آیا رابطه عاطفی سالمی دارید؟
روابط به ویژه رابطه عاطفی قسمت مهمی از یک زندگی سالم هستند. تحقیقات مختلف نشان داده اند که روابط اجتماعی در سلامت فیزیکی و روانی افراد نقش مهمی دارند. افرادی که روابط سالمی دارند از سلامت بیشتری برخوردارند و احتمال مرگشان کاهش می یابد.
برای مثال تحقیقات نشان داده اند احتمال ابتلا به بیماری های قلبی و عروقی در افرادی که روابط احساسی مستحکمی دارند کمتر از سایرین است. البته همه می دانیم هیچ رابطه ای کاملا بی نقص نیست. هر رابطه ترکیبی از دو وجه سالم و ناسالم است. عاملی که یک ارتباط را مثبت میکند این است که هردو نفر آگاه باشند که این ارتباط نیازمند زمان، تلاش و پشتکار هر دو برای رفع مشکلات است.
اغلب افراد زمان زیادی را برای تشخیص مشکلات رابطه خود می کنند اما کمتر درباره اینکه یک رابطه عاطفی سالم چه ویژگی ها و علایمی دارد و چطور می توان رابطه عاطفی خود را بهبود بخشید صحبت می کنند.
در این مطلب قصد دارم به این سئوالات پاسخ دهم.
قبل از مطالعه ادامه مطلب سئوالات زیر را از خودتان بپرسید
- آیا به یکدیگر اعتماد دارید؟
- آیا به یکدیگر احترام میگذارید؟
- آیا نسبت به هم صادق هستید؟
- آیا هویت فردی خود را در رابطه عاطفی تان حفظ کرده اید؟
- آیا از احساسات ، امید ها، ترس ها و رویاهایتان صحبت می کنید؟
- آیا مهربانی و صمیمیت را در رابطه خود احساس و ابراز می کنید؟
- آیا در رابطه ی شما برابری و عدالت وجود دارد؟
نیازهای هر فرد متفاوت از دیگریست. برای مثال بعضی از افراد بیشتر از سایرین به ابراز علاقه و محبت نیاز دارند. در رابطه ی سالم هر فرد می تواند نیازهای خود را ارضا نماید.
ویژگی های یک رابطه عاطفی سالم
در حالی که روابط با یکدیگیر متفاوتند، خصوصیات کلیدی وجود دارند که می توان از طریق آن ها رابطه ی سالم را از ناسالم تشخیص داد.
اعتماد
اعتماد به یکدیگر یکی از اجزای کلیدی رابطه ی سالم است. تحقیقات نشان داده اند توانایی شما برای اعتماد داشتن به نوع دلبستگی تان در دوران کودکی مرتبط است. روابطی که در سال های اولیه ی زندگی تجربه می کنیم، انتظارات و باور ما نسبت به رابطه های آینده را شکل می دهند. اگر رابطه های قبلی شما با والدین بر پایه ی اعتماد و احساس امنیت بنا شده باشد احتمال اعتماد به شریک آینده تان نیز بیشتر است اما اگر رابطه های قبلی متزلزل و غیرقابل پیش بینی بوده باشند می بایست در روابط آینده تان برای رفع مشکل عدم اعتمادتان از دکتر روانشناس کمک بگیرید.
اعتماد براساس نوع رفتار طرفین با یکدیگر شکل می گیرد. زمانی که شریکتان با شما به خوبی رفتار کند و هرزمان که به او نیاز دارید کنارتان باشد باور و اعتمادتان به او بیشتر می شود.
ساختن اعتماد مستلزم آن است که هر دو طرف خود واقعیشان را برای یکدگیر افشا کنند. با گذشت زمان، فرصت هایی برای آزمایش و ارزیابی اعتماد پدیدار می شود. با رشد اعتماد، رابطه به منبع بزرگی از راحتی و امنیت تبدیل می شود.
اگر احساس می کنید مجبورید مسائلی را از شریک زندگی خود پنهان کنید ، ممکن است به این دلیل باشد که شما اعتماد کاملی به او ندارید.
