رشته هوشبری: بازار کار، گرایش ها و آینده شغلی
رشته هوشبری یکی از رشتههای پرطرفدار و مهم در حوزه علوم پزشکی است که به مدیریت و نظارت بر بیهوشی بیماران در طول عمل جراحی و مراقبتهای مرتبط با آن میپردازد. این رشته برخلاف تصور عمومی، وظایف و مهارتهای بسیار پیچیدهای دارد که نیازمند تخصص، دقت و مسئولیتپذیری بالا است. در این مقاله به بررسی جزئیات رشته هوشبری، از جمله دروس تحصیلی، شرایط قبولی، مزایا و معایب، و فرصتهای شغلی این رشته پرداخته خواهد شد.
رشته تحصیلی هوشبری چیست؟
رشته هوشبری یکی از زیرمجموعههای علوم پزشکی است که دانشجویان در آن به یادگیری اصول و تکنیکهای مربوط به بیهوشی، نظارت بر وضعیت بیمار در طول عمل جراحی و همچنین مراقبتهای پس از عمل میپردازند. فارغالتحصیلان این رشته، تحت نظارت پزشکان متخصص بیهوشی، مسئولیت آمادهسازی و مدیریت فرآیند بیهوشی بیماران را بر عهده دارند. آنها همچنین به کنترل وضعیت حیاتی بیمار (مانند ضربان قلب، فشار خون و تنفس) در طول عمل جراحی کمک میکنند.
رشته هوشبری چند ترم است؟
رشته هوشبری در مقطع کارشناسی پیوسته معمولاً در ۸ ترم تحصیلی (۴ سال) ارائه میشود. این دوره شامل دروس نظری، عملی و کارآموزی است که دانشجویان را برای ورود به محیط کار آماده میکند. دانشجویان در این ترمها با مباحث مختلفی از جمله اصول بیهوشی، داروشناسی بیهوشی، مراقبتهای ویژه و اصول احیا آشنا میشوند.
درسهای این رشته در طول تحصیل چیست؟
در جدول زیر برخی از دروس اصلی رشته هوشبری که دانشجویان در طول تحصیل فرا میگیرند، آورده شده است:
ترم | درسها |
۱ | آناتومی عمومی، فیزیولوژی عمومی، اصول و مبانی بیهوشی، زبان تخصصی |
۲ | فیزیک بیهوشی، داروشناسی عمومی، آناتومی بالینی، مراقبتهای ویژه |
۳ | داروشناسی بیهوشی، اصول احیا، فیزیولوژی بالینی، تکنیکهای بیهوشی |
۴ | بیهوشی در جراحیهای عمومی، اصول مراقبتهای ویژه، بیماریهای داخلی |
۵ | بیهوشی در جراحیهای تخصصی، روشهای احیا، مدیریت درد |
۶ | کارآموزی در بیمارستان، آشنایی با تجهیزات بیهوشی، مراقبتهای بعد از جراحی |
۷ | بیهوشی در جراحیهای قلب و عروق، بیهوشی در جراحیهای اطفال، کارآموزی |
۸ | پایاننامه کارشناسی، بیهوشی در جراحیهای خاص، کارآموزی در اتاق عمل |
مطلب پیشنهادی: سخت ترین و آسان ترین رشتههای گروه ریاضی فیزیک
روحیات لازم برای شغل هوشبری
- دقت و تمرکز بالا:
کار در حوزه بیهوشی نیازمند دقت بسیار بالایی است. کوچکترین اشتباه میتواند پیامدهای جدی برای بیمار داشته باشد. - توانایی مدیریت استرس:
شرایط اتاق عمل و مسئولیتهای مرتبط با بیهوشی استرسزا هستند و فرد باید بتواند در شرایط پرتنش تصمیمات درست بگیرد. - توانایی کار تیمی:
هوشبری یک کار تیمی است و فرد باید بتواند به خوبی با پزشکان، پرستاران و دیگر اعضای تیم جراحی همکاری کند. - مسئولیتپذیری بالا:
هوشبر باید به خوبی از وظایف خود آگاه باشد و مسئولیت بیمار را در طول عمل به عهده بگیرد.
