ویژگی های شخصیت کودک ۳۳ تا ۳۶ ماهه
در سنین ۳۳ تا ۳۶ ماهگی، کودکان به مرحلهای میرسند که نیاز به استقلال و خودمختاری به شدت افزایش مییابد. در این دوره، کودک نه تنها تواناییهای جدیدی کسب میکند، بلکه به وضوح تمایل دارد که این تواناییها را به کار ببندد و کارهای روزمره را به تنهایی انجام دهد. این رفتارها بخشی طبیعی از رشد اجتماعی، شناختی و عاطفی کودک هستند و نشاندهنده پیشرفت او در مسیر رسیدن به خودمختاری و تقویت اعتماد به نفس است.
ویژگیهای استقلال و خودمختاری در سنین ۳۳ تا ۳۶ ماهگی
۱. افزایش تمایل به انجام کارهای روزمره به تنهایی
کودکان در این سن به شدت علاقه دارند که کارهای روزمره مانند پوشیدن لباس، غذا خوردن و حتی استفاده از دستشویی را به تنهایی انجام دهند. این تمایل به استقلال نشاندهنده رشد مهارتهای حرکتی، شناختی و اجتماعی آنهاست. همچنین، کودک ممکن است اصرار کند که در کارهای ساده خانه مانند چیدن میز یا جمع کردن اسباببازیها مشارکت کند.
۲. افزایش تواناییهای تصمیمگیری
۲. افزایش تواناییهای تصمیمگیریکودکان ۳۳ تا ۳۶ ماهه علاقه زیادی به تصمیمگیری برای خود نشان میدهند. آنها میخواهند انتخاب کنند که چه لباسی بپوشند، چه چیزی بخورند یا با چه اسباببازیای بازی کنند. این فرایند به آنها کمک میکند تا حس کنترل بر زندگی خود را تجربه کنند و مهارتهای تصمیمگیریشان تقویت شود (+).
۳. تلاش برای حل مسائل به تنهایی
در این دوره، کودکان به تدریج یاد میگیرند که چگونه با مشکلات کوچک روزمره مواجه شوند و آنها را حل کنند. برای مثال، اگر در باز کردن یک درب یا بستن یک زیپ مشکل داشته باشند، ممکن است تلاش کنند که خودشان آن را انجام دهند. حتی اگر موفق نشوند، این تلاشها به تقویت مهارتهای حل مسئله و اعتماد به نفس آنها کمک میکند.
مطلب پیشنهادی: رشد اجتماعی و عاطفی کودک ۳۳ تا ۳۶ ماهه
۴. مقاومت در برابر کمک و راهنمایی والدین
در این سن، کودک ممکن است در برابر کمک والدین مقاومت کند و بخواهد کارها را به تنهایی انجام دهد. این مقاومت نشانهای از تلاش کودک برای اثبات تواناییهای خود و ایجاد حس خودمختاری است. با این حال، والدین باید با صبر و حمایت به کودک کمک کنند تا این تجربیات را مدیریت کند.
۵. تقویت حس خود
در این مرحله، کودک به تدریج هویت شخصی خود را کشف میکند و به نیازها، خواستهها و احساسات خود آگاه میشود. این آگاهی از خود، بخش مهمی از رشد عاطفی و اجتماعی اوست و به او کمک میکند تا در موقعیتهای مختلف زندگی بتواند تصمیمات مناسبتری بگیرد.
چالشهای استقلال در این سن
۱. لجبازی و مقاومت در برابر قوانین
یکی از چالشهای رایج در این سن، لجبازی و مقاومت کودک در برابر قوانین و دستورات والدین است. کودکان ممکن است به طور مکرر “نه” بگویند یا از انجام کاری که به آنها گفته شده خودداری کنند. این رفتارها بخشی طبیعی از فرایند استقلالیابی است و والدین باید با صبر و ثبات، کودک را هدایت کنند.
۲. ناامیدی از شکست
با اینکه کودکان در این سن تمایل دارند کارها را به تنهایی انجام دهند، ممکن است گاهی در انجام آنها با شکست مواجه شوند. این شکستها میتوانند منجر به ناامیدی و عصبانیت شوند. والدین باید در این مواقع کودک را تشویق کنند که دوباره تلاش کند و به او یاد بدهند که شکست بخشی از فرایند یادگیری است (+).
