مراحل رشد نوزاد از تولد تا یک ماهگی

قدم نو رسیده مبارک! اکنون زمان آن فرا رسیده تا طعم شیرین پدر و مادر بودن را بچشید و آن را تجربه کنید؛ غذا دادن، حمام کردن، تعویض پوشک و شاید از همه مهم تر خواباندن نوزاد. آرامش خود را حفظ کنید. خیلی زود در تمام این کارها مهارت پیدا می کنید. شاید برای این که خود را با شرایط فعلی وفق دهید به زمان بیش تری نیاز داشته باشید ولی جای نگرانی نیست. چند هفته اول به بهبودی حال شما و آشنایی با کوچولوی تازه وارد و شگفت انگیزتان می گذرد.

بدو تولد

رشد نوزاد تازه متولد شده

بازوها و پاهای نوزاد شما هنوز در وضعیت جنینی، خمیده هستند که این حالت، موقتی است. راه های ارتباطی نوزاد با شما از طریق گریه، غرغر، عطسه و سکسکه می باشد.

میانگین وزن نوزادان دختر در بدو تولد ۳.۲۲۰ کیلوگرم و نوزادان پسر ۳.۳۵۰ کیلوگرم است. طبق اعلام سازمان بهداشت جهانی، قد متوسط نوزادان دختر در بدو تولد ۴۹ سانتی متر و نوزادان پسر ۴۹.۸ سانتی متر می باشد.

نوزاد در هفته اول تولد

رشد نوزاد در هفته اول

طبیعی است که نوزاد در هفته اول تا ۱۰ درصد از وزن اولیه اش را از دست بدهد (این میزان با توجه به این که نوزاد با شیر مادر تغذیه شود یا شیرخشک متغیر است). نگران نباشید چراکه علت این کاهش وزن از دست دادن مایعات اضافی بدو تولد نوزاد است.

ممکن است حین پایین آمدن از دهانه رحم و عبور از کانال زایمان، سر نوزاد بدفرم به نظر برسد اما پس از چند روز به شکل طبیعی بازمی گردد. جمجمه نوزاد دارای دو نقطه نرم است که به آن ها ملاج یا فونتانل گفته می شود. بند ناف نوزاد هنوز متصل است و باید آن ناحیه را خشک نگه دارید تا به طور طبیعی از بدن جدا شود.

مراحل اصلی رشد نوزاد در هفته اول

شما و نوزاد تازه متولد شده چند روز را در خانه سپری کرده اید و یک رویه جدید را پیش گرفته اید. اکنون اگر آمادگی داشته باشید شاید بتوانید اجازه دهید نوزاد اولین سفر خود را تجربه کند. بهتر است به جای رفتن به اماکن شلوغ و آلوده با قدم زدن اطراف خانه از هوای تازه استفاده کنید.

تغذیه نوزاد در هفته اول

تغذیه با شیر مادر: نوزاد یک هفته ای در تمام ساعات شبانه روز- حداقل هر دو تا سه ساعت- از شیرخشک یا شیر مادر تغذیه می کند. برخی از نوزادانی که با شیر مادر تغذیه می شوند تغذیه خوشه ای دارند بدین معنا که طی یک بازه زمانی کوتاه چندین بار شیر می خورند. نگران نباشید این رفتار، طبیعی است و باعث افزایش شیر مارد می شود. اگر شیر خود را می دوشید و به نوزاد می دهید احتمالا هر بار تنها ۳۱ تا ۶۲ گرم از آن را مصرف می کند.

نوزاد یک هفته ای چه مدت باید با شیر مادر تغذیه شود؟ هنگام شیردهی به ساعت نگاه نکنید. ابتدا یک سینه را سمت دهان نوزاد ببرید و مطمئن شوید که نوزاد کاملا آن را تخلیه می کند. اگر نوزاد بعد از نرم شدن سینه هنوز گرسنه به نظر می رسد از سینه دیگر به او شیر بدهید. وقتی نوزاد سیر شود خودبه خود دست از مکیدن برمی دارد. در شیردهی بعدی با سینه مخالف شروع کنید. معمولا تغذیه نوزاد ۲۰ تا ۴۰ دقیقه به طول می انجامد ولی این مدت زمان می تواند متغیر باشد.