صداقت و شفافیت
در رابطه ی سالم می توانید خود واقعیتان باشید اگرچه افراد در روابطشان سطوح مختلفی از شفافیت و خود افشاگری دارند ولی ارتباط سالم نباید به شما این احساس را بدهد که می بایست بعضی خصوصیات خود را پنهان کنید و یا خود را به طور کامل تغییر دهید. شفافیت و صداقت نه تنها به استحکام رابطه کمک می کند بلکه باعث پرورش اعتماد نیز می شود.
خودافشاگری به معنای مسائل شخصی ست که حاضرید با دیگری به اشتراک بگذارید. در ابتدای رابطه ممکن است در خصوص مسائلی که حاضر به افشای آن ها هستید محتاطانه تر عمل کنید ولی در گذر زمان با افزایش صمیمیت افراد بیش از پیش نظرات، عقاید، باورها، علاقه مندی ها و خاطرات خود را با یکدیگر به اشتراک می گذارند.
این بدین معنا نیست که می بایست شریک زندگی تان را از هر مسئله ی شخصی مطلع سازید . تمام افراد نیازمند حریم خصوصی خود هستند. مهم ترین مسئله این است که افراد در رابطه به قدری احساس امنیت بکنند که بخواهند امید ها و آرزوهایشان را با طرف مقابل به اشتراک بگذارند. زوج های سالم نیازی ندارند همیشه در کنار هم باشند یا دیگری را از تمام مسائل شخصیشان آگاه سازند.
اگر شریک زندگیتان نیازهای متفاوتی داشته باشد ، می بایست راهی برای سازش در عین حفظ مرزهای شخصی خود پیدا کنید. حفظ مرزها به معنی مخفی کاری نیست بلکه بدین معناست که هر فرد نیازها و توقعات خود را دارد.
مرزبندی سالم به معنی انجام کارهایی ست که به آن علاقه مند هستید مانند ملاقات با دوستان و حفظ حریم شخصی ، در حالی که مسائل مهم را همچنان با شریک زندگیان در میان میگذارید.فردی که به شکل ناسالمی از شما توقع شفافیت دارد ممکن است جزئیات زندگیتان را مورد بررسی قرار داد. به طور مثال می خواهد بداند کجا هستید، با چه کسی هستید، مدت زمان ارتباطتان با اشخاص را کنترل می کند و از شما توقع دسترسی به پروفایل های شبکه های اجتماعی تان را خواهد داشت.
احترام متقابل
در روابط نزدیک و سالم زوجین نسبت به هم احترام متقابل دارند ، یکدیگر را خوار و کوچک نمی شمارند و از یکدیگر حمایت می کنند. روش های مختلفی وجود دارد که زوج ها احترام خود را نسبت به یکدیگر نشان می دهند:
- به صحبت های هم با دقت گوش می دهند.
- تقاضای شریک خود را پشت گوش نمی اندازند.
- نسبت به اشتباهات یکدیگر بخشنده اند و تلاش می کنند فرد مقابل را درک کنند.
- به رشد هم کمک می کنند و باعث افت دیگری نمی شوند.
- برای هم وقت می گذارند
- به مسائلی که شریکشان از آن لذت می برد علاقه نشان می دهند
- این حق را به شریکشان می دهند که شخصیت فردی خود را حفظ کند
- شریکشان را در مسیر اهدافش تشویق و حمایت می کنند
- نسبت به هم قدردان هستند
- نسبت به هم دلسوزی و عطوفت دارند
محبت
مبحت و توجه از ملاک های مهم رابطه سالم است. تحقیقات نشان می دهد که کشش اولیه در هنگام شروع رابطه با گذر زمان کاهش می یابد اما این بدین معنا نیست که نیاز به توجه، محبت و آرامش نیز کم می شود. عشق پرحرارت و سوزان عموما در اوایل رابطه ایجاد می شود و با اشتیاق بسیار ، احساسات قوی و نیاز به در کنار هم بودن مشخص می شود.
