رشته بینایی سنجی یا (اپتومتریست) یک رشته دانشگاهی است که به مطالعه و بررسی فرآیندهای بینایی انسان و ارائه راهکارهای مناسب برای بهبود آن می‌پردازد. این رشته در واقع پلی است میان مهندسی، پزشکی و علوم شناختی که به شناخت بیشتر چگونگی کارکرد بینایی انسان و ارائه راه‌حل‌های عملی برای مشکلات مربوط به آن می‌پردازد. در این مقاله از دپارتمان مشاوره تو به بررسی کامل رشته بینایی سنجی میپردازیم.
گرایش‌های رشته بینایی سنجی
رشته بینایی‌سنجی دارای گرایش‌های متنوعی است که هر کدام به بررسی جنبه‌های خاصی از بینایی انسان می‌پردازند:
- بینایی بالینی: این گرایش بر روی ارزیابی، تشخیص و درمان اختلالات بینایی تمرکز دارد.
- بینایی صنعتی: این گرایش به طراحی و توسعه فناوری‌های بینایی برای کاربردهای صنعتی می‌پردازد.
- علوم بینایی: این گرایش بر روی فرآیندهای فیزیولوژیک و روان‌شناختی مرتبط با بینایی انسان متمرکز است.
- ارگونومی بینایی: این گرایش به بررسی تعامل انسان و محیط از منظر بینایی می‌پردازد.
- پردازش تصویر: این گرایش به مطالعه و توسعه الگوریتم‌های پردازش تصویر دیجیتال اختصاص دارد.
تعداد واحدها و طول دوره تحصیل در رشته بینایی سنجی
رشته بینایی‌سنجی در قالب مقطع کارشناسی ارائه می‌شود که معمولاً شامل ۱۳۰ تا ۱۴۰ واحد درسی است. طول دوره تحصیل در این رشته ۴ سال است که شامل دروس پایه، تخصصی و عمومی می‌باشد.
دروس پایه و تخصصی در رشته بینایی سنجی
دروس پایه در رشته بینایی‌سنجی شامل ریاضیات عمومی، فیزیک، زیست‌شناسی، روانشناسی و آمار می‌باشد. دروس تخصصی نیز شامل موارد زیر است:
- اپتیک چشم
- آناتومی و فیزیولوژی چشم
- روانشناسی بینایی
- ارزیابی بینایی
- اصول طراحی عینک
- پردازش تصویر دیجیتال
- بینایی صنعتی
- ارگونومی بینایی
- بینایی کامپیوتری
نمونه کارنامه قبولی در کنکور رشته بینایی سنجی
رشته بینایی‌سنجی یکی از رشته‌های پرطرفدار در میان داوطلبان کنکور است. به طور مثال در کنکور سراسری سال ۱۴۰۲، در دانشگاه شهید بهشتی تهران حد نصاب قبولی در این رشته ۷۰۰۰ بود که نشان‌دهنده رقابت بالای داوطلبان برای ورود به این رشته است.
نمونه کارنامه قبولی رشته بینایی سنجی
| اطلاعات کنکور |
| سال کنکور: ۱۴۰۰ |
| رشته: بینایی‌سنجی |
| دانشگاه: دانشگاه علوم پزشکی تهران |
| سهمیه: عادی |
| رتبه کشوری: ۲۵۳ |
| رتبه منطقه‌ای: ۴۸ |
| درصد کل: ۸۲% |
| دروس و درصد |
| زبان و ادبیات فارسی: ۷۵ |
| عربی: ۸۰ |
| دین و زندگی: ۸۵ |
| زبان خارجه: ۹۰ |
| ریاضی: ۸۰ |
| فیزیک: ۸۵ |
| شیمی: ۷۵ |
| زیست‌شناسی: ۹۰ |
| سوابق تحصیلی |
| معدل دیپلم: ۱۸.۷۵ |
| معدل پیش‌دانشگاهی: ۱۹.۲۵ |
این کارنامه نشان‌دهنده عملکرد قوی داوطلب در آزمون کنکور سراسری و سوابق تحصیلی و علمی مناسب برای قبولی در رشته بینایی‌سنجی است.
دانشگاه‌های برتر در ارائه رشته بینایی سنجی
دانشگاه‌های معتبر در ارائه رشته بینایی‌سنجی عبارتند از:
- دانشگاه علوم پزشکی تهران
- دانشگاه شهید بهشتی تهران
- دانشگاه علوم پزشکی شیراز
- دانشگاه علوم پزشکی اصفهان
- دانشگاه علوم پزشکی مشهد
این دانشگاه‌ها مجهز به امکانات و تجهیزات پیشرفته بوده و اساتید برجسته‌ای در این رشته دارند.
