ها ظرف ۲۴ ساعت بعد از پاره شدن کیسه آب زایمان می کنند.

انقباضات منظم

اگر انقباض پشت سر هم اتفاق بیفتد و شدت پیدا کند، یعنی درد زایمان شروع شده است. با متقبض شدن رحم، دهانۀ رحم باز می شود تا سر نوزاد از آن خارج شود. در زایمان اول، چند ساعت طول می کشد تا وارد فاز فعال شوید. در فاز فعال، درد به اوج می رسد (اینجاست که باید داخل بیمارستان باشید!)

کمردرد

آه، همان کمردرد وحشتناک و معروف. گاهی موقعیت بچه به نحوی است که به ستون فقرات مادر فشار وارد می کند. کمردرد مداوم و شدید که از شکم به کمر (یا برعکس) می زند، نشانۀ زایمان است.

پزشک درمورد تمام این علائم با شما صحبت می کند و زمان مراجعه به بیمارستان را توضیح می دهد. اگر کیسه آب پاره شود، باید فوراً بستری شوید تا عفونت نگیرید. گاهی قبل از پاره شدن کیسه آب، انقباضات شروع می شود. در این شرایط، هر وقت فاصلۀ بین انقباضات کمتر از پنج دقیقه شد، در بیمارستان بستری می شوید. پس اگر فاصلۀ خانه تا بیمارستان زیاد است، زودتر حرکت کنید.

آیا در هفته ۳۷ بارداری، بچه سالم به دنیا می آید؟

اگر بچه یکی دو هفتۀ دیگر داخل شکم بماند، درصد ریسک برای مادر و بچه کمتر می شود. احتمالاً بی صبرانه منتظر در آغوش کشیدن فرزند خود هستید اما (مگر به توصیۀ پزشک) زودتر از موعد برای زایمان برنامه ریزی نکنید. اگر خود به خود دردتان گرفت، عیبی ندارد اما نیاز نیست عجله کنید. باور کنید ارزشش را دارد!

«احتمالاً اسم اپیدورال به گوشتان خورده اما کلی روش بالینی و غیر بالینی برای تسکین درد زایمان وجود دارد. گاز خنده یک روش بالینی است که با شروع انقباضات تزریق می شود تا درد و اضطراب زایمان کاهش پیدا کند. خوبیِ گاز خنده این است که موقع زایمان می توانید حرکت کنید و فعال باشید. از جمله روش های خانگی می توان به ماساژ و گرمادرمانی، زایمان در آب و رایحه درمانی اشاره کرد.»

اوت هرناندز، ماماپرستار و مدیر مرکز بهداشت در ایالت واشینگتون

چند نکته برای هفته ۳۷ بارداری

در هفتۀ ۳۷، با رعایت نکات زیر حال خودتان را بهتر کنید. چشم به هم بزنید، بچه از راه می رسد!

نوشیدن آب

زیاد آب بنوشید چون اگر آب بدن کم شود، رحم منقبض می شود و احساس درد به سراغتان می آید. یادتان باشد مصرف آب به چند علامت دیگر، مثل سوزش معده، هم کمک می کند.

زنجبیل

اگر حالت تهوع دارید، زنجبیل بخورید. با زنجبیل و آبجوش، چای درست کنید، آبجوی زنجبیل بخورید یا برش کریستالیزۀ زنجبیل را به عنوان میان وعده یا همراه با ماست و توت میل کنید. اگر حالت تهوع شدید است، با مشورت پزشک از مکمل زنجبیل استفاده کنید. بیسکوییت زنجبیلی هم گزینۀ مناسبی است!

هیالورونیک اسید

هیالورونیک اسید یک مرطوب کننده است که مصرف آن در دوران بارداری خطر ندارد و به ترک پوستی کمک می کند. پس از کرم یا روغن حاوی هیالورونیک اسید استفاده کنید. (به ترتیبِ نوشته شدن ترکیبات محصول دقت کنید. اگر هیالورونیک اسید در بالای لیست قرار بگیرد، یعنی میزان هیالورونیک اسید در محصول بالاست.) اگر می خواهید تأثیر این ماده را ببینید، باید هر روز از کرم یا روغن حاوی هیالورونیک اسید استفاده کنید و خوب روی شکم ماساژ دهید. این ماده برای خشکی و خارش پوست یا شکم معجزه می کند!

از همسرتان کار بکشید

در حالت لانه گزینی، دلتان می خواهد همه چیز مرتب و سر جای خودش باشد اما به تنهایی ممکن نیست. به کمک همسر، فهرست کارهای عقب افتاده را بنویسید و تقسیم وظیفه کنید. به زودی برای آمدن بچه به خانه آماده می شوید!

«یادمه تو گوگل سرچ می کردم: برای لانه گزینی زوده؟ مرتب کردن کمد و کشوها، گشتن دنبال محصولات بچه و طراحی اتاق بچه باعث می شد حواسم پرت بشه (و احساس کنم همه چی تحت کنترله).»

مگان و، مادر یک فرزند