هفته ۳۰ بارداری: علائم و مراقبت های لازم

در این مقاله از دپارتمان زنان و مادران کلینیک سلامتی به نکات و علايم مربوط به هفته ۳۰ بارداری می پردازیم.

نکات کلیدی در هفته ۳۰ بارداری

• این روزها برکستون هیکس غوغا می کند. رحم در حال تمرین است و احساس می کنید شکم منقبض و منبسط می شود. معمولاً بعد از فعالیت بدنی برکستون هیکس را تجربه می کنید. سعی کنید تغییر پوزیشن دهید. اگر درد شدید شد یا پشت هم اتفاق افتاد، با پزشک تماس بگیرید تا احتمال زایمان زودرس رد شود.
• جا برای جنین تنگ می شود. پس محکم تر لگد می زند.
• غریزۀ مادری باعث می شود روحیۀ برنامه ریزی به سراغ شما بیاید تا خانه را برای این تغییر بزرگ آماده کنید. پس حسابی از آماده کردن اتاق بچه و شستن لباس ها لذت ببرید اما خودتان را خسته نکنید.

از اینجا به بعد، احساس می کنید یک شکم متحرک هستید! از سختی های خوابیدن هر چقدر بگوییم، کم گفتیم. هر جا بروید، راجع به ظاهرتان نظر می دهند. حرف مردم را جدی نگیرید اما اگر کسی از شما تعریف کرد و گفت مثل الماس می درخشید، حرفش را باور کنید چون واقعاً همینطور است!

جنین در هفته ۳۰ بارداری

در هفتۀ ۳۰، موی سر جنین رشد کرده و چشم ها باز شده؛ یعنی کم کم توانایی دیدن محیط اطراف را پیدا می کند. ناخن ها رشد می کند و جنین با گرفتن پا یا بند ناف، مهارت چنگ زدن را تمرین می کند.

اندازۀ جنین در هفتۀ سی ام

در هفتۀ ۳۰، جنین هم اندازۀ کدو سبز است. ۴۰ سانتی متر قد و یک کیلو و سیصد گرم وزن دارد و هر هفته دویست گرم و یک سانت رشد می کند. برای همین احساس می کنید شکم سفت و تنگ شده!

۳۰ هفته یعنی چند ماه؟

سی هفته کمی بیشتر از هفت ماه است. فقط ۱۰ هفتۀ دیگر مانده (البته کم و بیش!)

سونوگرافی در هفته ۳۰ بارداری

در حالت عادی، لازم نیست در این هفته سونوگرافی انجام دهید. در هفتۀ ۳۰، پوست جنین صاف و نرم می شود اما چین و چروک مغز بیشتر می شود تا بافت لازم شکل بگیرد. حالا جنین می تواند انگشت خودش را بگیرد! مطمئناً این مهارت بعد از تولد به دردش می خورد.

تا هفتۀ ۳۰، سرعت رشد جنین های دوقلو با جنین های تک قلو برابر است اما از هفتۀ ۳۰ الی ۳۲، سرعت رشد پایین می آید.

اگر دوقلو باردار هستید، متخصص در هفتۀ ۳۰ از دوقلوها تست بیوفیزیکال پروفایل می گیرد که ترکیب سونوگرافی و تست بدون استرس (NST) است. در NST، روی شکم مادر سنسور می گذارند تا انقباضات و ضربان قلب جنین اندازه گرفته شود. هدف از این آزمایش، تشخیص واکنش ضربان قلب جنین به تحرک و فعالیت است. اگر نتیجه خوب و نرمال باشد، احتمال اضطراب جنینی و زایمان زودرس رد می شود. یعنی حال دوقلوها خوب است.

علائم بارداری در هفتۀ سی ام

در هفتۀ ۳۰، رویاهای شبانه عجیب و غریب تر از قبل می شود (البته اگر بخوابید!). این مسئله می تواند به خاطر هورمون ها یا اضطراب باشد. پس آمادگی های لازم را انجام دهید تا راحت تر فرصت استراحت داشته باشید. مثل چی؟ به صورت آزمایشی مسافت خانه تا بیمارستان را با ماشین طی کنید تا ببینید چقدر طول می کشد. آن وقت دیگر بابت زایمان داخل ماشین کابوس نمی بینید. در این هفته، چند علامت دیگر هم به سراغ شما می آید. از جمله:

سوزش معده

معمولاً غذاهای چرب، تند، سنگین یا اسیدی باعث سوزش معده می شود. پس به این غذاها دقت کنید و مخصوصاً قبل از خواب دور این غذاها را خط بکشید چون این علامت آزاردهنده خواب را از چشم شما می گیرد.

بی خوابی

وضعیت جسمی و فکر و خیال باعث می شود چند ساعت داخل تخت از این پهلو به آن پهلو شوید. بی خوابی چرخۀ معیوبی است که به یک مشکل دیگر می انجامد: خستگی.

ورم

طبیعی است که در این زمان پاهای مادر کمی پف کند و معمولاً اگر پا را دراز کند یا بالا نگه دارد، مشکل برطرف می شود اما ورم شدید یا ناگهانی نشانۀ مشکل است. پس به این وضعیت دقت کنید.

احساس ناراحتی و عذاب

به لطف بزرگ شدن شکم، کمردرد، لگن درد و پادرد از راه می رسد.

تنگی نفس

در هفتۀ ۳۰، جنین هنوز نزدیک به قفسۀ سینه است و به ریه ها فشار وارد می کند اما از هفتۀ ۳۳ یا ۳۴، وارد لگن می شود. به محض اینکه داخل لگن بیفتد، متوجه می شوید چون دوباره می توانید یک نفس عمیق بکشید. آخیش!

