دندان در آوردن یکی از مراحل مهم رشد و تکامل کودکان است که معمولاً بین ۴ تا ۷ ماهگی آغاز می‌شود. این فرآیند می‌تواند برای کودک و والدین چالش‌برانگیز باشد. شناخت علائم دندان درآوردن به والدین کمک می‌کند تا بهتر با این دوره کنار بیایند و مراقبت‌های لازم را انجام دهند. در این مقاله از سایت مجله سلامت به معرفی این موضوع میپردازیم.
علائم شایع دندان در آوردن
- بی‌قراری و تحریک‌پذیری
کودکان ممکن است بیش از حد معمول گریه کنند یا بهانه‌گیر شوند. این رفتار ناشی از درد و ناراحتی ناشی از فشار دندان‌ها بر لثه است. - افزایش بزاق و آبریزش دهان
افزایش ترشح بزاق یکی از نشانه‌های اولیه دندان درآوردن است. ممکن است منجر به خیس شدن لباس‌ها یا چانه کودک شود. - جویدن اشیاء
کودکان تمایل پیدا می‌کنند هر چیزی را که به دستشان می‌رسد بجوند. این کار به کاهش فشار و درد لثه‌ها کمک می‌کند. - بی‌اشتهایی
درد و ناراحتی ممکن است باعث کاهش اشتهای کودک شود، به خصوص در مورد غذاهای جامد. - مشکلات خواب
درد ناشی از دندان درآوردن می‌تواند خواب کودک را مختل کند و باعث بیدار شدن‌های مکرر در طول شب شود. - تورم و قرمزی لثه
لثه‌ها ممکن است در محل رویش دندان متورم و قرمز شوند. گاهی ممکن است یک برآمدگی کوچک در لثه مشاهده شود. - کشیدن گوش و صورت
برخی کودکان ممکن است به دلیل درد انتشاری، گوش‌ها یا صورت خود را بکشند یا به آنها دست بزنند. - تب خفیف
گرچه مورد بحث است، برخی کودکان ممکن است دچار تب خفیف (زیر ۳۸ درجه سانتیگراد) شوند. - گونه‌های قرمز
گاهی ممکن است گونه‌های کودک در زمان دندان درآوردن قرمز و برافروخته شود. - اسهال خفیف
برخی کودکان ممکن است دچار اسهال خفیف شوند، اگرچه ارتباط مستقیم آن با دندان درآوردن مورد بحث است.
مطلب پیشنهادی: از شیر گرفتن کودک: توصیه هایی برای مادران
راهکارهایی برای تسکین درد دندان در آوردن
- استفاده از حلقه‌های دندانی سرد این وسایل به کاهش تورم و درد لثه کمک می‌کنند.
- ماساژ لثه با انگشت تمیز یا گاز استریل، لثه کودک را به آرامی ماساژ دهید.
- داروهای مسکن در صورت نیاز و با مشورت پزشک، از داروهای مسکن مناسب سن کودک استفاده کنید.
- غذاهای سرد دادن غذاهای سرد مانند ماست یا پوره میوه سرد می‌تواند کمک‌کننده باشد.
- پاک کردن بزاق برای جلوگیری از تحریک پوست، بزاق اضافی را مرتباً پاک کنید.
نکات مهم
- هر کودکی ممکن است علائم متفاوتی را تجربه کند.
- اگر علائم شدید یا غیرعادی مشاهده کردید، حتماً با پزشک مشورت کنید.
- تب بالا، اسهال شدید یا استفراغ معمولاً نشانه‌های دندان درآوردن نیستند و نیاز به بررسی پزشکی دارند.
دندان درآوردن یک مرحله طبیعی در رشد کودک است. با شناخت علائم و استفاده از روش‌های تسکین‌دهنده، والدین می‌توانند این دوره را برای کودک خود راحت‌تر کنند. صبر و حمایت عاطفی والدین در این دوره بسیار مهم است. به یاد داشته باشید که این مرحله گذرا است و با رشد کودک، این مشکلات نیز برطرف خواهند شد.
چه چیزی علامت دندان در آوردن نیست؟
چه چیزی علامت دندان در آوردن نیست؟برخی علائم که معمولاً به اشتباه به درآمدن دندان نسبت داده می‌شوند، در واقع ممکن است نشانه‌های مشکلات دیگری باشند. موارد زیر معمولاً علائم دندان درآوردن نیستند
- تب بالا تب بالاتر از ۳۸ درجه سانتیگراد معمولاً نشانه دندان درآوردن نیست و می‌تواند علامت عفونت باشد.
- اسهال شدید اگرچه اسهال خفیف ممکن است با درآمدن دندان مرتبط باشد، اسهال شدید یا آبکی معمولاً نشانه مشکل دیگری است.
- استفراغ دندان درآوردن معمولاً باعث استفراغ نمی‌شود.
- سرفه یا آبریزش بینی شدید این علائم بیشتر نشانه سرماخوردگی یا آلرژی هستند.
- بثورات پوستی گسترده جوش‌های پوستی در سراسر بدن معمولاً به دندان درآوردن مربوط نیستند.
- بی‌اشتهایی طولانی مدت کاهش اشتها برای چند روز طبیعی است، اما بی‌اشتهایی طولانی مدت نشانه مشکل دیگری است.
- خونریزی از لثه درآمدن دندان معمولاً باعث خونریزی قابل توجه از لثه نمی‌شود.
- درد شدید و مداوم درد خفیف طبیعی است، اما درد شدید و مداوم می‌تواند نشانه مشکل دیگری باشد.