شهریه دانشگاه‌های رشته بینایی سنجی
شهریه دانشگاه‌های رشته بینایی سنجیشهریه دانشگاه‌های دولتی ارائه‌دهنده رشته بینایی‌سنجی در بازه ۲۰ تا ۴۰ میلیون تومان در طول دوره ۴ ساله قرار دارد. در مورد دانشگاه‌های غیردولتی، شهریه‌ها معمولاً ۸۰ تا ۱۲۰ میلیون تومان برآورد می‌شود.
مهم‌ترین درس‌های دانشگاهی بینایی سنج‌ها
مهم‌ترین دروس دانشگاهی برای رشته بینایی‌سنجی به شرح زیر است:
آناتومی و فیزیولوژی چشم
- آناتومی قسمت‌های مختلف چشم
- فیزیولوژی فرآیندهای دید
اپتیک چشم و انکساری
- اصول اپتیک و انتشار نور
- نحوه انکسار نور در چشم
- نقص‌های انکساری و اصلاح آن‌ها
کینتیک بینایی و روانشناسی بینایی
- ادراک بینایی و پردازش تصویر
- سیستم های بینایی و رفتارهای بینایی
تکنیک‌های آزمون بینایی
- آزمون‌های بینایی سنجی
- روش‌های اندازه‌گیری و ارزیابی بینایی
اپتومتری و پرسکریپشن عینک
- محاسبه قدرت عینک‌ها
- طراحی و انتخاب عینک‌ها
برنامه‌ریزی و مدیریت کلینیک بینایی
- مدیریت کلینیک و ارائه خدمات بینایی
- اصول اخلاقی و قوانین حرفه‌ای
این دروس مبنای آموزش بینایی‌سنجی را شکل می‌دهند و بنیان تخصصی این حرفه را فراهم می‌کنند.
شغل‌های مرتبط با رشته بینایی سنجی و درآمد
فارغ‌التحصیلان رشته بینایی سنجی می‌توانند در حوزه‌های زیر مشغول به کار شوند:
- متخصص بینایی سنجی: در کلینیک‌های چشم‌پزشکی و عینک‌سازی مشغول به کار می‌شوند. متوسط درآمد ماهیانه ۱۵ تا ۳۰ میلیون تومان.
- طراح و توسعه‌دهنده فناوری‌های بینایی: در شرکت‌های فناوری و صنایع مرتبط با بینایی مشغول می‌شوند. متوسط درآمد ماهیانه ۲۰ تا ۴۰ میلیون تومان.
- محقق و استاد دانشگاهی: در مراکز تحقیقاتی و دانشگاه‌ها به تدریس و تحقیق در زمینه بینایی می‌پردازند. متوسط درآمد ماهیانه ۲۵ تا ۵۰ میلیون تومان.
- کارشناس ارگونومی بینایی: در طراحی محصولات و محیط‌های کاربردی با تمرکز بر بهبود بینایی مشغول می‌شوند. متوسط درآمد ماهیانه ۱۸ تا ۳۰ میلیون تومان.
ویژگی‌های شخصیتی مناسب برای رشته اپتومتریست
ویژگی‌های شخصیتی مناسب برای رشته اپتومتریستافرادی که به رشته بینایی‌سنجی علاقه‌مند هستند معمولاً دارای ویژگی‌های زیر هستند:
- علاقه به حوزه پزشکی و فناوری
- دقت و توجه به جزئیات
- توانایی استدلال و تحلیل
- خلاقیت و نوآوری
- صبر و حوصله
- توانایی کار تیمی
مزایا این رشته چیست؟
- تنوع شغلی بالا در حوزه‌های مختلف از پزشکی تا صنعت
- تقاضای بالا در بازار کار
- درآمد نسبتاً خوب
- ماهیت تحقیقاتی و نوآورانه رشته
- ارتباط نزدیک با علوم پزشکی و مهندسی
معایب رشته بینایی سنجی چیست؟
- نیاز به سرمایه‌گذاری بالا برای تجهیزات و امکانات آزمایشگاهی
- حجم زیاد دروس تخصصی و نیاز به تلاش و پشتکار بالا
- رقابت بالا برای ورود به این رشته در دانشگاه‌های معتبر
- هزینه‌های تحصیل در دانشگاه‌های خصوصی بالا
وظایف اپتومتریست ها
بینایی‌سنج‌ها دارای وظایف و مسئولیت‌های متنوعی هستند که به شرح زیر است:
ارزیابی بینایی
- انجام آزمون‌های تشخیصی بینایی سنجی
- تعیین قدرت بینایی و تشخیص نقص‌های بینایی
طراحی و تجویز عینک‌ها
- محاسبه قدرت عینک‌ها برای اصلاح نقص‌های انکساری
- انتخاب مناسب‌ترین چارچوب و لنزهای عینک
مشاوره و آموزش بیماران
- ارائه توصیه‌های لازم برای استفاده صحیح از عینک‌ها
- آموزش روش‌های پیشگیری و مراقبت از سلامت بینایی
مدیریت کلینیک بینایی
- برنامه‌ریزی و سازماندهی جریان کار در کلینیک
- رعایت اصول اخلاقی و استانداردهای حرفه‌ای
همکاری با سایر پزشکان
- ارجاع بیماران به چشم‌پزشکان در صورت نیاز به درمان
- هماهنگی در ارائه خدمات تخصصی به بیماران مشترک
پژوهش و توسعه علمی
- انجام تحقیقات در زمینه‌های نوین بینایی‌سنجی
- به‌روزرسانی دانش و مهارت‌های حرفه‌ای
در مجموع، بینایی‌سنج‌ها نقش مهمی در حفظ و ارتقای سلامت بینایی افراد جامعه ایفا می‌کنند.
