خلاصه کتاب 7 عادت مردمان موثر

اولین کتابی که برای کمپین کتاب خوانی انتخاب کرده ام کتاب «7 عادت مردمان مؤثر» اثر استیفن کاوی است. این کتاب جزو پرفروش ترین و بهترین کتاب های رشد و توسعه فردی است و برای هر فردی که می خواهد در هر زمینه ای در خود تغییری ایجاد کند مفید و کاربردی است.

در تمام رده بندی های بهترین کتاب های خودیاری در قرن اخیر،  همیشه کتاب « 7 عادت مردمان موثر» جزو 10 کتاب اول است. بسیاری کتاب های موفقیت و خودیاری که بعدا نوشته شده اند از این کتاب الهام گرفته اند.

نظر آنتونی رابینز درباره این کتاب ارزش مندی 7 عادت مردمان موثر را به خوبی نشان می دهد:

«شاه کلید و راز نهان موفقیت در رشته ای از اصول نهفته است و استیفن کاوی استاد این اصول است این کتاب را بخوانید و مهم تر اینکه به آن عمل کنید.»

مثلا مفاهیمی که در مدیریت و رشد شخصی پرکاربرد هستند اولین بار  توسط استیفن کاوی مطرح شده اند (از جمله رابطه برنده/ برنده، بانک عاطفی و غیره).

امیدوارم مطالعه این کتاب به شما کمک کند تبدیل به فرد موثری در زندگی شخصی و کاری خودتان شوید.

مقدمه

قانون هایی جهانی برای سعادت وجود دارد که در طول تاریخ و در همه جوامع مشترک است. من این قانون ها را کشف نکرده و صرفاً شناسایی کرده ام. پیروزی در هر جایی وابسته به هماهنگ بودن با قوانین آنجاست. قانون ها ثابت اند ولی چگونگی بکارگیری آن ها در هر فرد متفاوت است و به ابتکارها و استعدادهای ما بستگی دارند.

مسلماً قرار نیست بعد از خواندن این کتاب، شما ناگهان سعادتمند شوید، هرچند امکان دارد با انتخاب هایی که می کنید در این مسیر قرار بگیرید یا نه و این فقط و فقط به خودتان بستگی دارد.

فراموش نکنید یک قاعده مهم در این دنیا وجود دارد و آن هم قانون «کاشت و برداشت» است. کشت و کار دارای نظامی طبیعی است و همواره آنچه را می کارید درو می کنید و راه میان بری وجود ندارد.

این کتاب، قوانین حاکم را به شما معرفی می کند تا در مسیر بهتر حرکت کنید و به شما شیوه آغاز حرکت و روش پیمودن ادامه مسیر را هم خواهد گفت.

شخصیت و عادات

شخصیت ما ترکیبی از عادت های ماست. اینکه ما الان چه فردی هستیم، چه کاری می کنیم و چه دستاوردهایی داریم همگی ریشه در عادت ها و ویژگی های شخصیتی ما دارد.

پس اگر می خواهیم تغییری در زندگی مان ایجاد کنیم باید عادات بهتری در خود به وجود آوریم.

در طول سال ها تدریس، مطالعه و تحقیق به 7 عادت مشترک اکثر افراد موفق (در تمامی زمینه ها) دست یافتم که در این کتاب آن ها را به شما معرفی خواهم کرد.3 عادت اول بر موفقیت های فردی و 3 عادت دوم بر موفقیت های بین فردی تمرکز دارد و عادت هفتم بر حفظ دستاوردهای هر دو حوزه تأکید می کند. نکته بسیار مهم درباره این عادات این است که همگی به شرط تمرین و تلاش پیوسته قابل آموزش و یادگیری هستند. اما اشتباهی که اکثر افراد می کنند این است که دنبال راه حل های کوتاه مدت می گردند و به دنبال تکنیک هایی هستند که سریعاً آنها را به موفقیت برساند. اکثر کتاب های موفقیت چنین هدفی را دنبال می کنند و سعی می کنند تکنیک ها و روش هایی به شما آموزش دهند که در کوتاه مدت به نتایج دلخواهتان برسید.