۳. اصرار به انجام کارهای فراتر از تواناییها
کودکان ممکن است حتی در اموری که هنوز مهارت کافی برای انجام آنها ندارند، اصرار به استقلال داشته باشند. والدین باید به دقت این موقعیتها را مدیریت کنند و به کودک کمک کنند که کارهای مناسب سن خود را انجام دهد و در عین حال او را از ناامیدیهای غیرضروری حفظ کنند.
راهکارهایی برای تقویت استقلال
۱. فراهم کردن فرصتهای کنترلشده برای تصمیمگیری
والدین میتوانند با ارائه گزینههای محدود، به کودک اجازه دهند که در تصمیمگیریهای ساده مشارکت کند. برای مثال، از او بپرسند: “دوست داری اول اسباببازیهایت را جمع کنی یا لباسهایت را بپوشی؟” یا “میخواهی موز بخوری یا سیب؟”. این کار به کودک حس کنترل و استقلال میدهد.
۲. تشویق به تلاش و آزمون و خطا
والدین باید به کودک اجازه دهند که با آزمون و خطا یاد بگیرد. حتی اگر کودک در اولین تلاش موفق نشود، تشویق والدین به او کمک میکند که اعتماد به نفس بیشتری پیدا کند و یاد بگیرد که شکستها بخشی طبیعی از فرایند یادگیری هستند.
۳. صبوری و حمایت عاطفی
والدین باید با صبوری و حمایت مداوم به کودک کمک کنند تا با چالشهای استقلال روبرو شود. این حمایت میتواند شامل تشویق به تلاش مجدد، توضیح ساده درباره پیامدهای رفتارها و ارائه راهنمایی در مواقع نیاز باشد.
۴. ایجاد محیطی امن برای تجربه و یادگیری
محیط خانه باید به گونهای باشد که کودک بتواند با اطمینان به کاوش و یادگیری بپردازد. والدین باید فضایی فراهم کنند که در آن کودک بدون نگرانی از شکست یا تنبیه، بتواند کارهای جدید را امتحان کند و استقلال خود را تقویت کند.
مطلب پیشنهادی: رشد شناختی و حرکتی کودک ۳۳ تا ۳۶ ماهه
۵. تشویق به انجام مسئولیتهای کوچک
کودکان در این سن علاقه زیادی به مشارکت در کارهای خانه دارند. والدین میتوانند با دادن مسئولیتهای کوچک به کودک، مانند جمع کردن اسباببازیها، کمک به چیدن میز یا پوشیدن لباس خود، به او کمک کنند تا حس مسئولیتپذیری و استقلال بیشتری تجربه کند.
نقش والدین در تقویت استقلال
نقش والدین در تقویت استقلال۱. الگوسازی برای رفتارهای مستقل
کودکان از طریق مشاهده رفتارهای والدین خود، یاد میگیرند که چگونه رفتار کنند. والدین باید به عنوان الگو، رفتارهای مستقل و مسئولانه را در زندگی روزمره خود نشان دهند. برای مثال، والدین میتوانند به کودک نشان دهند که چگونه کارهای روزمره خود را به تنهایی انجام میدهند و در عین حال از مشارکت کودک در این کارها استقبال کنند.
۲. تشویق به انجام کارهای روزمره به تنهایی
والدین میتوانند کودک را به انجام کارهای ساده روزمره مانند پوشیدن لباس، شستن دستها یا جمع کردن اسباببازیها تشویق کنند. این کارها به کودک کمک میکند تا مهارتهای خود را تقویت کند و حس استقلال بیشتری پیدا کند(+).
۳. تعیین مرزهای روشن ولی انعطافپذیر
در حالی که استقلال کودک باید تشویق شود، نیاز به تعیین مرزهای مشخص نیز وجود دارد. والدین باید قوانینی ساده و قابل درک برای کودک تعیین کنند و به او توضیح دهند که چرا این قوانین مهم هستند. این مرزها به کودک کمک میکنند تا درک بهتری از مسئولیتپذیری پیدا کند.