حداقل رتبه لازم برای قبولی در رشته هوشبری
برای قبولی در رشته هوشبری در دانشگاههای دولتی، معمولاً نیاز به رتبهای بین ۵۰۰۰ تا ۱۵۰۰۰ در کنکور سراسری در زیرگروه تجربی دارید. البته این رتبه به عواملی مانند شهر و دانشگاه موردنظر بستگی دارد و ممکن است در برخی دانشگاهها رتبههای پایینتری نیز لازم باشد.
تحصیل در رشته هوشبری بدون کنکور
در برخی دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی، امکان تحصیل در رشته هوشبری بدون کنکور و از طریق سوابق تحصیلی (معدل دیپلم) وجود دارد. این نوع پذیرش معمولاً در دانشگاههای آزاد و پیام نور ارائه میشود. البته باید توجه داشت که ظرفیت این نوع پذیرش محدود است و معمولاً در مقاطع کاردانی یا کارشناسی ناپیوسته ارائه میشود.
دانشگاههای پذیرنده رشته هوشبری در ایران
لیست دانشگاه های پذیرنده رشته هوشبری | |||||
نوع دوره | نام دانشگاه | استان دانشگاه | جنسیت پذیرش | ظرفیت پذیرش نیمسال | |
اول | دوم | ||||
روزانه | دانشگاه علوم پزشکی تبریز | آذربایجان شرقی | زن – مرد | ۲۵ | _ |
روزانه | دانشگاه علوم پزشکی ارومیه | آذربایجان غربی | زن – مرد | ۲۰ | _ |
روزانه | دانشگاه علوم پزشکی اردبیل | اردبیل | زن – مرد | ۱۸ | _ |
روزانه | دانشگاه علوم پزشکی اصفهان | اصفهان | زن – مرد | ۳۰ | _ |
شهریه پرداز | دانشگاه علوم پزشکی اصفهان | اصفهان | زن – مرد | ۵ | _ |
روزانه | دانشگاه علوم پزشکی کاشان | اصفهان | زن – مرد | ۱۵ | _ |
روزانه | دانشگاه علوم پزشکی البرز – کرج | البرز | زن – مرد | ۲۲ | _ |
شهریه پرداز | دانشگاه علوم پزشکی البرز – کرج | البرز | زن – مرد | ۵ | _ |
روزانه | دانشگاه علوم پزشکی ایلام | ایلام | زن – مرد | ۲۰ | _ |
روزانه | دانشگاه علوم پزشکی بوشهر | بوشهر | زن – مرد | ۲۰ | _ |
شهریه پرداز | دانشگاه علوم پزشکی بوشهر | بوشهر | زن – مرد | ۲ | _ |
روزانه | دانشگاه علوم پزشکی ارتش جمهوری اسلامی ایران | تهران | زن | _ | ۵ |
شهریه پرداز | دانشگاه علوم پزشکی ارتش جمهوری اسلامی ایران | تهران | مرد | _ | ۱۵ |
روزانه | دانشگاه علوم پزشکی ایران | تهران | زن – مرد | ۲۵ | _ |
روزانه | دانشگاه علوم پزشکی بقیه اله(عج) – تهران | تهران | زن – مرد | ۲۰ | _ |
روزانه | دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی – تهران | تهران | زن – مرد | ۱۸ | _ |
شهریه پرداز | دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی – تهران | تهران | زن – مرد | ۵ | _ |
روزانه | دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد | چهارمحال و بختیاری | زن – مرد | ۲۰ | _ |
روزانه | دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد (محل تحصیل دانشکده علوم پزشکی شهرستان بروجن) | چهارمحال و بختیاری | زن – مرد | _ | ۱۵ |
روزانه | دانشگاه علوم پزشکی بیرجند | خراسان جنوبی | زن – مرد | ۱۸ | _ |