تمرکز بر تکنیک مانند درس خواندن شب امتحان است. شاید با شب امتحان خواندن بتوانید در امتحان قبول شوید اما آن درس را به خوبی یاد نخواهید گرفت و نمی توانید از آن به درستی استفاده کنید. بسیاری از کتاب های موفقیت هم اینگونه هستند یعنی تلاش می کنند راه های میانبری برای موفقیت، کسب پول، روابط بین فردی موفق به شما آموزش دهند در صورتی که این راه حل ها حتی اگر شما را به نتیجه برسانند موقتی هستند به دلیل آنکه در شخصیت شما تغییری ایجاد نکرده و همچنین رضایت کافی و دراز مدتی در شما به وجود نمی آورند. بدون شک ما به تکنیک هم نیاز داریم اما به شرطی که  قبل از آن عادات و منش های درستی در خودمان ایجاد کرده باشیم.

هر عادتی نقطه مشترک سه ویژگی است و برای آنکه بتوانیم عادت جدیدی را در خودمان ایجاد کنیم باید هر سه ویژگی آن عادت را داشته باشیم.

علت (چگونه): دلیل انجام آن.

علاقه و اشتیاق (چرا): انگیزه و میل به انجام دادن آن کار

مهارت و روش (چطور): روش و چگونگی انجام آن کار

فرض کنید می خواهید عادت سیگار کشیدن خود را ترک کنید باید اول دلیلی برای ترک سیگار داشته باشید دوم باید علاقه و اشتیاق  لازم برای این کار را داشته باشید و در نهایت مهارت و روش ترک سیگار را بلد باشید تا بتوانید به درستی به هدف برسید.

عادت اول

 اثر گذار باشید (عامل باشید)

اولین عادتی که در این کتاب به آن پرداخته شده اثر گذار بودن یا عامل بودن است. عامل بودن یعنی مسئولیت کار خود را برعهده گرفتن و ملامت نکردن اوضاع و شرایط و اشخاص و …

نقطه مقابل عامل بودن، واکنشی بودن یا تأثیر پذیر بودن است. مردمان مؤثر عامل اند یعنی مسئول هستند و رفتارشان حاصل تصمیم و انتخاب آگاهانه خودشان است.

افراد معمولاً رفتارها و وضعیت زندگی شان را 4 نوع تفسیر می کنند.

جبر ژنتیکی: این افراد مسائل خود را به عوامل ژنتیکی نسبت می دهند؛ «همه ما خانوادگی زودجوش و عصبی هستیم دست خودمان نیست.»

جبر روانی: این افراد مسائل خود را به دوران کودکی شان نسبت می دهند؛ «از بس در کودکی من را تحقیر کرده اند دیگر نمی توانم خودم را باور کنم.»

جبر محیطی: این افراد مسائل خود را به عوامل بیرونی نسبت می دهند؛ «واقعاً با این وضعیت اقتصادی میشود حال خوبی داشت؟»

هر سه واکنش فوق نوعی جبرگرایی است یعنی من کنترلی بر رفتار خودم ندارم و عوامل دیگر رفتار من را کنترل می کنند.

اما واکنش چهارمی هم وجود دارد و آن عامل بود یا اثر گذار بودن است.

افراد عامل تحت تأثیر محرک های بیرونی، شرایط جامعه، گذشته و ژنتیک قرار می گیرند اما واکنش آن ها نسبت به این محرک ها آگاهانه است.

جمله زیبای النور روزولت این مفهوم را به خوبی می رساند: هیچ کس بدون تمایل خودتان نمی تواند شما را بیازارد.

البته پذیرش عامل و اثرگذار بودن خودمان بسیار سخت است، به خصوص اگر سال های سال شکست ها و مشکلات خود را به گردن موقعیت یا رفتار شخص دیگر یا گذشته خود انداخته باشیم.