در سنین ۳۳ تا ۳۶ ماهگی، کودکان به شدت به سمت استقلال و خودمختاری حرکت میکنند. این مرحله از رشد برای تقویت اعتماد به نفس، مسئولیتپذیری و تواناییهای فردی کودک بسیار مهم است. والدین با فراهم کردن فرصتهای مناسب برای تجربه استقلال، تشویق به تلاش و آزمون و خطا، و حمایت عاطفی مداوم میتوانند به کودک کمک کنند تا مهارتهای لازم برای زندگی مستقل و مسئولیتپذیر را به دست آورد. استقلال در این سن پایهگذار رشد روانی، اجتماعی و عاطفی کودک در سالهای بعدی است و والدین نقش کلیدی در هدایت و تقویت این فرایند دارند.
رشد اخلاقی و درک قوانین ساده در کودک ۳۳ تا ۳۶ ماهه
در سنین ۳۳ تا ۳۶ ماهگی، رشد اخلاقی کودک به طور قابل توجهی پیشرفت میکند و او به تدریج میتواند قوانین ساده و مفاهیم اخلاقی را درک کند. در این دوره، کودک شروع به تشخیص بین “درست” و “نادرست” میکند و میتواند پیامدهای برخی از رفتارهای خود را بفهمد. همچنین، درک او از قوانین و انتظارات بزرگسالان بیشتر میشود و تلاش میکند تا رفتار خود را با این قوانین تطبیق دهد. این مرحله از رشد اخلاقی، پایهای برای توسعه حس مسئولیتپذیری و یادگیری رفتارهای اجتماعی مناسب در آینده است.
ویژگیهای رشد اخلاقی در سنین ۳۳ تا ۳۶ ماهگی
۱. درک قوانین ساده و پیامدها
کودکان در این سن به تدریج قادر به درک قوانین سادهای میشوند که در محیط زندگیشان وجود دارد. برای مثال، آنها یاد میگیرند که نباید اسباببازیهای خود را پرت کنند، باید نوبت را رعایت کنند، و یا قبل از غذا باید دستهایشان را بشویند. این قوانین ساده به کودک کمک میکند تا رفتارهای خود را در چارچوب انتظارات والدین و محیط اطراف تنظیم کند. همچنین، کودک شروع به شناخت پیامدهای اعمال خود میکند؛ اگر رفتاری مناسب باشد، مورد تشویق قرار میگیرد و اگر نادرست باشد، ممکن است با پیامدهای منفی مواجه شود.
۲. آغاز فهم مفهوم عدالت و نوبت
در این سن، کودکان به تدریج مفهوم نوبت و عدالت را درک میکنند. آنها ممکن است در بازیهای گروهی یاد بگیرند که باید نوبت بگیرند و همه باید به همان اندازه فرصت داشته باشند. اگرچه هنوز ممکن است در برخی مواقع نوبت خود را رعایت نکنند و به دلیل تمایل به خودمحوری دچار چالش شوند، اما این مفهوم به مرور برای آنها روشنتر میشود.
۳. بروز همدلی و توجه به احساسات دیگران
یکی از مهمترین جنبههای رشد اخلاقی در این سن، ظهور همدلی و توجه به دیگران است. کودکان در این دوره شروع به درک احساسات دیگران میکنند و ممکن است در موقعیتهایی که متوجه ناراحتی یا گریه کودکی دیگر میشوند، تلاش کنند او را دلداری دهند یا علت ناراحتی او را جویا شوند. این رفتارها نشاندهنده رشد اجتماعی و عاطفی کودک و آغاز درک او از اهمیت رفتارهای اجتماعی مثبت است.
۴. تجربه احساس گناه و پشیمانی
در این سن، کودکان گاهی پس از انجام رفتارهای نادرست، احساس گناه و پشیمانی را تجربه میکنند. برای مثال، اگر کودک به دوستش آسیب بزند یا اسباببازی او را بگیرد و ببیند که او ناراحت یا عصبانی است، ممکن است احساس کند که کار اشتباهی انجام داده و تلاش کند آن را جبران کند. این احساسات نشاندهنده آغاز رشد درک اخلاقی و پذیرش مسئولیت رفتارهاست.