شهریه پرداز | دانشگاه علوم پزشکی بیرجند | خراسان جنوبی | زن – مرد | ۲ | _ |
روزانه | دانشگاه علوم پزشکی بیرجند (محل تحصیل دانشکده علوم پزشکی شهرستان قائنات) | خراسان جنوبی | زن – مرد | _ | ۱۲ |
شهریه پرداز | دانشگاه علوم پزشکی بیرجند (محل تحصیل دانشکده علوم پزشکی شهرستان قائنات) | خراسان جنوبی | زن – مرد | _ | ۳ |
روزانه | دانشگاه علوم پزشکی تربت حیدریه | خراسان رضوی | زن – مرد | ۱۵ | _ |
روزانه | دانشگاه علوم پزشکی سبزوار | خراسان رضوی | زن – مرد | _ | ۱۵ |
شهریه پرداز | دانشگاه علوم پزشکی سبزوار | خراسان رضوی | زن – مرد | _ | ۵ |
روزانه | دانشگاه علوم پزشکی گناباد | خراسان رضوی | زن – مرد | ۱۵ | _ |
شهریه پرداز | دانشگاه علوم پزشکی گناباد | خراسان رضوی | زن – مرد | ۵ | _ |
روزانه | دانشگاه علوم پزشکی نیشابور | خراسان رضوی | زن – مرد | ۱۶ | _ |
شهریه پرداز | دانشگاه علوم پزشکی نیشابور | خراسان رضوی | زن – مرد | ۴ | _ |
روزانه | دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی – بجنورد | خراسان شمالی | زن – مرد | _ | ۱۵ |
شهریه پرداز | دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی – بجنورد | خراسان شمالی | زن – مرد | _ | ۳ |
روزانه | دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور – اهواز | خوزستان | زن – مرد | ۱۵ | _ |
شهریه پرداز | دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور – اهواز | خوزستان | زن – مرد | ۵ | _ |
روزانه | دانشگاه علوم پزشکی دزفول | خوزستان | زن – مرد | ۱۵ | _ |
شهریه پرداز | دانشگاه علوم پزشکی دزفول | خوزستان | زن – مرد | ۵ | _ |
روزانه | دانشگاه علوم پزشکی آبادان | خوزستان | زن – مرد | ۱۸ | _ |
روزانه | دانشگاه علوم پزشکی زنجان | زنجان | زن – مرد | ۲۰ | _ |
روزانه | دانشگاه علوم پزشکی سمنان (محل تحصیل دانشکده پیراپزشکی سرخه) | سمنان | زن – مرد | ۱۸ | _ |
روزانه | دانشگاه علوم پزشکی شاهرود | سمنان | زن – مرد | ۲۰ | _ |
روزانه | دانشگاه علوم پزشکی ایرانشهر | سیستان و بلوچستان | زن – مرد | _ | ۲۰ |
روزانه | دانشگاه علوم پزشکی زابل | سیستان و بلوچستان | زن – مرد | ۲۰ | _ |
روزانه | دانشگاه علوم پزشکی زاهدان | سیستان و بلوچستان | زن – مرد | _ | ۱۸ |
شهریه پرداز | دانشگاه علوم پزشکی زاهدان | سیستان و بلوچستان | زن – مرد | _ | ۴ |
روزانه | دانشگاه علوم پزشکی ایرانشهر (محل تحصیل دانشکده علوم پزشکی چابهار) | سیستان و بلوچستان | زن – مرد | _ | ۱۵ |
روزانه | دانشگاه علوم پزشکی جهرم | فارس | زن – مرد | _ | ۱۸ |
روزانه | دانشگاه علوم پزشکی شیراز | فارس | زن – مرد | ۲۵ | _ |
روزانه | دانشگاه علوم پزشکی شیراز (محل تحصیل دانشکده پیراپزشکی استهبان) | فارس | زن – مرد | _ | ۱۲ |