اما به مرور زمان این عشق سوزان به عشق دلسوزانه و عطوفت وار تبدیل می شود که دارای اعتماد، تعهد و نزدیکی هیجانی است. در حالی که آن اشتیاق پرشور اولیه به حالت عادی برمیگردد زوج هایی که رابطه ی سالمی دارند قادر هستند در این مرحله صمیمیت پایدارتری را ایجاد کنند.
این مسئله نیز حائز اهمیت است که نیازهای فیزیکی هر فرد متفاوت است. هیچ میزان صحیح و قطعی برای صمیمیت و نزدیکی وجود ندارد. نکته ی مهم یک رابطه ی سالم این است که هر دو طرف رابطه از نظر میزان نزدیکی و صمیمیت هماهنگ باشند. در یک ارتباط رشد دهنده علاقه ی واقعی و عمیق وجود دارد که به روش های مختلفی بیان می شود.
ارتباط صحیح
روابط سالم و بلند مدت چه از نوع دوستانه و چه از نوع عاطفی مستلزم توانایی ارتباط صحیح است.
در پژوهشی مشخص شده که شیوه ی ارتباط زوجین در پیش بینی احتمال طلاق از استرس، تعهد و حتی شخصیت دو طرف مهم تر است.
در حالی که اینطور به نظر می رسد که در روابط سالم خبری از مشاجره نیست توانایی زوج ها در نحوه ی بحث کردن و حل مشکلات و اختلاف نظر ها مهم تر از اجتناب کردن از مشاجرات صرفا برای حفظ آرامش است. گاهی اوقات اختلاف داشتن فرصتی برای محکم تر کردن رابطه تان خواهد بود. تحقیقات نشان داده اند گاهی اوقات کشمکش در روابط صمیمی سودمند هستند زیرا افراد سعی در حل مشکلات ریشه ای تر رابطه شان خواهند کرد و این امر برای آینده رابطه بسیار موثر خواهد بود. در رابطه ی سالم زمانی که اختلافات شکل می گیرند دو طرف از مورد هجوم قرار دادن شخصیت یکدیگر اجتناب کرده و با عطوفت، دلسوزی و احترام به بیان نقطه نظرات خویش می پردازند.
نداشتن بده بستان
روابط قوی با تعامل طبیعی همراهند. در این رابطه هیچ کس نسبت به دیگری احساس برتری و مالکیت ندارد. اگر کاری برای یکدیگر انجام می دهند صرفا به دلیل خواست قلبی ست. در رابطه سالم گرو کشی معنی ندارد و زوجین به شکل معامله به رابطه خود نگاه نمی کنند.
نشانه های مشکلات در رابطه عاطفی
روابط در طول زمان تغییر می کنند و هیچ رابطه ای نمی تواند برای همیشه بدون مشکل باقی بماند. بالاخص استرس های زندگی می تواند منجر به بروز رفتارهای ناسالم و مخرب رابطه شوند. یک رابطه زمانی ناسالم می شود که خصوصیات بد آن نسبت به خصوصیات خوبش بیشتر شود. یا رفتارهایی در رابطه رخ دهد که باعث آسیب رساندن به یک یا هردو نفر شود.
برخی از علایم وجود مشکل در رابطه عاطفی عبارتند از:
- احساس می کنید باید خودتان را تغییر دهید.
- انکار نیازهای خود و اولویت قرار دادن نیازهای شریکتان
- نداشتن حریم خصوصی و حس اجبار برای به اشتراک گذاری جزئیات زندگی فردی
- میزان دسترسی و کنترل نامتعادل در منابع مشترک نظیر : سرمایه ، وسیله ی نقلیه و …
- اقدام به کنترل کردن رفتار دیگری
- مورد انتقاد قرار دادن مسائلی نظیر: افراد مورد ارتباط ، نوع پوشش و کارهایی که انجام می دهید .