تغذیه با شیرخشک: اگر نوزاد را با شیرخشک تغذیه می کنید علائم او را در نظر بگیرید اما معمولا حدود ۳۱ تا ۶۲ گرم شیرخشک تقریبا هر دو تا سه ساعت یک بار میزان مناسبی است.

اگر نگران هستید که نوزادتان به اندازه کافی شیر مادر یا شیرخشک می خورد یا خیر به تعداد پوشک هایی که در طول روز خیس می کند توجه کنید. به طور معمول نوزاد باید هر روز حداقل ۵ تا ۸ پوشک خیس یا کثیف کند.

مطلب پیشنهادی: اسباب بازی برای نوزاد ۰-۱۲ ماهه

اگر نوزاد یک هفته ای یبوست داشت چه کنم؟

در صورتی که نوزاد زیر یک ماه دچار یبوست شد باید فورا به پزشک اطفال مراجعه کنید و از هرگونه درمان خودسرانه بپرهیزید.

خواب نوزاد در هفته اول

نوزاد یک هفته ای بیش تر روز را می خوابد و هر دو یا سه ساعت برای خوردن شیر از خواب بیدار می شود.

نمی توان به طور دقیق گفت یک نوزاد ۴، ۵ یا ۷ روزه دقیقا باید چقدر بخوابد اما تقریبا ۱۶ تا ۱۷ ساعت از شبانه روز را در خواب به سر می برند و معمولا هر بازه زمانی بیش از یک تا دو ساعت طول نمی کشد.

مادر مدام شاهد شب بیداری های نوزاد است زیرا نوزاد هنوز نمی تواند بین شب و روز تفاوتی قائل شود. سعی کنید فضای خانه در طول روز روشن و در شب تاریک و آرام باشد تا نوزاد کم کم تفاوت را احساس کند.

همیشه نوزاد را به پشت بخوابانید و مطمئن شوید که ملحفه نوزاد بیش از اندازه نرم و پفی نیست تا از خفگی یا خطرات احتمالی جلوگیری شود.

نوزاد در هفته دوم تولد

رشد نوزاد در هفته دوم

نوزاد باید تا پایان هفته دوم به وزن بدو تولدش برسد. نوزادان در اواخر هفته اول یا آغاز هفته دوم، یک جهش رشدی دارند. شما متوجه این جهش رشدی می شوید زیرا احساس گرسنگی و تمایل به شیر خوردن در نوزاد افزایش می یابد.

مراحل اصلی رشد نوزاد در هفته دوم

• در عرض دو تا سه هفته پس از تولد، بند ناف نوزاد می افتد و برای اولین حمام واقعی خود آماده می شود.
• دید نوزاد در دو هفتگی از فاصله ۲۰ تا ۴۰ سانتی متری بهتر می شود و ممکن است صورت شما را هنگامی که او را نزدیک خود نگه می دارید ببیند.
• خواب نوزاد بیش تر و عمیق تر می شود. شاید از خود بپرسید آیا نوزاد در دو هفتگی خواب می بیند؟ متخصصان در این زمینه معتقدند نوزادان زمانی را در خواب REM یعنی مرحله ای از خواب که بیش تر رؤیاها در آن رخ می دهد می گذرانند.

تغذیه نوزاد در هفته دوم

یک نوزاد دو هفته ای چند بار و هر بار به چه میزان به شیر نیاز دارد؟ به نظر می رسد در حال حاضر در یک چرخه ثابت قرار گرفته اید و هرگاه نوزاد گریه می کند به او غذا می دهید. خوشبختانه نوزادان به طور غریزی می دانند که چه زمانی باید غذا بخورند. نوزادی که با شیر مادر تغذیه می شود باید در یک شبانه روز حدود ۸ تا ۱۲ بار شیر بخورد.

چنان چه نوزاد شما با شیرخشک تغذیه می شود باید هر سه تا چهار ساعت ۵۵ تا ۸۵ گرم شیرخشک به او بدهید.

مطلب پیشنهادی: نقش محیط در شکل‌گیری شخصیت کودک

خواب نوزاد در هفته دوم

نوزادان در هفته دوم تمایل دارند حدود ۱۶ ساعت در طول شبانه روز بخوابند. شاید این میزان خواب، زیاد به نظر برسد اما با این وجود از آن جایی که هنوز ۲۴ساعته بیدار هستید احتمالا به شدت خسته به نظر می رسید.