شهریه پرداز | دانشگاه علوم پزشکی شیراز (محل تحصیل دانشکده پیراپزشکی استهبان) | فارس | زن – مرد | _ | ۳ |
روزانه | دانشگاه علوم پزشکی فسا | فارس | زن – مرد | _ | ۱۵ |
روزانه | دانشکده علوم پزشکی گراش | فارس | زن – مرد | ۱۵ | _ |
روزانه | دانشکده علوم پزشکی لارستان | فارس | زن – مرد | ۱۶ | _ |
روزانه | دانشگاه علوم پزشکی قزوین | قزوین | زن – مرد | ۱۵ | _ |
شهریه پرداز | دانشگاه علوم پزشکی قزوین | قزوین | زن – مرد | ۵ | _ |
روزانه | دانشگاه علوم پزشکی قم | قم | زن – مرد | ۱۸ | _ |
شهریه پرداز | دانشگاه علوم پزشکی قم | قم | زن – مرد | ۲ | _ |
روزانه | دانشگاه علوم پزشکی کردستان – سنندج | کردستان | زن – مرد | ۲۰ | _ |
شهریه پرداز | دانشگاه علوم پزشکی کردستان – سنندج | کردستان | زن – مرد | ۵ | _ |
روزانه | دانشگاه علوم پزشکی جیرفت | کرمان | زن – مرد | _ | ۲۰ |
روزانه | دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان | کرمان | زن – مرد | ۲۰ | _ |
روزانه | دانشگاه علوم پزشکی کرمان | کرمان | زن – مرد | ۱۸ | _ |
روزانه | دانشکده علوم پزشکی سیرجان | کرمان | زن – مرد | ۱۸ | _ |
روزانه | دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه | کرمانشاه | زن – مرد | ۱۷ | _ |
شهریه پرداز | دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه | کرمانشاه | زن – مرد | ۳ | _ |
روزانه | دانشگاه علوم پزشکی یاسوج | کهگیلویه و بویراحمد | زن – مرد | ۲۰ | _ |
روزانه | دانشگاه علوم پزشکی گلستان – گرگان | گلستان | زن – مرد | ۱۵ | _ |
شهریه پرداز | دانشگاه علوم پزشکی گلستان – گرگان | گلستان | زن – مرد | ۵ | _ |
روزانه | دانشگاه علوم پزشکی گیلان – رشت (محل تحصیل دانشکده پیراپزشکی گیلان مستقر در شهرستان لنگرود) | گیلان | زن – مرد | _ | ۱۶ |
شهریه پرداز | دانشگاه علوم پزشکی گیلان – رشت (محل تحصیل دانشکده پیراپزشکی گیلان مستقر در شهرستان لنگرود) | گیلان | زن – مرد | _ | ۴ |
روزانه | دانشگاه علوم پزشکی لرستان – خرم آباد | لرستان | زن – مرد | ۱۵ | _ |
شهریه پرداز | دانشگاه علوم پزشکی لرستان – خرم آباد | لرستان | زن – مرد | ۵ | _ |
روزانه | دانشگاه علوم پزشکی لرستان – خرم آباد (محل تحصیل دانشکده پرستاری پلدختر) | لرستان | زن – مرد | ۱۳ | _ |
شهریه پرداز | دانشگاه علوم پزشکی لرستان – خرم آباد (محل تحصیل دانشکده پرستاری پلدختر) | لرستان | زن – مرد | ۲ | _ |
روزانه | دانشگاه علوم پزشکی لرستان – خرم آباد (محل تحصیل دانشکده پرستاری بروجرد) | لرستان | زن – مرد | ۱۵ | _ |
روزانه | دانشگاه علوم پزشکی بابل | مازندران | زن – مرد | ۲۰ | _ |
روزانه | دانشگاه علوم پزشکی مازندران – ساری | مازندران | زن – مرد | ۲۰ | _ |
شهریه پرداز | دانشگاه علوم پزشکی مازندران – ساری | مازندران | زن – مرد | ۲ | _ |
روزانه | دانشگاه علوم پزشکی اراک | مرکزی | زن – مرد | ۱۵ | _ |