راه‌های موفقیت در رشته بینایی سنجی
برای موفقیت در رشته بینایی‌سنجی موارد زیر حائز اهمیت هستند:
- برنامه‌ریزی دقیق: داشتن برنامه‌ریزی دقیق برای مطالعه دروس پایه و تخصصی امری ضروری است.
- تسلط بر مباحث علمی: تلاش برای تسلط بر مباحث علمی پایه مانند ریاضی، فیزیک و زیست‌شناسی بسیار مهم است.
- کسب مهارت‌های عملی: شرکت در آزمایشگاه‌ها و کارگاه‌های عملی برای کسب مهارت‌های کاربردی ضروری است.
- شرکت در فعالیت‌های پژوهشی: مشارکت در پروژه‌های تحقیقاتی دانشگاهی می‌تواند منجر به ارتقای مهارت‌ها و افزایش شانس ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر شود.
- تقویت مهارت‌های نرم: داشتن مهارت‌هایی مانند خلاقیت، حل مسئله و کار تیمی برای موفقیت در این رشته بسیار مهم است.
مهاجرت در رشته بینایی سنجی
رشته بینایی‌سنجی در ایران به عنوان یک رشته نسبتاً جدید محسوب می‌شود، اما در کشورهای پیشرفته مانند آمریکا، کانادا و اروپا از چندین دهه پیش در دانشگاه‌ها ارائه می‌شود. فارغ‌التحصیلان این رشته در ایران می‌توانند برای ادامه تحصیل یا اشتغال به این کشورها مهاجرت کنند.
مقایسه رشته چشم پزشکی و بینایی سنجی
بین رشته چشم‌پزشکی و بینایی‌سنجی تفاوت‌های اساسی وجود دارد که به شرح زیر است:
حیطه تخصص
- چشم‌پزشکی: تشخیص و درمان بیماری‌های چشم و جراحی‌های چشمی
- بینایی‌سنجی: ارزیابی و اصلاح نقص‌های بینایی، طراحی و تجویز عینک‌ها
میزان آموزش
- چشم‌پزشکی: تحصیلات طولانی‌تر (دکتری پزشکی و تخصص چشم‌پزشکی)
- بینایی‌سنجی: مدت تحصیل کوتاه‌تر (کارشناسی بینایی‌سنجی)
مراقبت از بیمار
- چشم‌پزشکی: ارائه خدمات درمانی پیچیده‌تر و جراحی‌های تخصصی
- بینایی‌سنجی: ارائه خدمات تشخیصی و تجویزی برای نقص‌های بینایی
نحوه همکاری
- چشم‌پزشکی: مستقل در ارائه خدمات
- بینایی سنجی: همکاری با چشم‌پزشکان در مراقبت از بیماران
دامنه فعالیت
- چشم‌پزشکی: محدود به حوزه چشم و بینایی
- بینایی سنجی: فراتر از چشم و شامل کاربردهای بینایی در سایر زمینه‌ها
در مجموع، چشم‌پزشکی بر درمان بیماری‌های چشم و جراحی‌های پیچیده متمرکز است، در حالی که بینایی‌سنجی بر ارزیابی و اصلاح نقص‌های بینایی تمرکز دارد.
نتیجه‌گیری
رشته بینایی سنجی یک رشته دانشگاهی متنوع و کاربردی است که به درک و بهبود فرآیندهای بینایی انسان می‌پردازد. این رشته دارای گرایش‌های متعددی است و فارغ‌التحصیلان آن می‌توانند در حوزه‌های مختلفی از پزشکی تا صنعت مشغول به کار شوند. با وجود تقاضای بالا و درآمد نسبتاً خوب در این رشته، ورود به آن نیازمند تلاش و پشتکار بالا است. افرادی که به این رشته علاقه‌مندند می‌توانند با برنامه‌ریزی دقیق، تسلط بر مباحث علمی و کسب مهارت‌های عملی موفقیت چشمگیری را در این رشته کسب کنند.
مقاله خیلی خوبی بود همیشه دوست داشتم بدونم برای قبولی رشته بینایی سنجی باید چه رتبه‌ای بیارم.مرسیییییییی