برنامه روزانه نوزاد در هفته دوم

در هفته دوم می توانید نوزاد را در حالی که بیدار است روی شکم بگذارید. در واقع برخی متخصصان پیشنهاد می کنند این کار را زودتر یعنی فقط چند روز پس از تولد شروع کنید. فقط دو یا سه بار در روز نوزاد را روی شکم بگذارید. به تدریج می توانید زمانی که او را روی شکم قرار می دهید افزایش دهید. این کار به تقویت گردن و بازوها و پیشگیری از سرصافی یا پلاژیوسفالی کمک می کند.

آیا می توان نوزاد دو هفته ای را از خانه بیرون برد؟ بله. این به شما بستگی دارد که چه زمانی نوزاد را از خانه بیرون ببرید اما ما این کار را توصیه می کنیم. تا زمانی که هوا خیلی گرم یا سرد نباشد می توانید با پیاده روی های کوتاه مدت اجازه دهید نوزاد از هوای تازه استفاده کند. اگر نمی خواهید غریبه ها به نوزاد نزدیک شوند روی کالسکه او را بپوشانید.

نوزاد در هفته سوم تولد

رشد نوزاد در هفته سوم

جهش رشد نوزاد در هفته سوم طبیعی است بنابراین برای چند روز شیردهی بیش تر، آمادگی داشته باشید.

در حالی که نوزادان در هفته سوم هنوز زیاد می خوابند اما ممکن است نسبت به دو هفته اول، بیش تر بیدار و کمی هوشیارتر باشند. شاید متعجب شوید که چرا نوزادتان اکنون بیش تر گریه می کند. در حال حاضر این فرصت را دارید تا نوزاد خود را بهتر بشناسید. اقدامات اولیه را برای آرام کردن او انجام دهید تا ببینید چطور گریه اش بند می آید: غذا، پوشک، ناراحتی یا درد در قسمتی از بدن، نفخ… .

 زمانی که نوزاد گریه می کند هرچه با او تماس بیش تری داشته باشید – لمس یا شنیدن صدای شما- ارتباط عمیق تری بین هر دوی شما برقرار می شود. متاسفانه علائم کولیک نوزادان در این زمان ظاهر می شود و به نظر می رسد نوزاد بدون دلیل گریه می کند. سعی کنید در رابطه با چگونگی تشخیص کولیک و اقدامات لازم برای نوزادی که کولیک دارد اطلاعات کافی کسب کنید.

مراحل اصلی رشد نوزاد در هفته سوم

• نوزاد در هفته سوم، هنوز کمی تار می بیند. ممکن است متوجه شوید وقتی نوزاد سعی می کند تمرکز کند چشمانش منحرف و لوچ می شود که در این سن طبیعی است. تا زمانی که هر دو چشم در حال حرکت هستند و یکی ثابت به نظر نمی رسد جای نگرانی نیست. چشمان نوزاد در سن ۴ تا ۶ ماهگی باید بسیار مستقیم تر به نظر برسد در غیر این صورت لازم است به پزشک متخصص مراجعه کنید.
• نوزاد اکنون بوی شما و حتی ممکن است صدای شما را تشخیص دهد.

تغذیه نوزاد در هفته سوم

نوزاد در هفته سوم به چه میزان شیر نیاز دارد؟ میزان تغذیه در هفته سوم در نوزادان متفاوت است. به علائم نوزاد توجه کنید. آن ها زمانی که گرسنه هستند با علائمی همچون گریه کردن، زبان به لب زدن، باز کردن دهان یا چرخاندن سر برای پیدا کردن نوک سینه با شما ارتباط برقرار می کنند و وقتی سیر می شوند خودبه خود مکیدن را متوقف می کنند.

تغذیه با شیر مادر: نوزاد سه هفته ای در طول روز چند بار باید با شیر مادر تغذیه شود؟ هنوز هم نوزاد باید حدود ۸ تا ۱۲ بار در شبانه روز با شیر مادر تغذیه شود. در این سن ممکن است هر سه تا چهار ساعت یک بار در طول شب بیدار شود اما اگر خوابش طولانی تر شد تا زمانی که مشکلی برای افزایش وزن او نداشته باشد به او اجازه دهید بخوابد اما حتما ۸ تا ۱۲ بار شیردهی را در برنامه روزانه تان بگنجانید.

در مورد یک نوزاد سه هفته ای نمی توان یک برنامه شیردهی منظم روزانه را دنبال کرد. تغذیه او بر اساس تقاضای اوست. فقط کافیست به علائم او توجه داشته باشید.