شکل و اندازۀ شکم در هفته ۳۰ بارداری

هر چند وقت یک بار، شکم سفت و منقبض می شود که همان انقباضات برکستون هیکس است. بدن از این طریق برای زایمان آماده می شود. معمولاً برکستون هیکس بعد از ورزش یا سکس یا در شرایطی که خسته هستید یا آب بدن از دست رفته، به سراغ شما می آید. در این حالت، بنشینید یا به پهلو دراز بکشید، بدن را ریلکس کنید و آب بنوشید. اگر انقباض متوقف نشد یا در یک ساعت بیشتر از چهار بار به سراغ شما آمد، با پزشک تماس بگیرید چون شاید علامت زایمان زودرس باشد.

در هفتۀ ۳۰، در مجموع ۸ الی ۱۱ کیلو به وزنتان اضافه شده. مادرانی که دوقلو باردار هستند، در سه ماه دوم و سوم هر هفته نیم کیلو وزن اضافه می کنند. ارتفاع رحم (فاصلۀ بین استخوان شرمگاهی تا بالای رحم) ۲۸ تا ۳۲ سانتی متر است.

بابت افزایش وزن نگران نباشید. هر کیلو که به وزنتان اضافه می شود، به عنوان ذخیره برای شیر دادن به نوزاد استفاده می شود. لازم نیست روی وزنتان حساس شوید. ۹ ماه طول کشید تا ذره ذره وزنتان بالا برود. پس همین قدر طول می کشد تا پایین بیاید. اما مرتب وزنتان را چک کنید چون افزایش وزن ناگهانی یا شدید علامت پره اکلامپسی است. پس اگر عدد روی ترازو غیر عادی بود، فوراً به پزشک اطلاع دهید.

پوزیشن جنین در هفته ۳۰ بارداری

به احتمال زیاد در هفتۀ ۳۰ سر جنین پایین می افتد (اما اگر هنوز در این پوزیشن قرار نگرفته، جای نگرانی نیست!). جنین با خیال راحت در مایع آمنیوتیک شنا می کند. شاید فضا برای جنین تنگ شود اما هنوز می تواند تکان بخورد. طی چند هفتۀ آینده، شکم بزرگ تر می شود و از قفسۀ سینه جلو می زند اما هر چه به زمان زایمان نزدیک تر می شوید، فشار روی اندام داخلی بیشتر می شود.

«راه رفتن با شکم بارداری مثل ورزش است… پس مادر باردار مثل ورزشکاری است که یک وزنه به کمر بسته و سخت تمرین می کند! بدن حسابی مشغول است و تحت فشار قرار دارد. پس هر جا لازم بود، استراحت کنید. پیاده روی کنید، به جای آسانسور پله را انتخاب کنید، ماشین را کمی دورتر از مقصد پارک کنید، موقع ظهر حرکات کششی انجام دهید و هر روز تا جای ممکن تحرک داشته باشید. ورزش در دوران بارداری به سلامت جسم، روح و ذهن کمک می کند.»

جوآنی جانسون روبین، متخصص بارداری و زایمان و موسس انجمن مادران قوی

چند نکته برای هفته ۳۰ بارداری

فقط ده هفتۀ دیگر مانده! انگار زمان هم زود می گذرد، هم کش می آید! از هفتۀ ۳۰ به بعد، نکات زیر را در اولویت قرار دهید.

کفش مناسب

در سه ماه آخر، فشن را کنار بگذارید. لباس راحت به همه چیز برتری دارد و کفش هم از این قاعده مستثنی نیست. اکثر اوقات، ورم پا و پادرد امانتان را می برد. در این شرایط، کفش تنگ اوضاع را بدتر می کند. پس کفشی انتخاب کنید که پا داخل آن راحت باشد.

خودتان را آماده کنید

شاید فکر کنید برای بستن ساک، گذاشتن صندلی بچه داخل ماشین و آماده کردن وسایل بچه داخل خانه زود است اما از من به شما نصیحت، بهتر است دست بجنبانید چون وقتی درد زایمان شروع شود، برای این کارها وقت ندارید و اصلاً همه چیز از ذهنتان پاک می شود. در ضمن، آماده کردن وسایل خیلی هیجان انگیز است!

موکوس پلاگ

اگر نمی دانید موکوس پلاگ چیست، الآن وقتش است که درمورد آن اطلاعات کسب کنید. به طور خلاصه، موکوس پلاگ کانال سرویکس یا دهانۀ رحم را پر می کند و از جنین در برابر باکتری محافظت می کند. وقتی زمان زایمان از راه برسد، موکوس پلاگ از بین می رود. پس هنوز برای این اتفاق زود است اما بهتر است از قبل درمورد آن بدانید.

تمرین کگل

تمرین کگل عضلات واژن و میان دو راه (پرینیوم) را تقویت می کند و در زمان زایمان تأثیر آن را می بینید. در ضمن، تمرین کگل به شما کمک می کند از بی اختیاری جلوگیری کنید.

«در ماه های آخر بارداری، رابطۀ جنسی سخت می شه. شکم حسابی بزرگ شده و یه جورایی سر راه قرار می گیره! اما با یکم خلاقیت و تحمل خندیدن به این شرایط، کارمون رو پیش بردیم. از طرفی، سکس باعث می شد یک ساعت تمام برکستون هیکس رو تجربه کنم که خیلی عجیب بود! با این حال، از احساس صمیمیت و نزدیکی با پارتنرم لذت می بردم که تو کل دوران بارداری عاشق بدنم بود.»

لیندزی ل. مادر دو فرزند

سوالات متداول