۵. تمایل به جلب رضایت والدین و بزرگسالان
کودکان در این سن به شدت به تأیید و رضایت والدین و بزرگسالان اهمیت میدهند. آنها سعی میکنند رفتارهای خود را به گونهای تنظیم کنند که مورد تشویق و تأیید بزرگسالان قرار گیرند. این تمایل به جلب رضایت، ابزاری قوی برای تقویت رفتارهای مثبت و اخلاقی در کودک است.
چالشهای رشد اخلاقی در این سن
۱. مقاومت در برابر قوانین
یکی از چالشهای رایج در این سن، مقاومت کودک در برابر پیروی از قوانین و دستورات است. کودکان ممکن است بخواهند استقلال بیشتری در تصمیمگیریهای خود داشته باشند و از پیروی از قوانین سر باز زنند. والدین باید با ثبات و صبوری به کودک کمک کنند تا بفهمد که قوانین برای امنیت و رفاه او ضروری هستند.
۲. ناتوانی در کنترل احساسات شدید
اگرچه کودکان در این سن شروع به درک احساسات میکنند، اما هنوز توانایی کافی برای کنترل احساسات شدید مانند خشم یا ناامیدی را ندارند. این احساسات ممکن است منجر به بروز رفتارهایی مانند جیغ زدن، قهر کردن یا لجبازی شود. والدین باید در این مواقع به کودک کمک کنند تا احساسات خود را به روشی مناسبتر مدیریت کند و یاد بگیرد که احساسات خود را به درستی بیان کند.
۳. درک محدود از پیامدهای بلندمدت
کودکان در این سن هنوز درک کاملی از پیامدهای بلندمدت رفتارهای خود ندارند. آنها بیشتر به پیامدهای فوری توجه میکنند و ممکن است نتوانند بفهمند که چرا برخی رفتارها در درازمدت نادرست یا خطرناک هستند. به همین دلیل، والدین باید با توضیحات ساده و ملموس به کودک کمک کنند تا بهتر این مفاهیم را درک کند.
راهکارهایی برای تقویت رشد اخلاقی کودک
۱. تعیین قوانین ساده و قابل درک
قوانین باید به گونهای باشند که کودک بتواند آنها را به راحتی بفهمد و به خاطر بسپارد. استفاده از جملات ساده و مثبت، مانند “باید نوبت بگیری” یا “باید اسباببازیهایت را جمع کنی”، به کودک کمک میکند تا قوانین را به راحتی درک و رعایت کند.
۲. تشویق به رفتارهای مثبت
والدین باید کودک را برای رفتارهای مثبت تشویق کنند. تشویقهای کلامی مانند “خیلی خوب بود که نوبت را رعایت کردی” یا “آفرین که به دوستت کمک کردی” به کودک انگیزه میدهد تا رفتارهای مثبت را تکرار کند. همچنین، پاداشهای کوچک مانند بغل کردن یا یک زمان ویژه برای بازی میتواند رفتارهای مثبت را تقویت کند.
۳. استفاده از پیامدهای فوری و متناسب
پیامدهای رفتارهای کودک باید بلافاصله اعمال شوند تا او بتواند رابطه بین رفتار و نتیجهاش را بهتر درک کند. استفاده از پیامدهای ساده و متناسب، مانند گرفتن یک اسباببازی یا محروم کردن موقت از فعالیت مورد علاقه، میتواند به کودک کمک کند تا بفهمد که رفتارهای نادرست پیامدهایی دارند.
۴. توضیح پیامدها به زبان ساده
والدین باید به کودک توضیح دهند که چرا برخی رفتارها نادرست هستند و چه پیامدهایی ممکن است به دنبال داشته باشند. این توضیحات باید کوتاه و ساده باشند تا کودک بتواند آنها را به راحتی درک کند. برای مثال، میتوان گفت: “وقتی با دیگران دعوا میکنی، آنها ناراحت میشوند و نمیخواهند با تو بازی کنند.”