تغذیه با شیرخشک: نوزاد در هفته سوم چه میزان شیرخشک نیاز دارد؟ لازم است میزان شیرخشک را به  ۸۵ تا ۱۱۳ گرم در هر سه تا چهار ساعت افزایش دهید. علائم گرسنگی نوزاد را دنبال کنید اما تا پایان ماه اول اجازه ندهید بیش از ۵ ساعت بدون شیر بماند و حتی اگر لازم شد او را از خواب بیدار کنید.

مطلب پیشنهادی: ۱۰ نکته کاربردی برای ایمن‌ سازی اتاق کودک

خواب نوزاد در هفته سوم

ممکن است متوجه شوید نوزادتان در هفته سوم خواب های کوتاه تری دارد و از آن جایی که او ساعت های بیش تری را در طول روز بیدار است فعالیت ها و تعاملات روزانه تان را نسبت به شب هیجان انگیزتر و جذاب تر کنید. با نشان دادن به نوزاد که بیدار ماندن در شب کسل کننده است ممکن است او را برای خواب در شب مهیا کنید.

یک نوزاد سه هفته ای چقدر می خوابد؟ یک نوزاد سه هفته ای به طور طبیعی حدود ۱۶ ساعت در روز می خوابد اما ممکن است برخی از نوزادان خواب آلوده تر باشند.

برنامه روزانه نوزاد در هفته سوم

درواقع نمی توان یک برنامه منظم برای یک نوزاد سه هفته ای در نظر گرفت. شما هنوز در حال شناختن یکدیگر هستید. به علاوه این واقعیت که آن ها اکنون کمی هوشیارتر هستند ممکن است کمی برنامه شما را تحت تاثیر قرار دهد. علائم نوزاد را هنگام گرسنگی و خستگی دنبال کنید. کم کم غرایز شما وارد عمل می شوند و متوجه خواهید شد که نوزاد چه زمانی به چه چیزی نیاز دارد. وقتی چیزی را نمی دانید از روش آزمون و خطا استفاده کنید. هر پدر و مادری این کار را انجام می دهد!

نوزاد در هفته چهارم تولد

رشد نوزاد در هفته چهارم (یک ماهگی)

بسیاری از نوزادان در حدود ۳ تا ۶ هفتگی برای وزن گیری به تغذیه بیش تری نیاز دارند. این بدین معناست که باید ۲۴ساعته در خدمت نوزاد خود باشید. سعی کنید خودتان را با شرایط وفق دهید.

• وزن نوزاد در یک ماهگی باید چقدر باشد؟ طبق گزارشات سازمان بهداشت جهانی میانگین وزن یک نوزاد ۴ هفته ای (یک ماهه) برای دختران حدود ۳.۳۵۰ کیلوگرم و برای پسران بین ۳.۵ تا ۴.۵ کیلوگرم بوده و متوسط قد دختران بین ۵۰.۵۵ تا ۵۳.۶۰ سانتی متر و پسران بین ۵۱ تا ۵۴.۶۰ سانتی متر می باشد.
• میزان دید نوزاد یک ماهه چقدر است؟ بینایی نوزاد یک ماهه هنوز در حال رشد است بنابراین فقط می تواند روی چیزهایی تمرکز کند که در فاصله کمی از او قرار دارد. خوشبختانه این بدان معناست که نوزاد شما می تواند در حالی که او را به آغوش گرفته اید به صورت شما خیره شود.
• نوزاد یک ماهه قادر است الگوهایی با کنتراست بالا را درک کند. بنابراین اکنون زمان خوبی برای معرفی یک اسباب بازی با اشکال مختلف و رنگ سیاه و سفید است.
• خواباندن نوزاد یک ماهه روی شکم از اهمیت ویژه ای برخوردار است. برخی نوزادان از این که آن ها را روی شکم بگذارند متنفرند و تمام مدت گریه می کنند. با این حال، دلسرد نشوید و این کار را ادامه دهید تا نوزاد به آن عادت کند. مدت زمان این کار را به چند دقیقه یا حتی چند ثانیه کاهش دهید و سعی کنید با نشستن روی زمین و صحبت کردن با نوزاد او را سرگرم کنید.