- ترس از ابراز نظر و تفکرات شخصی
- ارتباط ضعیف با هم
- بی انصافی و عدم حفظ انصاف در حل مشکلات
- احساس اینکه گذراندن وقت با یکدیگر نوعی انجام وظیفه است
- تمایل به اجتناب و دوری از یکدیگر
- داد و فریاد و توهین کردن با یکدیگر
- خشونت فیزیکی
بعضی از مشکلات می توانند موقتی باشند به طوری که می توانید با یکدیگر آن را ریشه یابی کرده و با استفاده از روش های خودیاری و مراجعه به دکتر روانشناس یا مشاور آن ها را برطرف کنید.
چگونه رابطه عاطفی سالم تری داشته باشیم
رفتارهای مسموم اغلب نشانه ی آن هستند که باید به رابطه ی ناسالم خاتمه داد. در خصوص مشکلات دیگر راه های بسیاری وجود دارد که بتوان ضعف ها را اصلاح کرده و رابطه خود را بهتر کنیم.
برخی از کارهایی که می توان برای قوی تر کردن رابطه انجام داد عبارتند از:
قدردانی خود را نشان دهید
زوج هایی که احساس می کنند در رابطه از آن ها قدردانی می شود نسبت به یکدیگر احساس نزدیکی بیشتری دارند. نتایج یک پژوهش نشان می دهد قدردانی از شریک زندگی راه موثری برای تقویت رضایت در روابط عاشقانه است. مطالعه ای دیگر نشان داد قدرشناسی در رابطه می تواند ادامه ی آن را پیش بینی کند.
جذابیت رابطه عاطفی را حفظ کنید
وظایف روزمره و فرزندان گاهی اوقات منجر به یک روتین کسل کننده میان زوجین می شود.کسلی و عدم جاذبه می تواند منجر به نارضایتی های بیشتری در رابطه شود. تحقیقات نشان می دهد زوج هایی که در سال هفتم زندگی خود ابراز نارضایتی و کسالت می کنند با احتمال بیشتری در 9 سال بعدی از هم طلاق می گیرند.
برخی از کارهایی که برای حفظ علاقه در طولانی مدت می توان انجام داد:
- برای یکدیگر وقت بگذارید.با هم قرار ملاقات عاشقانه ترتیب دهید و یا در طول هفته زمانی را برای یکدیگر اختصاص دهید.
- تجربه های جدید کسب کنید. با هم کلاس ثبت نام کنید و یا سرگرمی مشترک پیدا کنید.
- روزمرگی و کارهای تکراری را در حد توان کمتر کنید.
- زمانی برای نزدیکی و با هم بودن اختصاص دهید.
چه زمانی از روانشناس و مشاور کمک بگیریم
تمام روابط با چالش های مختلفی درگیر هستند. مشکلات مالی ، استرس های زندگی ، نحوه ی سرپرستی و تربیت فرزندان همه و همه می تواند باعث اختلاف نظرها و پستی بلندی های رابطه شوند. حتی زمانی که شما و شریک زندگیتان دارای رابطه ی سالمی هستید برخی از مشکلات نیازمند کمک و مشاوره ی یک فرد حرفه ای ست.
زمانی که احساس می کنید برای مشکلات رابطه تان نیاز به کمک فرد دیگری دارید با یک مشاور و یا روانشناس صحبت کنید. یک متخصص سلامت روان در ریشه یابی مشکل اصلی رابطه تبحر دارد و به شما نحوه ی ارتباط ، گوش کردن و حل کردن مشکلات را آموزش می دهد.
مسئله ای که باید به خاطر داشت این است که شما نمی تواند فردی را مجبور به تغییر رفتارش کنید مگر به خواست خودش.اگر شریک شما تمایلی برای دریافت مشاوره ندارد می توانید به تنهایی در جلسات شرکت کرده و بر رشد و نیازهای خویش تمرکز کنید.
گفتار آخر
حتی اگر رابطه عاطفی تان به نظر سالم می رسد بد نیست گاهی از دور به آن نگاه کنید و به دنبال راه هایی برای پیشرفتش باشید. روابط سالم وابسته به توانایی پیدا کردن مشکلاتی ست که گاها شامل خودتان نیز می شود و می تواند موفقیت رابطه را در بلند مدت تهدید کند.