اما تا زمانی که عمیقاً و صادقانه نتوانید بگویید: آنچه امروز هستم به دلیل انتخاب های دیروز من است نمی توانید بگویید اکنون انتخاب دیگری خواهم کرد (البته این مسئله جای توضیح دقیق تر دارد که در کتاب های بعدی بیشتر درباره آن توضیح خواهم داد. فعلاً به گفته های استیفن کاوی اکتفا می کنیم)

این دو نوع واکنش را با هم مقایسه کنید.

اجازه بدهید یک مثال درباره عامل بودن در روابط بین فردی بزنم. فرض کنید شما همسرتان را دوست ندارید آیا می توانید درباره احساس تان کاری کنید؟ آیا به زور می توانید او را دوست داشته باشید؟ مسلماً نه. اما آیا نمی توانید بیشتر به او محبت کنید؟ آیا نمی توانید توجه خودتان را به او بیشتر کنید؟ مسلماً بله.

دوست داشتن یک فعل است اما عشق یک احساس.

شما احساس تان را نمی توانید تغییر دهید اما می توانید او را بیشتر دوست داشته باشید.

عامل بودن و اثرگذار بودن بر رفتارهای ما تأکید دارد نه بر احساس ما.

حلقه نفوذ و حلقه نگرانی

یکی از بهترین راه ها برای آگاهی از میزان اثرگذاری و عامل بودن خودمان این است که ببینیم وقت و انرژی خود را صرف چه چیزهایی می کنیم.

همه ما دو حلقه داریم:

حلقه نگرانی: همه چیزهایی که نسبت به آن ها نگران و ناراضی هستیم را حلقه نگرانی می گویند (مسائل اقتصادی، آینده، بیماری، کار، وام، قرض و غیره).

حلقه نفوذ: همه اموری که می توانیم درباره آن ها کاری انجام دهیم را حلقه نفوذ می گویند. مثلاً من می توانم صبح ها زودتر از خواب بیدار شوم. یا ظهر غذای گوشتی نخورم. این موارد جزو حلقه نفوذ من هستند اما نمی توانم گوشت را ارزان بخرم چون تعیین قیمت گوشت در حلقه نفوذ من نیست!

بسیاری از موارد موجود در حلقه نگرانی، تحت کنترل ما نیستند. یا به عبارت دیگر حلقه نفوذ ما کوچکتر از حلقه نگرانی ماست.

افراد عامل وقت و تلاش های خود را متوجه حلقه نفوذ خود می کنند نه حلقه نگرانی

مشکلات زندگی روزمره ما در یکی از سه دسته زیر قرار می گیرند.

• کنترل مستقیم: مشکلاتی که به رفتار خودمان مربوط می شود و بر آن ها کنترل مستقیم داریم و می توانیم با تغییر رفتار خود آن ها را تغییر دهیم. به عبارت دیگر این مشکلات در حوزه نفوذ ما قرار دارند مانند مسئله اضافه وزن.
• کنترل غیر مستقیم: مشکلاتی که به دیگران مربوط می شود و ما کنترل مستقیمی روی آنها نداریم مثل رفتارهای همسر یا فرزندان. این مشکلات در حوزه نفوذ ما قرار ندارند. در عادت های 4 تا 6 به این موضوع خواهم پرداخت و روش هایی به شما آموزش می دهم که بتوانید به صورت غیر مستقیم رفتار دیگران را تغییر دهید.
• عدم کنترل: مشکلات و مواردی که کنترلی بر آن نداریم و خارج از حوزه نفوذ ما هستند (مثل گذشته و …). درباره این مشکلات باید یاد بگیریم که چطور با آن ها کنار بیاییم و آن ها را بپذیریم. دعای انجمن معتادان گمنام به خوبی این مسئله را توضیح می دهد.

خدایا به من شهامت تغییر آنچه قابل تغییر است و باید تغییر یابد را بده و خلوص نیتی به من عطا کن تا بتوانم آنچه را که نمی توانم تغییر دهم قبول کنم و آگاهی ای به من عطا کن که تفاوت بین این دو را دریابم.

  پس به طور خلاصه عادت اول می گوید خودت فرمان زندگی ات را به دست بگیر و خودت را مسئول زندگی ات بدان.