شهریه پرداز | دانشگاه علوم پزشکی اراک | مرکزی | زن – مرد | ۵ | _ |
روزانه | دانشکده علوم پزشکی خمین | مرکزی | زن – مرد | ۱۵ | _ |
شهریه پرداز | دانشکده علوم پزشکی خمین | مرکزی | زن – مرد | ۳ | _ |
روزانه | دانشکده علوم پزشکی ساوه | مرکزی | زن – مرد | ۱۵ | _ |
شهریه پرداز | دانشکده علوم پزشکی ساوه | مرکزی | زن – مرد | ۵ | _ |
روزانه | دانشگاه علوم پزشکی بندر عباس | هرمزگان | زن – مرد | ۱۷ | _ |
شهریه پرداز | دانشگاه علوم پزشکی بندر عباس | هرمزگان | زن – مرد | ۳ | _ |
روزانه | دانشگاه علوم پزشکی همدان | همدان | زن – مرد | ۲۵ | _ |
شهریه پرداز | دانشگاه علوم پزشکی همدان | همدان | زن – مرد | ۵ | _ |
روزانه | دانشگاه علوم پزشکی همدان (محل تحصیل دانشکده پرستاری ملایر) | همدان | زن – مرد | _ | ۱۵ |
روزانه | دانشگاه علوم پزشکی یزد | یزد | زن – مرد | ۱۵ | _ |
شهریه پرداز | دانشگاه علوم پزشکی یزد | یزد | زن – مرد | ۵ |
رشته هوشبری بهتر است یا اتاق عمل؟
رشته هوشبری و اتاق عمل هر دو رشتههای مهم و پرتقاضا در علوم پزشکی هستند. هوشبری بیشتر بر مدیریت و نظارت بر بیهوشی و وضعیت حیاتی بیمار تمرکز دارد، در حالی که اتاق عمل بر آمادهسازی و کمک به جراحان در طول عمل جراحی تمرکز دارد. انتخاب بین این دو رشته به علاقه شخصی و تواناییهای فرد بستگی دارد. اگر به کار با تکنولوژیهای پزشکی و تجهیزات حساس علاقه دارید، رشته هوشبری ممکن است برای شما مناسبتر باشد.
مطلب پیششنهادی: رشته مدیریت امور بانکی
مزایا و معایب رشته هوشبری
مزایا:
- بازار کار خوب:
با توجه به نیاز بیمارستانها و مراکز درمانی به متخصصان بیهوشی، این رشته بازار کار خوبی دارد. - درآمد مناسب:
فارغالتحصیلان این رشته در صورت استخدام در بیمارستانهای دولتی و خصوصی میتوانند درآمد مناسبی کسب کنند. - کار در محیطهای حساس و حرفهای:
هوشبری یک رشته تخصصی است که در محیطهای حساس مانند اتاق عمل و بخشهای مراقبت ویژه به کار میرود.
معایب:
- مسئولیت بالا:
مسئولیتهای مرتبط با بیهوشی بسیار سنگین است و کوچکترین اشتباه میتواند عواقب جدی داشته باشد. - شرایط کاری پراسترس:
کار در اتاق عمل و نظارت بر وضعیت حیاتی بیماران میتواند استرسزا باشد و نیاز به تحمل فشارهای روانی دارد.
آیا امکان ادامه تحصیل در این رشته در خارج از کشور وجود دارد؟ چگونه؟
بله، امکان ادامه تحصیل در رشته هوشبری در خارج از کشور وجود دارد. بسیاری از دانشگاههای معتبر دنیا در مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری برنامههای مرتبط با بیهوشی و مراقبتهای ویژه ارائه میدهند. برای ادامه تحصیل در خارج از کشور، معمولاً باید مدرک زبان (مانند آیلتس یا تافل)، رزومه تحصیلی قوی و مدارک تحصیلی معتبر ارائه دهید. همچنین بورسیههای تحصیلی مختلفی برای دانشجویان علوم پزشکی در دانشگاههای خارج از کشور وجود دارد.