مراحل اصلی رشد نوزاد در هفته چهارم

چه انتظاراتی باید از نوزاد یک ماهه داشت؟

• نوزاد شما می تواند سر خود را از این طرف به آن طرف بچرخاند و حتی ممکن است زمانی که او را روی شکم می گذارید برای یک ثانیه سر خود را بالا نگه دارد.
• نوزاد دست هایش را مشت می کند و به سمت صورتش می آورد.
• ممکن است نوزاد، سر خود را به سمت صداهایی که تشخیص می دهد بچرخاند.

تغذیه نوزاد در هفته چهارم

در این سن هنوز بخش عمده ای از روز به تغذیه نوزاد اختصاص دارد. برخی از سؤالات رایجی که والدین در مورد تغذیه نوزاد می پرسند عبارت اند از:

نوزاد یک ماهه ام در روز به چه میزان شیرخشک نیاز دارد؟ اگر نوزاد شما از شیرخشک تغذیه می کند ممکن است میزان مصرف او به حدود ۱۱۴ گرم در هر چهار ساعت افزایش یابد.

نوزاد یک ماهه ام از شیر خودم تغذیه می کند روزی چند بار به او شیر بدهم؟ شما باید هر دو تا سه ساعت آن قدر شیر به او بدهید تا خودش دست از مکیدن بردارد.

من شیرم را می دوشم و به نوزادم می دهم. او در طول روز چه میزان شیر نیاز دارد؟ احتمالا طی روزهای اخیر مصرف مقدار شیر مادری که می دوشید و به نوزاد می دهید افزایش یافته است. اگر نوزاد شما تنها از شیر خودتان تغذیه می کند حدود ۷۰۰ گرم شیر در روز نیاز دارد. این میزان را بر تعداد دفعاتی که به او شیر می دهید تقسیم کنید. به عنوان مثال اگر نوزاد شما ۱۰ بار در روز شیر می خورد هر بار حدود ۷۰ گرم شیر به او بدهید. با این حال مهم است که نشانه ها و علائم نوزاد را در نظر بگیرید و با توجه به تقاضای نوزاد شیرتان را بدوشید و به او بدهید؛ زیرا این مقدار تقریبی می تواند با رشد نوزاد تغییر کند.

خواب نوزاد در هفته چهارم

در مورد یک نوزاد یک ماهه، بازه های زمانی مختلف خواب و بیداری در شبانه روز همچنان اتفاق می افتد گرچه ممکن است متوجه شوید که بخش قابل توجهی از این خواب و بیداری ها در طول شب است.

نوزاد یک ماهه چقدر می خوابد؟ نوزاد در یک ماهگی معمولا حدود ۱۵ تا ۱۶ ساعت در روز می خوابد. پراکندگی خواب در طول روز به نوزاد بستگی دارد. معمولا نوزاد در این سن سه چرت در طول روز و ۸ساعت و نیم خواب شبانه (البته با وقفه) دارد.

برنامه روزانه نوزاد در هفته چهارم

عجله نکنید. هنوز واقعا نوزاد شما نمی تواند طبق یک برنامه منظم پیش برود.

در عوض، سعی کنید الگوهایی را در طول روز برای نوزاد ایجاد کنید که بتواند روزی به یک برنامه منظم تبدیل شود. یک روال معمول برای نوزاد یک ماهه، تغذیه، بازی، خواب و تکرار همین برنامه است. اگر نوزاد شما روزش را تقریبا شبیه به این سپری می کند می توانید امیدوار باشید که در مسیر ورود به یک برنامه روزانه خوب هستید.

فهرستی از نکات لازم مربوط به نوزاد تازه متولد شده

• حدود سه تا پنج روز پس از تولد، نوزاد را برای اولین معاینه نزد پزشک اطفال ببرید.
• برای معاینه یک ماهگی نوزاد وقت بگیرید.
• تا جایی که امکان دارد زمانی که نوزاد خواب است شما نیز استراحت کنید.
• در صورت لزوم از کمک دیگران بهره بگیرید.
• به تدریج نوزاد را روی شکم بگذارید. دو بار در روز و هر بار ۳ تا ۵ دقیقه برای شروع خوب است.
• حتما از نوزاد تازه متولد شده تان عکس بگیرید.

در صورتی که درباره فرزند خود نیاز به مشاوره با روانشناس کودک داشتید می توانید از متخصصین بنیاد علمی پژوهشی دکتر بهشتیان کمک بگیرید.