- تغییرات رفتاری شدید بی‌قراری خفیف طبیعی است، اما تغییرات رفتاری شدید یا ناگهانی معمولاً به درآمدن دندان مربوط نیست.
- مشکلات تنفسی دندان درآوردن نباید باعث مشکلات تنفسی شود.
اگر هر یک از این علائم را مشاهده کردید، بهتر است با پزشک کودک مشورت کنید، زیرا ممکن است نشانه‌ای از یک مشکل جدی‌تر باشند.
مطلب پیشنهادی: همه چیز در مورد اهمیت تغذیه در رشد کودکان
چه زمانی نگران دیر دندان در آوردن کودک شوید؟
درآمدن دندان در کودکان یک فرآیند طبیعی است که زمان آن می‌تواند از کودکی به کودک دیگر متفاوت باشد. با این حال، زمان‌هایی وجود دارد که ممکن است نیاز به نگرانی و مشورت با پزشک یا دندانپزشک کودکان باشد. در ادامه به این موارد میپردازیم
سن ۱۸ ماهگی بدون هیچ دندانی
اگر کودک شما تا ۱۸ ماهگی هیچ دندانی نداشته باشد، این می‌تواند نشانه‌ای از تأخیر قابل توجه باشد و نیاز به بررسی پزشکی دارد.
فاصله زمانی طولانی بین دندان‌ها
اگر بین رویش دندان‌های مختلف فاصله زمانی بسیار طولانی (بیش از ۶ ماه) وجود دارد، ممکن است نیاز به بررسی باشد.
عدم تقارن در رویش دندان‌ها
اگر دندان‌های یک سمت دهان به طور قابل توجهی زودتر یا دیرتر از سمت دیگر رشد می‌کنند، این می‌تواند نشانه‌ای از مشکل باشد.
تأخیر همراه با سایر علائم رشدی
اگر تأخیر در دندان درآوردن همراه با تأخیر در سایر جنبه‌های رشد مانند راه رفتن یا صحبت کردن باشد، نیاز به ارزیابی جامع پزشکی وجود دارد.
سابقه خانوادگی اختلالات دندانی
اگر در خانواده سابقه اختلالات دندانی وجود دارد، حتی تأخیر کمتر هم می‌تواند نیاز به بررسی داشته باشد.
مطلب پیشنهادی: ضررهای قلقلک دادن کودکان
مشکلات تغذیه‌ای
اگر کودک به دلیل نداشتن دندان در خوردن غذاهای جامد مشکل دارد، این می‌تواند بر رشد او تأثیر بگذارد و نیاز به توجه پزشکی دارد.
عدم رویش دندان‌های شیری تا ۳ سالگی
اگر تا ۳ سالگی هنوز برخی از دندان‌های شیری نروییده باشند، این می‌تواند نشانه‌ای از مشکل باشد.
تغییر رنگ یا شکل غیرطبیعی لثه از
اگر لثه‌ها تغییر رنگ غیرطبیعی داشته یا شکل آنها غیرعادی به نظر می‌رسد، این می‌تواند نشانه‌ای از مشکل در رشد دندان باشد.
درد شدید یا ناراحتی مداوم
اگر کودک درد شدید یا ناراحتی مداوم در دهان دارد، این می‌تواند نشانه‌ای از مشکلات دندانی باشد.
عدم رشد فک از نگرانی های دندان درآوردن
اگر فک کودک به نظر می‌رسد که رشد کافی ندارد، این می‌تواند بر رویش دندان‌ها تأثیر بگذارد و نیاز به بررسی دارد.
نکته مهم
به یاد داشته باشید که هر کودکی منحصر به فرد است و الگوی رشد خاص خود را دارد. با این حال، اگر نگران تأخیر در دندان درآوردن کودک خود هستید، بهترین کار مشورت با پزشک یا دندانپزشک کودکان است. آنها می‌توانند با معاینه دقیق و در صورت لزوم انجام آزمایش‌های تکمیلی، علت تأخیر را تشخیص داده و در صورت نیاز، درمان مناسب را توصیه کنند.
نتیجه‌گیری
دندان درآوردن فرآیندی طبیعی است که در کودکان مختلف با سرعت‌های متفاوتی رخ می‌دهد. اگرچه تأخیر خفیف معمولاً جای نگرانی ندارد، تأخیر قابل توجه یا همراه با علائم دیگر نیازمند توجه پزشکی است. مشاهده دقیق رشد کودک و مشورت منظم با متخصصان سلامت کودک، بهترین راه برای اطمینان از رشد سالم دندان‌هاست.
سوالات متداول
- اولین دندان معمولاً چه زمانی می‌روید؟
معمولاً بین ۴ تا ۷ ماهگی. - آیا ترتیب خاصی برای رویش دندان‌ها وجود دارد؟
بله، معمولاً دندان‌های پیشین پایین اول می‌رویند. - آیا تب بالا نشانه دندان در آوردن است؟
خیر، تب بالا معمولاً نشانه دندان درآوردن نیست. - چه زمانی باید برای اولین بار کودک را نزد دندانپزشک برد؟
حدود یک سالگی یا ۶ ماه پس از رویش اولین دندان. - آیا شیر دادن به نوزاد بر زمان دندان درآوردن تأثیر می‌گذارد؟
خیر، شیوه تغذیه (شیر مادر یا شیر خشک) تأثیر قابل توجهی بر زمان دندان درآوردن ندارد.