وظایف یک هوشبر در محیط کار چیست؟
- آمادهسازی تجهیزات بیهوشی:
هوشبر باید تجهیزات موردنیاز برای بیهوشی را در اتاق عمل آماده و بررسی کند. - نظارت بر وضعیت حیاتی بیمار:
در طول عمل جراحی، هوشبر باید وضعیت حیاتی بیمار مانند تنفس، ضربان قلب و فشار خون را به دقت تحت نظر بگیرد. - کمک به پزشک بیهوشی:
هوشبر در طول عمل جراحی به پزشک متخصص بیهوشی کمک میکند و دستورات او را اجرا میکند. - مراقبتهای پس از عمل:
پس از عمل جراحی، هوشبر به نظارت بر وضعیت بیمار ادامه میدهد و در صورت نیاز به احیای بیمار کمک میکند.
مطلب پیشنهادی: رشته زبان انگلیسی
ادامه تحصیل رشته هوشبری در مقاطع بالاتر
فارغالتحصیلان رشته هوشبری میتوانند در مقاطع بالاتر در رشتههایی مانند کارشناسی ارشد بیهوشی، مراقبتهای ویژه و مراقبتهای بیهوشی ادامه تحصیل دهند. همچنین امکان ادامه تحصیل در مقطع دکتری در رشتههای مرتبط با بیهوشی و علوم پزشکی نیز وجود دارد.
فرصتهای شغلی در هوشبری
فارغالتحصیلان رشته هوشبری میتوانند در بیمارستانها، کلینیکها، مراکز جراحی و درمانگاهها مشغول به کار شوند. برخی از فرصتهای شغلی عبارتند از:
- کارشناس بیهوشی در بیمارستانها
- متخصص بیهوشی در اتاق عمل
- کار در بخشهای مراقبتهای ویژه (ICU)
- آموزش در دانشگاهها و مراکز آموزش عالی
- مشارکت در تحقیقات پزشکی مرتبط با بیهوشی
نتیجهگیری
رشته هوشبری یکی از رشتههای مهم و حیاتی در علوم پزشکی است که نیاز به دقت، مسئولیتپذیری و تواناییهای ویژه دارد. این رشته با توجه به بازار کار خوب و اهمیت بالای آن در نظام سلامت، مورد توجه بسیاری از داوطلبان کنکور قرار گرفته است. هرچند که شرایط کاری سخت و استرسزا میتواند چالشی برای برخی افراد باشد، اما علاقهمندان به این حوزه میتوانند با پشتکار و تلاش، به موفقیت در این رشته دست یابند.
سوالات متداول
- آیا رشته هوشبری برای افرادی با روحیات حساس مناسب است؟
خیر، این رشته نیازمند تحمل استرس و فشارهای روانی بالاست و افراد حساس ممکن است با مشکلاتی مواجه شوند. - آیا امکان تحصیل در رشته هوشبری بدون کنکور وجود دارد؟
بله، برخی دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی این رشته را بدون کنکور و از طریق سوابق تحصیلی ارائه میدهند. - آیا فارغالتحصیلان این رشته میتوانند در بخشهای مراقبتهای ویژه کار کنند؟
بله، فارغالتحصیلان هوشبری میتوانند در بخشهای مراقبتهای ویژه (ICU) مشغول به کار شوند. - آیا رشته هوشبری در کشورهای دیگر هم معتبر است؟
بله، مدرک هوشبری در بسیاری از کشورهای جهان معتبر است و امکان ادامه تحصیل و کار در این زمینه وجود دارد. - آیا رشته هوشبری برای کار در محیطهای جراحی مناسب است؟
بله، فارغالتحصیلان این رشته میتوانند در اتاقهای عمل و محیطهای جراحی به عنوان کارشناس بیهوشی مشغول به کار شوند.