۵. الگوسازی رفتاری
کودکان از طریق مشاهده رفتارهای والدین و اطرافیان یاد میگیرند که چگونه رفتار کنند. والدین با ارائه رفتارهای اخلاقی مناسب، نقش مهمی در آموزش رفتارهای مثبت به کودک دارند. برای مثال، رفتارهایی مانند رعایت نوبت، عذرخواهی پس از اشتباه و کمک به دیگران میتواند به کودک نشان دهد که چگونه باید در موقعیتهای مختلف رفتار کند.
در سنین ۳۳ تا ۳۶ ماهگی، کودکان به تدریج شروع به درک قوانین ساده و مفاهیم اخلاقی میکنند. آنها یاد میگیرند که رفتارهایشان پیامدهایی دارد و تلاش میکنند تا رفتارهای خود را با توجه به این پیامدها تنظیم کنند. والدین با تعیین قوانین ساده، تشویق به رفتارهای مثبت و ارائه الگوهای مناسب میتوانند به رشد اخلاقی کودک کمک کنند. این دوره از رشد اخلاقی، پایهگذار رفتارهای مسئولانه و تعاملات اجتماعی سازنده در آینده است و نقش والدین در هدایت و تقویت این فرایند بسیار حائز اهمیت است.
نتیجهگیری کلی
در سنین ۳۳ تا ۳۶ ماهگی، کودکان وارد مرحلهای حساس از رشد میشوند که در آن سه جنبه مهم از توسعه فردی آنها به طور همزمان شکل میگیرد: استقلال و خودمختاری، خلاقیت و بازی، و رشد اخلاقی و درک قوانین ساده. کودکان در این دوره به دنبال تجربه استقلال بیشتر و انجام کارها به تنهایی هستند، در حالی که خلاقیت و بازیهای تخیلی به آنها این امکان را میدهد تا دنیاهای جدیدی بسازند و مهارتهای شناختی و اجتماعی خود را تقویت کنند. در عین حال، آنها شروع به درک مفاهیم اخلاقی و قوانین ساده کرده و تلاش میکنند تا این قوانین را در زندگی روزمره خود به کار ببرند.
والدین و اطرافیان با تشویق به استقلال، فراهم کردن فرصتهای بازی خلاقانه، و ارائه الگوهای مناسب اخلاقی، میتوانند به کودک کمک کنند تا این سه جنبه از رشد خود را به شکلی سالم و متعادل توسعه دهد. این مرحله از رشد کودک پایهگذار موفقیتهای اجتماعی، عاطفی و شناختی او در مراحل بعدی زندگی است.
در صورتی که درباره فرزند خود نیاز به مشاوره با روانشناس کودک داشتید می توانید از متخصصین بنیاد علمی پژوهشی دکتر بهشتیان کمک بگیرید.
سوالات متداول
۱.چرا استقلال در سنین ۳۳ تا ۳۶ ماهگی اهمیت دارد؟
استقلال به کودکان کمک میکند تا اعتماد به نفس خود را تقویت کنند و تواناییهایشان را در انجام کارهای روزمره به تنهایی تجربه کنند.
۳. کودکان در این سن چگونه قوانین ساده را یاد میگیرند؟
کودکان از طریق تکرار، مشاهده و دریافت پیامدهای فوری پس از رفتارهایشان، به تدریج قوانین ساده را یاد میگیرند و به درک این قوانین در زندگی روزمره میرسند.
۴. والدین چگونه میتوانند خلاقیت کودک را تقویت کنند؟
والدین میتوانند با فراهم کردن ابزارهای هنری، تشویق به بازیهای تخیلی و ایجاد فضاهای آزاد برای تجربه و آزمون و خطا، به تقویت خلاقیت کودک کمک کنند.
۵. چگونه کودکان در این سن مفهوم عدالت و نوبت را درک میکنند؟
کودکان از طریق بازیهای گروهی و تعامل با دیگران، به تدریج مفهوم نوبت و عدالت را یاد میگیرند و میفهمند که همه باید به همان اندازه فرصت داشته باشند.
مطالب خیلی کامل و عالی بود ولی کودک من خیلی داد میزنه کاش در مورد این مسئله هم آقای دکتر صحبت میکردن
سلام دوست عزیز، یک مقاله جداگانه درباره این مطلب به زودی توسط آقای دکتر منتشر خواهد شد.